احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
- ۱۱ حمل ۱۳۹۲
حامد کرزی رییسجمهوری افغانستان، برای یک سفر رسمیِ دو روزه در قطر بهسر میبرد.
ظاهراً سفر او به دعوتِ امیر قطر حمد بن خلیفه آل ثانی صورت گرفته، اما قراین نشان میدهند که این سفر به فرمایشِ امریکا ترتیب یافته است؛ زیرا پیشتر از این، حامد کرزی با انتقاد از سیاستهای امریکا در امور افغانستان، گفته بود که امریکا خود با طالبان گفتوگو بهراه انداخته، ولی طالبان در افغانستان آدم میکشند.
او پیشتر از آن، دولتهای امریکا و آلمان را بهدلیل اینکه دربارۀ مکان احتمالی دفتر نمایندهگی طالبان با او مشورت نکرده بودند، مورد انتقاد قرار داده و با چنین کاری مخالفت کرده بود.
اگرچه انتقادهای آقای کرزی از «تبانی امریکا با طالبان»، به زودترین فرصت از جانب خودِ او اصلاح شد و رنگ دیگری یافت؛ اما تأکید او بر ادامۀ پروسههای گفتوگو با طالبان به اشتراک حکومت افغانستان، برجا ماند. سفر جان کری وزیر خارجۀ امریکا به افغانستان، بیشتر روی همین هدف به کابل صورت گرفت و سرانجام چانهزنیها بر این شد تا جناب کرزی بتواند برای بحث روی چهگونهگیِ گشایش دفتر طالبان در قطر، با مقامهای آن کشور گفتوگو کند.
شکی نیست که آقای کرزی در این سفر با نمایندهگان طالبان گفتوگو خواهد کرد و بر بنیاد برخی برداشتها، بیشتر روی یک معامله برای شریک ساختن طالبان در نظام سیاسی افغانستان بعد از سال ۲۰۱۴ بحث خواهد شد.
اصل این مسأله، چندماه پیش در نشست سهجانبۀ لندن به اشتراک بریتانیا، پاکستان و افغانستان مطرح شده بود. بر بنیاد فیصلههای آن نشست، میباید تا ششماه دیگر صلح در افغانستان حاکم شود و طالبان سلاحهایشان را بر زمین بگذارند.
وارد کردنِ طالبان به بدنۀ نظام و سپردن برخی از پستهای مهمِ دولتی به آن گروه در سال ۲۰۱۴ نیز، از دیگر بحثهای نشست لندن بود.
به همین دلیل، نشست لندن بیشتر روی منافع پاکستان در صلحِ افغانستان میچرخید و از اظهارات آقای کرزی در بازگشت نیز پیدا بود که از آن نشست رضایتی ندارد و نتیجۀ آنهم، ایجاد تنش و برهم خوردنِ رابطه بین پاکستان و افغانستان در پس از دوماهِ آن ششماهیست که باید صلح در افغانستان حاکم گردد.
حالا هم علیرغم اینکه برخی از صاحبنظران و سخنگویانِ حکومت معتقدند که بازگشایی دفتر طالبان در قطر، به این هدف است که پاکستان از روند مذاکرات با طالبان دور نگه داشته شود و حکومت افغانستان با طالبان به صورتِ مستقیم و بدون میانجیگریِ پاکستان ارتباط برقرار کند؛ اما واقعیت این است که پای پاکستان به میز قطر کشانده است، تنها با این تفاوت که اینبار پاکستان در بحث طالبان و یا صلح افغانستان، به گونۀ رسمی و به عنوانِ یک طرف شرکت نمیکند. بنابراین باز کردنِ دفتر سیاسی برای طالبان در قطر، بیشتر به این هدف صورت میگیرد که حساسیت اذهان عامه در افغانستان را نسبت به مداخلاتِ پاکستان مهار کرده باشند، ورنه برای پاکستان مهم نیست که دفتر طالبان در قطر گشایش یابد یا در لندن یا اسلام آباد.
شاید در برگشتْ آقای کرزی بگوید که “قطر آمادۀ همکاریهاییِ خوب با افغانستان شده است و امیدوار هستیم که تلاشها از طریق قطر به صلح منجر گردد و کشورهای عربی، طالبان را تشویق کنند که وارد میدان مصالحه شوند.” اما بازهم نتیجه این میباشد که نشست قطر، ادامۀ نشستِ لندن و بینتیجه است. زیرا پاکستان به هیچ عنوان از زیادهخواهیهایش در امور افغانستان، عقب ننشسته و طالبان نیز به گروههای مستقلِ سیاسی تبدیل نشدهاند که بتوانند با حکومت افغانستان و یا هم امریکا گفتوگو کنند.
بنابرین، پاکستان نه تنها در نشست قطر غایب نیست، بلکه همچنان تأثیر قدرتمندی در فیصلههایی که دربارۀ گشایش دفتر طالبان در قطر صورت میگیرد، خواهد داشت.
Comments are closed.