گروه طالبان بعد از ۱۲ سال جنگ، حاضر به مذاکره با ایالات متحده امریکا شده و به این هدف دفتری در قطر باز کرده است. کارشناسان می‌گویند که پاکستان در کشاندن طالبان به میز مذاکره نقش اساسی بازی کرده است.
اسلام آباد همواره تاکید کرده است که صلح در افغانستان بدون حمایت‌اش تامین نمی‌شود و در آینده افغانستان بعد از خروج نیروهای ناتو در پایان سال ۲۰۱۴، منافع پاکستان نباید نادیده گرفته شود. پاکستان وقتی از منافع صحبت می‌کند، منظور، دادن نقش بزرگی به طالبان در حکومت آینده افغانستان است و این گروه را «نماینده مشروع» قوم پشتون در افغانستان می‌داند.
ایالات متحده امریکا اعلام کرده است که مقام‌هایش در قطر ملاقات می‌کنند. طالبان نیز گفته اند که آماده مذاکره با ایالات متحده امریکا می‌باشند. اما این بار، این افغانستان است که به این مذاکرات بی‌میلی نشان می‌دهد. حکومت پاکستان از گفت‌وگوی مستقیم امریکا و طالبان استقبال کرده است. وزارت خارجه پاکستان گفته است: «پاکستان یک نقش سازنده و مثبتی را در کمک برای رسیدن به این نقطه عطف مهم در روند صلح افغانستان بازی کرده است». پاکستان همچنان گفته است که شمار بیشتری از زندانیان طالبان را آزاد خواهد کرد.

اعتراض کرزی
حامد کرزی که برای چند سال از طالبان می‌خواست به میز مذاکره حاضر شوند، از تحولات جدید ناراضی است. او گفته است که «قدرت‌های بیرونی» در عقب گشایش دفتر طالبان در قطر قرار دارند و گفت این مذاکرات را تحریم می‌کند. افغانستان همچنان به نام «امارت اسلامی افغانستان» در دفتر طالبان و برافراشتن بیرق آن‌ها اعتراض کرد. جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا به کرزی تیلفون کرد و اطمینان داد که این عنوان برداشته شده و بیرق طالبان نیز پایین می‌شود.
برای مقام‌های افغان که سال‌ها پاکستان را به ایجاد ناآرامی در افغانستان و حمایت از طالبان متهم کرده اند، آمادگی طالبان به مذاکره با ایالات متحده امریکا تنها یک مفهوم دارد: اسلام آباد به طالبان چراغ سبز نشان داده تا با امریکایی‌ها وارد گفت‌وگو شوند.

شمولیت اسلام آباد
علی چشتی، تحلیلگر مسایل دفاعی و امنیتی در کراچی می‌گوید، اسلام آباد در متقاعد ساختن طالبان به مذاکره با امریکایی‌ها، نقش بزرگی بازی کرده است. به گفته او، ظهیرالاسلام، رییس کنونی سازمان استخبارات پاکستان (آی اس آی) نسبت به سلف‌اش رابطه بهتری با ایالات متحده امریکا دارد.
چشتی می‌گوید: «بیش از سه سال ایالات متحده امریکا، افغانستان و پاکستان در مورد این روند کار می‌کردند. اما حالا حکومت افغانستان فکر می‌کند که به کنار گذاشته شده است. کابل نگرانی‌های خود را دارد، اما فکر می‌کنم افغانستان باید بلوغ بیشتری نشان بدهد، زیرا فعلاً در موقعیت خاصی قرار دارد».
به باور این تحلیلگر مسایل نظامی و دفاعی پاکستان، حکومت اسلام آباد صرفاً منافع خود را در افغانستان تعقیب می‌کند و جز این، نباید از اسلام آباد انتظاری داشت. او اشاره می‌کند که اسلام‌آباد سقوط کابل به دست طالبان را در سال ۱۹۹۶ ممکن ساخت و حتا بعد از یازدهم سپتمبر ۲۰۰۱، رابطه نزدیک خود با طالبان را نگهداشته است.
علی چشتی می‌گوید: «اما این تنها پاکستان نیست که منافعی در افغانستان دارد. ایران، هندوستان و چین نیز منافع خود را دارند. کرزی همچنان باید از دیگر کشورهایی که در امور داخلی افغانستان مداخله می‌کند، انتقاد کند».
به گفته این تحلیلگر پاکستانی، هرچند نواز شریف، نخست وزیر جدیداً انتخاب شده پاکستان روابط خوبی با طالبان دارد، اما تاثیر اندکی بر مذاکرات با این گروه خواهد داشت: «در مورد این مسایل توسط نظامیان پاکستان تصمیم گرفته می‌شود. شریف کاری را انجام خواهد داد که اردو برایش می‌گوید».

مشارکت پرمخاطره
اما برخی تحلیلگران به این نظرند که تحولات در آینده به نرمی پیش نخواهد رفت و طالبان به گفت‌وگوهای صلح زیاد علاقمند نیستند و به تصاحب کامل قدرت در سراسر افغانستان می‌اندیشند. به باور این تحلیلگران، حتا اگر طالبان با امریکایی‌ها به توافقی برسند، صلح در افغانستان تضمین نمی‌شود.
به همین دلیل است که غربی‌ها اعتماد کامل به نهادهای پاکستانی ندارند و گیج اند که چگونه این بحران را حل کنند. غرب از یک سو به همکاری پاکستان در تامین ثبات در افغانستان نیاز دارد، از سوی دیگر به همکاری این کشور اعتماد کامل ندارد.
ایمریس شومیکر، پژوهشگر در مکتب اقتصادی لندن می‌گوید: «نخست این که سرمایه‌گذاری غرب در ارتباط به افغانستان خیلی زیاد متاثر از اتفاقات در پاکستان و کاری است که این کشور در افغانستان انجام می‌دهد. بنابراین، فکر می‌کنم آرزوی زیادی وجود دارد تا آنچه که در افغانستان اتفاق می‌افتد از طریق روابط با پاکستان شکل داده شود. دوماً، هنوز احساس بسیار قوی وجود دارد که امنیت غرب از تروریسم احتمالی برخاسته از کمپ‌های آموزشی در پاکستان متاثر می‌شود. همچنان در مورد سلاح هسته‌یی پاکستان نیز نگرانی‌هایی وجود دارد».
برخی تحلیلگران پاکستانی به این باورند که هیچ حکومتی در کابل بدون حمایت اسلام آباد نمی‌تواند به آرامی مسایل را به پیش ببرد. ناصر طفیل، خبرنگار پاکستانی می‌گوید: «چنانچه در گذشته دیدیم، پاکستان اگر به منافع‌اش دست نیابد، می‌تواند از شورشگری در افغانستان حمایت کند».