سنگ تهداب اولین پالایشگاه نفت در بندر حیرتان گذاشته شد. شرکت «کام انترنشنل ایل» که یک شرکت افغانی – آذربایجانی است قرار است این پالایشگاه را تا پایان سال جاری تکمیل کند. این شرکت قبلاً تصفیه خانّ کوچکی در این منطقه داشت.
زمری کامگار، رییس این شرکت به خبرنگاران گفت تلاش می‌کند تا زمینه تصفیۀ مواد نفتی آمو دریا را در داخل افغانستان فراهم کند. او از حکومت و سایر شرکت‌ها خواست که شرکت کام را در این راستا همکاری کنند.
پالایشگاهی که توسط شرکت کام ساخته می‌شود در ۲۴ ساعت ۱۵۰۰ تن و در یک ماه ۴۵ هزار تن نفت خام را تصفیه خواهد کرد.
بر اساس اظهارات مسوولان شرکت کام، تصفیۀ نفت خامی که از آمودریا استخراج می‌شود به دلیل درصدی ترکیب اش نسبت به نفت خام دیگر مناطق مشکل تر است. در اعلامیه‌یی که از سوی این شرکت به نشر رسیده، آمده است: «از تصفیه نفت خام آمودریا ۳۵٫۱ درصد دیزل، ۸٫۱ درصد پترول، ۵۶ درصد مازوت (مایعی است که از آن برای سوخت در حمام ها و نانوایی ها استفاده می کنند) و ۰٫۸ درصد ضایعات به دست می آید.»
شرکت کام انترنشنل ایل، پنج سال پیش به شکل ابتدایی تصفیه مواد نفتی را در بندر حیرتان آغاز کرد و در حال حاضر تصفیه خانه این شرکت ظرفیت تصفیه ۵۰۰ تن نفت را در ۲۴ ساعت دارد.
نماینده‌گان وزارت معادن و پترولیم، اتاق تجارت و صنایع افغانستان و وزارت تجارت از ساخت این پالایشگاه استقبال کردند. مقام‌ها در حکومت افغانستان می‌گویند: «نخستین گام در راستای تقویت زیرساخت‌ها در عرصه مواد نفتی است».
این پالایشگاه، نفت خامی را که از حوزه نفتی آمودریا استخراج می‌شود، تصفیه می‌کند. پالایشگاه در بندر مرزی حیرتان در ولایت بلخ افغانستان اعمار می شود.
انجنیران خارجی شرکت بین‌المللی کام ایل به هیاتی که از کابل برای تهداب گذاری این پالایشگاه رفته بودند در مورد مراحل مختلف تصفیه مواد خام به مشتقات آن معلومات دادند.
بیشترین مقدار مواد نفتی افغانستان از ازبکستان، ترکمنستان و ایران وارد می‌شود. اما با آغاز استخراج نفت از حوزه نفتی آمودریا، تلاش ها برای تصفیه مواد نفتی در داخل افغانستان آغاز شده است.
اتاق تجارت افغانستان می‌گوید هرچند پالایشگاه نفت شرکت بین المللی کام درصدی اندکی از نفت مورد نیاز افغانستان را تامین می کند، ولی گام اولی و مهم برای خودکفا شدن افغانستان در عرصه تولید مواد نفتی می باشد.
قربان حقجو، رییس عامل اتاق تجارت و صنایع در مراسم تهداب گذاری این پالایشگاه در بندر مرزی حیرتان گفت: «افغانستان به شدت به تقویت زیرساخت‌های اقتصادی نیاز دارد».
آقای حقجو گفت که ساخت پالایشگاه نفت سبب می‌شود که نفت استخراج شده از حوزه نفتی آمودریا به جای انتقال به ازبکستان، در داخل افغانستان تصفیه شود.
این مسوول اتاق تجارت و صنایع افزود: «با ساخت پالایشگاه‌های نفتی از یک سو هزینه هنگفت انتقال نفت خام به ازبکستان کاهش می‌یابد و از سوی دیگر زمینه کار برای صدها افغان در داخل افغانستان فراهم می گردد.»
مقام‌های ولایت بلخ گفتند که در تامین امنیت پالایشگاه نفت همکاری می‌کنند. محمد ظاهر وحدت معاون والی بلخ گفت حکومت محلی بیشترین تلاش را برای فراهم شدن سرمایه گذاری های بیشتر به خرج می دهد.
برای انکشاف پالایشگاه شرکت کام انترنشنل ایل در حالی اقدام می شود که چندی قبل مقامات از متوقف شدن استخراج نفت در حوزه آمودریا خبر داده بودند.
یک مقام افغانستان و یک کارمند پروژه نفت گفته اند که این پروژه به دلیلنبود قرارداد ترانزیت به منظور پالایش نفت در منطقه، متوقف شده است. «شرکتملی نفت چین» (CNPC) شرکای بین المللی آن و شرکت افغانی «نفت و گاز وطن» در ماه اکتوبر سال گذشته کار استخراج نفت را از حوزه آمودریا شروع کرده بودند.
اما در همین حال گفته می‌شود که بالای استخراج و پالایش نفت در شمال افغانستان رقایت‌های تنگاتنگی میان شرکت های داخلی و خارجی وجود دارد و گاهی باعث بروز تنش هایی میان مقامات بلند رتبه و حتی مداخله فرماندهان بانفوذ محلی در پروژه ها می گردد.