مسوولان در وزارت تحصیلات عالی و معارف روز گذشته در پیوند به طرح جدید آزمون کانکور که از سوی کابینه تائید شده است، توضیح دادند.
آنان دیروز شنبه، ۱۷ قوس در یک نشست خبری در کابل گفتند که این طرح، بدیلِ طرحِ پیشنهاد شده در سال ۱۳۹۲ است که مشکلاتِ موجود در طرح

سال ۹۲ در طرح کنونی برطرف شده است.
به گفتۀ مسوولان در این دو وزارت، هدف از این طرح، سهمیه‌بندی و تقسیم براساس قوم و ملیت نه، بلکه فراهم‌سازی زمینۀ آموزش پرورش متوازن برای تمام مردم افغانستان است.
فیصل امین، سخنگوی وزارت تحصیلات عالی می‌گوید که طرح جدید آزمون کانکور در واقع جبران طرحی است که در سال ۱۳۹۲ مطرح شد. آقای امین می‌افزاید: مشکلاتی که در طرح سال ۱۳۹۲ وجود داشت، تمام آن‌ها رفع شده و در طرح فعلی گنجانیده شده است.
سخنگوی وزارت تحصیلات عالی اظهار داشت: «در طرح ۱۳۹۲ موضوع سهمیه‌بندی در نظر گرفته شده بود تا شماری از افراد از ولایت‌های متعدد به پایتخت بیایند، کورس‌های آموزشی فرا بگیرند و بدون اشتراک در آزمون رقابتی کانکور، براساسِ آزمون اختصاصی دانشگاه‌ها، شامل پروسۀ تدریس شوند، اما این طرح در آن زمان رد و پذیرفته نشد و طرح بدیل مطرح شد».
آقای امین بیان داشت که طرح کنونی پیشنهادی وزارت تحصیلات عالی و معارف، طرح بدیل طرحِ سال ۱۳۹۲ است. به گفتۀ او: طرح کنونی، طرح سهمیه‌بندی آزمون کانکور نیست، بلکه طرح تطبیق برنامه‌های آماده‌گی آزمون کانکور است.
او طرح سهمیه‌بندی براساس نفوس ولایت‌ها را رد می‌کند و اظهار می‌دارد که مسوولانِ وزارت تحصیلات عالی مبتنی بر قانونِ تحصیلات عالی، هیچ ولایتی را برتر از ولایت دیگر و هیچ دانشگاهی را برتر از دانشگاه دیگر نمی‌داند.
این مقام وزارت تحصیلات عالی در پیوند به ولایت‌های کمتر توسعه ‌یافته چنین می‌گوید: سطح آموزش و پرورش در برخی از ولایت‌ها نسبت به ولایت‌های دیگر مانند قندهار، هرات، بلخ، کابل و… بسیار پایین است. بناً توجه بیشتر به بلند بردن سطح آموزش پرورش به دانش‌آموزان این ولایت‌ها در طرح جدید شده است.
فیصل امین بیان داشت که در طرح کنونی، ۷۵ درصد آزمون رقابتی سراسر در نظر گرفته شده است و ۲۵ درصد هم آزمون اختصاصی باتوجه به آزمون کانکور. او تصریح کرد: ۲۵ درصد آزمون رقابتی برای ولایت‌های دوردست و روستاها از آن‌جهت در نظر گرفته شده است تا کادرهای بومی و محلی از باشنده‌گان مناطقی که در آن زنده‌گی می‌کنند تربیه شوند.
آقای امین گفت که کورس‌های آماده‌گی برای داوطلبانِ ولایت‌های کمتر انکشاف‌یافته در دانشگاه‌ها در نظر گرفته می‌شود و پس از آن آماده می‌شوند تا در آزمون کانکور اشتراک کنند. او همچنان اظهار داشت که نیاز است تا برخی از داوطلبانِ کانکور را از ولایت‌هایی که دانشگاهِ آن ولایت رشتۀ مورد نظرِ داوطلب را ندارد، به ولایتی بفرستیم که رشتۀ مورد نظر داوطلب در دانشگاه آن ولایت تدریس می‌شود و این به معنای سهمیه‌بندی نیست.
در سوی دیگر، نوریه نزهت، سخنگوی وزارت معارف کشور با رد سهمیه‌بندی شدن طرح کانکور می‌گوید که در این طرح تأکید بیشتر بر این است تا دانش‌آموزان ولایت‌های کمتر توسعه‌یافته به موسسات تحصیلات عالی راه پیدا کنند و زمینۀ تحصیل متوازن را فراهم شود.
بانو نزهت بیان داشت که جنگ و ناامنی در برخی ولایت‌ها فرصت آموزش و تحصیل را از باشنده‌گان شماری از ولایت‌ها گرفته است و نیاز دیده شد تا این خلا در طرح جدید جبران شود. بانو نزهت همچنان تصریح کرد که هدف از طرح سهمیه‌بندی براساس قوم و ملیت نه، بلکه فراهم‌سازی زمینۀ آموزش پرورش متوازن برای تمام مردم افغانستان است.
همزمان بااین، شماری از اعضای مجلس نماینده‌گان در جلسۀ عمومی دیروز شنبه، ۱۷ قوس گفتند که سهمیه‌بندی کانکور به هدف انکشاف متوازن از لحاظ شکلی مورد «قشنگی» است، ولی از لحاظ تحقق آن در عمل، خلاف «معیارهای مندرج قانون اساسی» است.
به گفتۀ آنان: تعریف قانون اساسی از انکشاف متوازن و ربط دادن این موضوع به انکشاف متوازن «فاصله از زمین تا آسمان» است.
اعضای مجلس گفتند که با این طرح، «ظلم مضاعف» در روند برگزاری امتحان کانکور در حق استعدادهای کشور صورت خواهد گرفت. به باور اعضای مجلس: «اگر دلیل محرومیت برخی مناطق جنگ است، عامل اصلی محرومیت باید برداشته شود».
این گفته‌ها در حالی مطرح می‌شود که کابینۀ حکومت به روز چهارشنبۀ هفتۀ گذشته (۱۴ قوس) «طرح بدیل میکانیسم تطبیق و مسوولیت پیشبرد برنامۀ آماده‌گی کانکور» را تأیید کرد. براساس این طرح، برای شماری از ولایت‌ها، سهمیۀ معین در امتحان کانکور در نظر گرفته شده است.
در این طرح، سهمیۀ معین برای «داوطلبان ولایات کمتر انکشاف‌یافته در رشته‌های مورد نیاز» اختصاص یافته است. در اعلامیۀ ریاست دفتر ریاست حکومت وحدت ملی آمده است که براساس این طرح، زون‌ها به اساس رشته‌های مورد نیاز انکشاف متوازن، در هشت زون تقسیم‌بندی شده و سهمیۀ رشته‌های مورد نیاز به اساس نفوس ولایت مربوط در نظر گرفته می‌شود.
در این اعلامیه همچنان آمده است که از سهمیه‌های اختصاصی منطقه‌یی، فارغانی مستفید شده می‌توانند که حداقل سه سال اخیرِ دورۀ مکتب را در ولایات مربوط تکمیل کرده باشند.
اما این طرح در روزهای اخیر با موجی از واکنش‌های جامعۀ علمی و اکادمیک کشور مواجه شد. برخی از نویسنده‌گان، استادان دانشگاه و حقوق‌دانان این طرح را «غیرمنطقی»، «تبعیض‌آلود» و در تضاد با قانون اساسی و حقوق بشر خواندند.
کاربران شبکه‌های اجتماعی از روز چهارشنبه به این‌سو، هشتگی را زیر نام «نه به سهمیه‌بندی کانکور» ایجاد کرده و دست‌به‌دست می‌کنند. آنان خواهانِ رد این طرح از سوی کابینه شدند.