احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمد عمران/ 7 جدی 1392 - ۰۶ جدی ۱۳۹۲
ظاهراً تمام فضای موجود، از آمادهگیها برای برگزاری انتخابات خبر میدهد. کمیسیونهای انتخاباتی هرازگاهی با برگزاری نشستهای خبری از آخرین اجراآتِ خود در این زمینه خبر میدهند. کمیسیون برگزاری انتخابات میگوید که برای برگزاری انتخاباتی متفاوت با انتخابات گذشته، آماده است و این انتخابات بدون شک میتواند رضایتِ عمومی را در کشور فراهم کند. کمیسیون شکایات انتخاباتی نیز مدعی است که به گونۀ علنی، به شکایات رسیدهگی خواهد کرد و هیچ موردی برای عدمِ شفافیت و نگرانی نسبت به فیصلههای آن وجود ندارد. ولی در عینِ زمان میتوان این حس را هم از فضای موجود بهدست آورد، که برخی مشکلات همچنان به عنوان موارد چالشزا مطرحاند و نهادهای مختلف، مواضع چندگانه در برابر آنها دارند. یکی از این موارد، امنیتِ انتخابات است.
بهتازهگی کمیسیون برگزاری انتخابات، ضمن تأکید بر آمادهگیهایش برای برگزاری انتخابات فراگیر و عادلانه، گفته است که نمیخواهد مسوولیتِ امنیت انتخابات را به عهده بگیرد و در این خصوص باید وزارت داخلۀ افغانستان روشن کند که امنیت را تا چه میزانی در زمان برگزاری انتخابات میتواند تأمین کند. البته هنوز واکنش وزارت داخله را در اینباره در اختیار نداریم، ولی بدون تردید امنیتِ انتخابات بیش از مدیریتِ آن میتواند در صدر نگرانیها قرار داشته باشد. زیرا در عدم امنیتِ لازم و باز بودن محلهای رایدهی، چهگونه میتوان از انتخابات سراسری، عادلانه و شفاف سخن گفت؟
ظاهر امر نشان میدهد که کمیسیون انتخابات، فهرستِ محلهای رایدهی را در سراسر کشور در اختیار وزارت داخله قرار داده؛ ولی وزارت داخله تا به حال در این خصوص اظهار نظر قاطع و مورد قبولی نداشته است. شاید گاهی مقامهای امنیتی کشور به گونۀ عام اطمینانهایی نسبت به تأمین امنیت انتخابات داده باشند، ولی این اطمینانها زمانی میتواند از نگرانیهای موجود بکاهد که عملاً گفته شود چند محلِ رایدهی در سراسر کشور توام با امنیت باز خواهند بود و چه میزان به دلیل ناامنیها و یا موارد غیرقابل پیشبینی، مسدود.
در گذشته تجربه نشان داده که مهمترین وسیلۀ تقلب و جعلکاری در روند انتخابات، عدم امنیت بوده است. در فضای ناامن میتوان دست به هرگونه مهندسی در روند برگزاری انتخابات زد. میتوان صندوقها را جابهجا کرد، محلهای رأیدهی را تغییر داد و یا هم به جمعآوری کارتها پرداخت و آنها را به نفع نامزد مشخصی به کارگرفت. در دو انتخابات گذشته، گزارشهای فراوانی منتشر شدند که نشان دادند چهگونه در محلهای ناامنی که انتخابات در آن به دور از چشم ناظران برگزار شده بود، تقلبهای گستردهیی صورت گرفت. حالا نیز موضوع امنیت به دلیل همین تجارب از اهمیت بالایی برخوردار است.
گاهی موضوع امنیت میتواند حربۀ لازم را در اختیار کمیسیونهای برگزاری انتخابات قرار دهد که با تمسک به آن بگویند، این موضوع به آنها ربطی ندارد؛ اگر تقلبی صورت گرفته، نهادهای امنیتی مسوولاند و نه برگزارکنندهگان روند انتخابات. عدم امنیت میتواند به مسوولیتزُدایی از کمیسیون برگزاری انتخابات کمک کند، تا ضعفهای مدیریتی خود را به پای آن بگذارند.
از جانب دیگر، عدم امنیت، سراسری بودن و فراگیریِ انتخابات را به عنوان مهمترین اصلِ برگزاری آن میتواند زیر سوال بَرد. چهگونه میتوان انتظار داشت که در عدم امنیت در مراکز رایدهی، با انتخاباتی فراگیر روبهرو خواهیم بود؟ این موضوع از حالا که سه ماه دیگر به برگزاری انتخابات ریاستجمهوری و شوراهای ولایتی در کشور باقیست، باید از سوی نهادهای مسوول با جدیت پیگیری شود و اطمینانهای لازم در اختیار شهروندان قرار گیرد. زیرا امنیت انتخابات میتواند بر میزان مشارکت رایدهندهگان نیز تأثیرگذار باشد.
در اینکه شهروندان کشور علاقهمندی لازم را برای رفتن به پای صندوقهای رای از خود نشان دادهاند، نمیتوان شک ورزید؛ ولی نگرانی زمانی ایجاد میشود که این علاقهمندی در فضای ناامن، به یأس و سـردی گرایش یابد. بر اساس نظرسنجیهای مختلفی که انجام شده، ۸۵ درصد شهروندانِ کشور از علاقهمندی خود برای رفتن به پای صندوقهای رایدهی خبر دادهاند، ولی این درصدِ بالای علاقهمندی چیزی نیست که همچنان حفظ شود. زیرا اکثر مردم اگر حس کنند در مناطقی، بهدلیل تهدیدِ گروههای مخالفِ دموکراسی و انتخابات، مراکز رایدهی امنیت لازم را نخواهند داشت، از مشارکت در انتخابات منصرف میشوند.
از جانب دیگر، گزارشهایی در روزهای اخیر منتشر شدهاند که نشان از حرکتها و تاکتیکهای تازۀ مخالفان برای برهم زدنِ فضای انتخاباتی در کشور دارد. این گروهها ضمن پخش اعلامیهها مبنی بر کشتن و قطع انگشتِ رایدهندهگان، گروههایی را نیز توظیف کردهاند که با استفاده از ابزارهای دینی، مردم را از شرکت در انتخابات باز دارند. اخیراً از ولایات غربی کشور، گزارشهایی منتشر شده مبنی بر اینکه گروهی موسوم به حزبالتحریر به وسیلۀ مبلغانِ خود در مناطق دورافتاده، کارزار تبلیغاتِ ضدانتخاباتی را بهراه انداخته است. این گروه که حالا گفته میشود که در ولایات زیادی برای خود پایگاه ایجاد کرده، مخالف انتخابات و هرگونه جریان دموکراتیک در کشور است.
در کنار این خطر، از سرازیر شدن دستههایی از طالبان مسلح به مناطقی از شمال کشور که عمدتاً مناطق نسبتاً امن خوانده میشوند، نباید غافل بود. به گفتۀ شاهدان عینی، در هفتههای اخیر دهها گروه شورشی وارد مناطق شمالی کشور شده و هدف اصلی آنها، مختل کردن روند برگزاری انتخابات در کشور است. البته در این میان، از برخی جریانهای موجود در دستگاه دولت نیز نباید چشم پوشید که به صورت آگاهانه تلاش میورزند که انتخابات در کشور توام با چالشهای امنیتی برگزار شود. هدفِ این جریانها و گروههای به اصطلاح خودی، عمدتاً تقلب و جعلکاری در روند برگزاری انتخابات به نفع نامزدهای مشخص است.
کمیسیون برگزاری انتخابات به عنوان نهادی که مدیریتِ انتخابات را رهبری میکند، نباید نسبت به این مسایل بیتفاوت باشد و یا از خود مسوولیتزدایی کند. امنیت انتخابات هرچند به دوشِ نهادهای امنیتی است، ولی کمیسیون انتخابات نیز در این مورد مسوولیتهای خاصِ خود را دارد.
Comments are closed.