در ادامۀ نگرانی سیگار از بی‌ثباتی نظام بانکی افغانستان، برخی از تحلیلگران اقتصادی کشور نیز می‎گویند که بانک‎های افغانستان از اقتدار لازمی برخوردار نیستند و وضعیت شکننده‎یی دارند.

آن‌ها می‌گویند، بانک‌های خصوصی کشور تنها در بخش پول‌شویی و انتقال پول از کشور به بیرون، خوب فعالیت کرده‌اند؛ اما در زمینه‌های دیگر، نقشی را بازی نکرده‌اند.
این آگاهان اقتصادی از دولت افغانستان می‎خواهند که اجازه ندهد بانک‎های خصوصی که در زمینۀ توسعه و رشد اقتصادی کشور نقش برجسته دارند، همانند کابل بانک از پا دربیاید.
این درحالی است که ادارۀ بازرسی عمومی امریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) در گزارش تازۀ خود اعلاک کرده است که نظام بانکی افغانستان هنوز شکننده و بی‌ثبات است.
در این گزارش آمده که قانون نظارت بر بانک‌ها به صورت سیستماتیک ضعیف است و این شامل ضعف در ظرفیت کارمندان، نظارت داخلی، حساب‌رسی، تحلیل اعتبارها و انطباق این فعالیت‌ها با قوانین است.
در این گزارش آمده که محدودیت‌ها و عدم توان‌مندی بانک مرکزی افغانستان بر تمام فعالیت‌های بانکی این کشور سایه‌افکنده و نسبت به بروز خطر یک بحران بانکی دیگر همانند بحران کابل بانک دور از انتظار نیست.
در این حال، سیف‌الدین سیحون استاد دانشگاه کابل می‌گوید: «در افغانستان نهادهای تولیدی شکل نمی‌گیرد و بیشتر نهادهای خدماتی به میان می‌آید، به گونه‌یی مثال در ساختن ساختمان‌ها و نحوۀ انتقال پول سرمایه‌گذاری‌های بیشتری طی سال‌های گذشته صورت گرفته است».
این آگاه اقتصادی باور دارد، بانک‌داری در افغانستان بنابر منافع شخصی شکل گرفته است و در کنار آن یک مقدار سهولت‌هایی را برای انتقال دادن پول برای مردم به میان آورده اند، مقدار زیاد پول‌شویی و انتقال بی‌رویه پول از کشور صورت گرفته است و در مقابل آن عرضۀ خدمات برای مردم بسیار ناچیز بوده است.
این استاد دانشگاه هم‌چنان می‌گوید: «دولت افغانستان به ویژه بانک مرکزی افغانستان صلاحیت‌های خود را در قسمت کنترول بانک‌ها در این کشور اجرایی نکرده، ما دیدیم اعتماد مردم روی این بانک‌ها هر روز نازل‌تر می‌شود و امروز هم این بانک‌ها تنها مصروف پول‌شویی و فراردادن پول از کشور هستند».
به باور این استاد دانشگاه، وابسته‌ساختن این بانک‌ها به نهادهای سیاسی در کشور نیز روی ضعف بانک‌داری در کشور تأثیر داشته است.
استاد سیحون با اشاره بر مدیریت بانک‌های خصوصی در کشور می‌گوید: «بانک‌داران در کشور مدیریت مدرن بانک‌داری، روش‌ها و تیوری‌های بسیار دقیق پولی و عمل‌کردهای فکری بانک‌داری را نمی‌دانند؛ شخصیت‌های ضعیف و ناتوان این بانک‌ها را مدیریت می‌کنند».
این استاد دانشگاه بانک‌های خصوصی در کشور را شبیه نهادهای انتقال پول دانسته می‌گوید، این‌ها تنها پول مردم را جمع کردند با این نیت که بروند در کشورهای بیرونی مانند دوبی به مصرف برسانند.
سیف‌الدین سیحون هم‌چنان نگاه محافظه‌کارانۀ کشورهای بیرونی به ویژه امریکا را در ناکام‌بودن بانک‌داری در کشور دخیل دانسته افزود: «کابل بانک زمانی که در معرض شکست قرار داشت، توسط ناظران بیرونی یک بانک کامیاب و مؤفق معرفی شده بود و بعدها نتایج نشان داد که چنین نبوده است؛ بل مشکلات فراوانی وجود داشته که ناظران بیرونی روی آن تماس نگرفته بودند».
استاد سیحون با اشاره بر انتقادهای ادارۀ سیگار روی قانون بانک‌داری در کشور می‌گوید، بانک مرکزی توسط چهره‌های ضعیف در طول سال‌های گذشته اداره شده است. این چهره‎ها، نتوانستند قانون نیم بند بانک‌داری در کشور را تطبیق کنند و در کنار آن، نگاه‌های محافظه‌کارانه روی اقتصاد بی‌در و پیکر در کشورمان نیز در این ناکامی‌ها نقش داشته است.
هم‌چنان، سیدمسعود استاد دیگر دانشگاه کابل معتقد است، گزارش سیگار را نباید ساده فکر کرد؛ چون این گزارش نکات مثبت و منفی فراوانی در خود دارد و روی نظام بانک‌داری در کشور تأثیر خود را می‌گذارد.
استاد مسعود ضمن اشاره بر نکات برازندۀ این گزارش می‌گوید: «نظام بانک‌داری در افغانستان بعد از سقوط گروه طالبان یک حرکت بسیار سریع بود؛ ما روش‌هایِ متنوع نظام بانک‌داری را تجربه کردیم، اما بحرانی که در این نظام بوجود آمد و از بحران‌های دیگری که هشدار داده شده است، همه برمی‌گردد به نظارت ضعیف بانک مرکزی روی بانک‌های خصوصی در کشور».
این استاد دانشگاه معتقد است که اگر نظام بانک‌داری در کشور مدیریت درست می‌شد و حالا اگر مدیریت درست شود، بحرانی وجود نخواهد داشت.
استاد مسعود با اشاره بر گزارش تازه نشر شدۀ سیگار می‌افزاید، این گزارش در واقع هشدار می‌دهد که سیستم نظارتی بالای بانک‌های خصوصی باید جدی گرفته شود و در ضمنِ آن طرزالعمل‌های جدیدی به وجود آید تا از تکرار بحران‌های دیگر جلوگیری صورت گیرد.
این استاد دانشگاه نشر گزارش توسط ادارۀ سیگار را یک کار مثبت تلقی کرده می‌گوید، اگر بار دیگر بحرانی در نظام بانک‌داری افغانستان به وجود آید مسوولیت آن بدوش کسانی است که چنین گزارشی را ندیده اند و از ضعف‌هایی که در این گزارش از آن یاد آوری شده است، غفلت کرده اند.
این آگاه اقتصادی مدیریت ضعیف در بانک‌داری را از مشکلات عمده در نظام بانک‌داری کشور می‌داند و می‌گوید، باید از راه‌ها و روش‌های درستی که در زمینۀ نظارت از بانک‌ها وجود دارد استفاده شده و نظارت صورت گیرد، هرگاه این روش‌ها استفاد شود هیچ بحرانی متصور نخواهد بود، چون حمایت‌گران قوی در این زمینه وجود دارد و مردم نیز علاقه دارند تا فرهنگ بانک‌داری بیشتر تقویه شود.
در عین حال، آذرخش حافظی رییس روابط بین‌المللی اتاق تجارت و صنایع افغانستان می‌گوید، نظام بانک‌داری خصوصی افغانستان که بر اساس قانون اساسی شکل گرفته، یکی از دست‌آوردهای بسیار بزرگ در سال‌های پسین است.
آقای حافظی بااشاره به نظام بانک‌داری در سال‌های گذشته می‌افزاید: «با وجود دست‌آوردها در زمینۀ بانک‌داری، متأسفانه این نظام نیز مانند بخش‌های دیگرِ اقتصادی ما، شکننده بوده است. اگر این دست‌آورد از حالت موجود بیرون آورده شود و حفظ گردد، باعث پیشرفت سیستم‌های اقتصادی در کشور خواهد شد».
آقای حافظی دولت‌مردان را به ناآگاهی از شرایط اقتصادی متهم کرده می‌گوید: «دولت از وضعیت اقتصادی مملکت آگاهی کامل و درست ندارد و این موارد سبب می‌شود تا یک سلسله ریخت‌هایی در اقتصاد کشور به‌وجود آید».
رییس روابط بین‌المللی اتاق تجارت و صنایع افغانستان هم‌چنان می‌افزاید: «بانک‌های خصوصی در کشور برای تضمین خود یک سلسله جایدادها را در نظر گرفته است و برای آن‌ها قرضه می‌دهد، زمانی که قیمت جایدادها پایین بیاید یک قسمت قرضه‌ها با خطر مواجه می‌شود و این موارد را باید دولت و بانک مرکزی تشخیص کند و به‌خاطر بیرون رفت از چنین وضعیتی راه‌های بیرون رفت وجود داشته باشد».
آقای حافظی معتقد است، اقتصاد ملی کشور روی اقتصاد بانکی اثر گذاشته است و دولت‌مردان ما در این زمینه هیچ نمی‌دانند و تدابیری را اتخاذ نکرده‌اند.
آذرخش حافظی نشر گزارش ادارۀ سیگار را بسیار مهم تلقی کرده افزود، ما با امریکا پیمان استراتیژیک داریم و روابط بسیار گستردۀ اقتصادی داریم، در ضمن اقتصاد موجودِ ما تا حد زیادی وابسته به کشورهای کمک دهنده در این زمینه است.
آقای حافظی همچنان معتقد است، باید دولت‌مردان افغانستان همیشه دنبال حوادث نروند و چاره سنجی‌هایی در بین خود داشته باشند و با پذیرش واقعیت‌های موجود برنامه‌ریزی کنند.
رییس روابط بین المللی اتاق تجارت و صنایع افغانستان پیشنهاد می‌کند تا بانک مرکزی و دولت افغانستان از بحران‌های احتمالی در زمینۀ بانک‌داری در کشور جلوگیری کنند و بعد از بررسی‌های دقیق با پرداخت نقدینه برای این بانک‌ها، آن‌ها را در یک شرایط بهتر قرار دهند.
بانک‌داری به ویژه بانک‌داری خصوصی در افغانستان، پدیده جدیدی است و عمری کمتر از یک دهه دارد.
اقتصاددانان باور دارند که بحران در نظام بانک‌داری می‌تواند باعث به‌وجود آمدن بحران‌های دیگر در یک کشور شود.