نشست بزرگِ اجندای ملی، یکی از رویدادهای مهمی ‌بود که هفتۀ گذشته رخ‌نما شد. موضوعاتِ مهمی‌چون تشکیل دولت وحدت ملی، ایجاد اتاق نخبه‌گان و مشارکتِ نخبه‌گان در حکومت آینده، از جمله مباحثی بود که در این نشست مطرح گردید. در این نشست، شمار زیادی از نامزدان مطرحِ انتخابات اشتراک ورزیده بودند و نیز حمایت‌شان را ـ در صورتی که پیروز انتخابات گردند ـ از اهدافِ این نشست اعلام داشتند. نه این‌که برگزارکننده‌گان نشست اجندای ملی را حمایت خواهند کرد، بل به این معنا که به عنوانِ مجریان حکومت آینده، راه رسیدنِ به این اهداف را در پیش خواهند گرفت و برای تحققِ آن خواهند کوشید.
اما نگرانی این است که در آستانۀ انتخابات، بسیاری از موضع‌گیری‌ها و وعده و وعیدها، هدفِ تبلیغاتی دارند. تجربه نشان داده که در افغانستان، هر نامزد در ایام تبلیغات و کارزارهای انتخاباتی، با هر امر خیری موافقت‌شان را اعلام می‌دارند و از آن حمایت می‌کنند؛ ولی زمانی که رای مردم را به دست می‌آورند و به پیروزی می‌رسند، همه چیز را فراموش می‌کنند و برنامه‌های شخصی خودشان را روی دست می‌گیرند. از این‌رو، این ترس وجود دارد که نشود نامزدان محترم ریاست جمهوری، خلاف آن چه برای مردم وعده سپرده اند، عمل کنند.
همه به یاد داریم که رییس جمهور کرزی در هر دو دور انتخابات گذشته، دقیقاً اهدافی را به عنوان خط مشی خود اعلام کرد که اکنون نشست اجندای ملی به خاطر آن دایر شده است. تشکیلِ دولت ملی، همان هدفی بود که رییس جمهور کرزی می‌خواست به آن برسد. مشارکت ملی، هدف دیگری بود که آقای کرزی وعده داده بود که آن را در ایام حکومتش محقق سازد؛ اما موقعی که کرسی قدرت را کسب کرد، همه چیز را از یاد برد. او به جای تشکیل دولت ملی، دولت قومی ‌و گروهی تشکیل داد و به جای مشارکت سیاسی، مصلحت سیاسی را در نظر گرفت. کارشناسان و متخصصان را از خود راند که در نتیجه، فساد گستردۀ اداری، مالی و… دامن‌گیر کشور گردید.
به یقین که یگانه و مبرم‌ترین نیاز کنونی کشور، تشکیل دولت ملی است؛ دولتی که بتواند خلاهای بی‌اعتمادی را در میان مردم، پر کند و زمینه‌های ثبات و امنیت را به وجود بیاورد. در حقیقت، تشکیل چنین دولتی از اولویت‌های کنونی کشور ما شمرده می‌شود و بنابراین، نامزدان محترم انتخابات، باید چنین برنامه‌یی را در صدر کارهای‌شان قرار بدهند. اما پرسش این است که دولت ملی چه‌گونه به وجود خواهد آمد؛ در شرایطی که حکومت دوازده سالۀ آقای کرزی بی‌اعتمادی و شگاف‌های ژرفِ قومی‌ را از خود به میراث مانده، آیا تشکیل دولت ملی میسر خواهد بود؟
پاسخ این سوال، مثبت است. با آن‌که کارنامۀ آقای کرزی چنان ضرباتِ مهلکی را بر بدنۀ ملت وارد آورده که ترمیمش بسیار دشوار است، اما هنوز مایۀ امیدواری وجود دارد.
نامزدان محترم انتخابات می‌توانند با آموختنِ از تجارب جناب کرزی، راه رفتۀ او را دوباره نپیمایند. به عنوان مثال، می‌توان از تک‌روی‌های آقای کرزی یادآور شد که پس از به ‌قدرت رسیدنش، نخبه‌گان و سایر اقشار جامعه را از حکومت به دور نگه داشت. یازده شخصیتی که اکنون در انتخابات با هم رقابت می‌کنند، همه از خود، تیم‌های متخصصی دارند که نخبه‌گانِ این جامعه را تشکیل می‌دهند. بدیهی است که همۀ یازده نفر به قدرت نمی‌رسند. بنابراین، وقتی یک نفر از این نامزدان به پیروزی می‌رسد، دیگران را نباید از این پیروزی به دور بدارد. رییس جمهور آینده می‌تواند که از تیم‌های متخصص و کارشناسِ سایر نامزدان در دولت آینده استفاده کند. به این معنا که همۀ نامزدان کنونی را در قدرت آینده شریک سازد. تنها به همین خلاصه نمی‌شود که بسیاری از متخصصان و افراد آگاه این جامعه در حال حاضر در هیچ تیمی ‌اشتراک ندارند. این نخبه‌گان اکنون بدون آن‌که از انرژی و توان‌شان استفاده شود، در بلاتکلیفی به سر می‌برند.
مجرای دیگری که می‌تواند حکومت آینده را در تشکیل دولت ملی کمک کند، مسالۀ اشتراک مساویانۀ اقوام در قدرت است؛ برخلاف آن‌چه که آقای کرزی به صورت نمایشی در دوازده سال گذشته انجام داد. حکومت آینده نباید مثل آقای کرزی، قدرت همۀ مردم را به نفع یک قوم مصادره کند. با دشمن تا دندان مسلح مردم، راه تساهل در پیش گیرد و قاتل مردم را از زندان رها سازد. همه شاهدیم که کاری که آقای کرزی در سال‌های گذشته با طالبان انجام داد، رسیدنِ به ثبات و امنیت نبود، بل بیشتر در پرتو یک رفتار قومی‌توجیه می‌شد. این حرکت، تنها در کاخ ریاست جمهوری، تدوین و تنظیم شد که ملت هرگز به انجام یافتن آن راضی نبود.
بنابراین، نکاتی را که اشتراک‌کننده‌گانِ نشست اجندای ملی مطرح کردند، بسیار جدی و مهم می‌نمایند. فرقی نمی‌کند که چه کسی برندۀ انتخابات پیشِ رو می‌شود، بل مهم آن است که نامزدان محترم انتخابات، پیمان‌شان را در رسیدنِ به اهداف اجندای ملی فراموش نکنند؛ در غیر این صورت، سرنوشت حکومت آینده، بدتر از حکومت آقای کرزی خواهد بود.