سکته به‌ویژه سکتۀ مغزی، ناگهانی رخ می‌دهـد و خیلی سریع فرد مبتلا و اطرافیانش را خلع سلاح می‌کند؛ به‌ویژه اگر ندانیم چه علایمی دارد و در قبال آن، باید چه اقداماتی انجام دهیم.
طبق توصیه‌های سایت انجمن سکتۀ مغزی امریکا، مهم‌ترین مسأله در برخورد با فرد مبتلا به سکتۀ مغزی، انتقال هرچه سریع‌ترِ او به شفاخانه است.
این یک مسالۀ حیاتی هم در زنده ماندنِ فرد و هم در افزایش کیفیت زنده‌گیِ او پس از درمان به شمار می‌رود.

مهم‌ترین نشانه‌ها
آگاهی از علایم اصلی بروز سکتۀ مغزی، بسیار راه‌گشاست تا به محض مشاهده، وارد عمل شده و در اسرعِ وقت به شفاخانه اطلاع دهیم.
افتاده‌گی صورت: دقت کنید آیا در یک طرفِ صورتِ بیمار افتاده‌گی دیده می‌شود یا بیمار در یک طرف صورتِ خود احساس بی‌حسی می‌کند؟ برای اطمینان، از فرد بخواهید لبخند بزند. در صورتی که افتاده‌گی داشته باشد، لبخند متقارنی ندارد.
ضعف دست: آیا بیمار در یکی از دست‌ها احساس ضعف یا بی‌حسی می‌کند؟ از او بخواهید هر دو دستِ خود را بالا بیاورد و دقت کنید که آیا یکی از دست‌ها به پایین تمایل دارد یا می‌افتد؟
اختلال گفتار: آیا فرد در سخن گفتن ناتوان است یا به‌سختی متوجه سخنان شما می‌شود؟ از او بخواهید جملات ساده‌یی مانند «آسمان آبی است» را تکرار کند. آیا می‌تواند جمله را به‌درستی تکرار کند؟

وقت تنگ است!
اگر با یک یا هر سه علامتِ فوق مواجه شدید، زمان را از دست ندهید، بلافاصله به شفاخانه مراجعه کنید. حتا اگر این علایم برطرف شدند نیز نباید دست بردارید و حتماً بلافاصله با امبولانس تماس بگیرید تا بیمار در کوتاه‌ترین زمان ممکن به شفاخانه منتقل شود. حین رسیده‌گی به بیمار، از همان ابتدا حواس‌تان باشد که نخستین علایم سکتۀ مغزی، چه زمانی بروز کرده‌اند. این مسأله به کادر درمانی کمکِ فراوانی خواهد کرد.

حملۀ گذرا بسیار جدی است!
حملۀ ایسکمی گذرا (به اختصارTIA )، یک سکتۀ خفیف است که علایمی مانند علایم سکتۀ مغزی ایجاد می‌کند. علایم این حملۀ خفیف معمولاً طی چند دقیقه از بین می‌روند، اما اگر فرد مبتلا به حال خود رها شده و درمان نشود، در معرض خطر بالای سکتۀ مغزی قرار خواهد گرفت.
تشخیص و درمان TIA می‌تواند احتمال بروز یک سکتۀ مغزیِ بسیار خطرناک را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

بیشتر بدانیم!
علایم سکتۀ مغزی به سه علامتِ ذکرشده محدود نمی‌شود. علایم دیگری هم هستند که آگاهی از آن‌ها نیز در مواقع خطر می‌تواند کارساز باشد:
ـ بی‌حسی ناگهانی یا ضعف در پا
ـ گیچی ناگهانی یا اختلال ادراک
ـ اختلال ناگهانی در دیدنِ یک یا هر دو چشم
ـ بروز ناگهانی اختلال در راه رفتن، سرگیچه، نداشتن تعادل یا ناهماهنگی اعضا
ـ سردرد ناگهانی و شدید بدون علت
آن‌چه مغز را سکته می‌دهد
به گزارش مجلۀ ریدرز دایجست، بر اساس یک پژوهش وسیع بین‌المللی، به‌ساده‌گی می‌توان از بروز حدود ۸۰ درصد سکته‌های مغزی پیش‌گیری کرد؛ زیرا در حال حاضر عوامل اصلی سکته را به‌خوبی می‌شناسیم.
جالب است بدانید این عوامل در بروز بسیاری از مشکلات جسمیِ دیگر نیز نقشی برجسته و اساسی دارند. پس بیش از پیش، باید حواس‌مان به آن‌ها باشد:
۱ـ فشار خون بالا
۲ـ استعمال دخانیات
۳ـ چاقی در ناحیۀ شکم
۴ـ تغذیۀ نامناسب (مصرفِ بیش از اندازۀ گوشت قرمز و غذاهای سرخ‌کردنی و مصرف ناکافی میوه و سبزیجات و ماهی)
۵ ـ نداشتن تحرک و فعالیت جسمانی
گزاف نیست اگر این پنج عامل را «راهزنان سلامت» بنامیم.