احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:نیویارکتایمز/ 20 حمل 1393 - ۱۹ حمل ۱۳۹۳
کسانی که انتظار داشتند رییس جمهوری افغانستان پس از پایان دورهاش از صحنه خارج شود احتمالا در ماههای پیش رو ناامید خواهند شد زیرا او تمام زمینههای انتخابات ریاست جمهوری را به نفع خود شکل داده است.
یکی از شواهد این امر، محدود کردن عرصه انتخابات توسط حامد کرزی، رییسجمهوری افغانستان، منصرف کردن کاندیداها از ورود به رقابت انتخاباتی و همچنین اجبار برادرش قیوم کرزی به انصراف بود.
کرزی مقاماتی را که مشاجرات انتخاباتی را کنترل و ریاست خواهند کرد، خود دست چین کرد. سپس با هزاران دالر از بودجه دولتش به دو کاندیدا از سه کاندیدای اصلی پیروزی در انتخابات کمک کرد تا مطمین شود که حداقل یکی از کاندیداهای تحت نفوذش به دور دوم انتخابات راه خواهد یافت.
نیویارک تایمز به نقل از یک مقام ارشد نوشت در این صورت، برگزاری دور دوم انتخابات حداقل تا ماه جون به طول خواهد انجامید و کرزی نیز تا آن زمان رییسجمهور باقی خواهد ماند. کسانی که کرزی را از نزدیک میشناسند از جمله برخی از منتقدانش این مانورهای او را قبضه واضح قدرت میدانند. آنها معتقدند که کرزی تصور میکند مرد غیرقابل جایگزین افغانستان است که به تنهایی باید این کشور را در سالهای سخت پیش رو رهبری کند. سالهای انتقال افغانستان از انتخابات این کشور آغاز میشود و هدف نهایی کرزی این است که نفوذ خود را در دولت جدید افغانستان نیز حفظ کند.
داوود مرادیان، مشاور سابق سیاست خارجی کرزی که اکنون استاد دانشگاه امریکایی افغانستان است در این خصوص گفت: او از یک طرف میخواهد میراث یک سیاستمدار صادق که برای اولین باردر سیاست افغانستان قدرت را به صورت مسالمتآمیز منتقل میکند از خود به جای بگذارد و از سوی دیگر نیز میخواهد در صحنه باقی مانده و پشت پرده اقدامات رییسجمهوری جدید باشد.
این موضوع خبری بد برای دولت باراک اوباما، رییسجمهوری امریکا خواهد بود زیرا آنها از امضای قرارداد همکاری امنیتی با او قطع امید کردهاند. هر چند کاندیداهای اصلی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان متعهد شدهاند که در صورت پیروزی، این قرارداد را امضا خواهند کرد تا نیروهای امریکایی پس از ۲۰۱۴ نیز در این کشور باقی بمانند اما روابط کرزی با واشنگتن همچنان تیره است و او ترسی از بیان آن نیز ندارد.
مشخصترین آن نیز موضع کرزی در قبال الحاق کریمه به روسیه بود که بر خلاف نظر امریکا، از این اقدام ستایش کرد. این موضع پس از آن اتخاذ شد که امریکا اعلام کرد احتمالا بخشی از تسلیحات نظامیاش در افغانستان را به صورت رایگان به پاکستان واگذار خواهد کرد.
مقامات ارشد افغانستان میگویند که کرزی اسنادی از دورویی امریکا به دست آورده و معتقد است که سالها او را تضعیف کردهاند. وقتی که در سال ۲۰۰۹ امریکا تلاش کرد تا او در انتخابات پیروز نشود، او احساس کرد که مورد خیانت واقع شده و اخیرا نیز به این نتیجه رسیده که امریکا با پاکستان و طالبان همدست است.
هر چند بسیاری از مقامات امریکایی کرزی را «نمکنشناسی غیرقابل اعتماد» میدانند و امیدوارند که نفوذش در سیاست افغانستان پایان یابد اما همچنان در یک موضوع روی او حساب میکنند: برخی امیدوارند که او به کنترل شرایط آشفته پس از انتخابات کمک کند زیرا برخی کاندیداها از هماکنون یکدیگر را به طراحی برای تقلب متهم کرده و متعهد شدهاند که در صورت شکست، نتیجه را نخواهند پذیرفت.
اما کرزی روز پنجشنبه در یک سخنرانی تلویزیونی از مردم افغانستان خواست تا بدون توجه به نتیجه انتخابات با یکدیگر همکاری کنند. وی گفت: مطرح شدن دیدگاههای مختلف و مخالف یکدیگر، از قواعد دموکراسی است اما من مطمئن هستم که کاندیداها با در نظر گرفتن منافع ملی به رای مردم احترام خواهند گذاشت و نتایج را خواهند پذیرفت.
مشاوران او نیز میگویند که کرزی خود به این فلسفه پایبند است و به جناحهای رقیب در دولتش اجازه داده است تا از هر کسی میخواهند حمایت کنند. برای مثال معاون جدید کرزی از عبدالله عبدالله که کرزی بیش از همه با انتخاب او مخالف است، حمایت میکند.
بسیاری از مقامات غربی اذعان دارند که کرزی اجازه داده است تا یک رقابت صحیح انتخاباتی برگزار شود اما نکته اینست که او زمینه اولیه را به دلخواه خود شکل داد و همه توانایی خود را بر این کار گذاشت.
به گفته مقامات ارشد، وقتی پای فاروق وردک، وزیر آموزش افغانستان که انتظار میرفت از کاندیداهای اصلی در انتخابات باشد در یک سفر شکست، کرزی در حضور همه اعضای کابینهاش به او گفت: وقتی برای رییسجمهور شدن عجله کنی چنین اتفاقی رخ میدهد!
حتی کسانی که حمایت روشن کرزی را از خود داشتند نیز متوجه شدند که باید حساب شده رفتار کنند. برای مثال وقتی که زلمی رسول، وزیر امور خارجه که یکی دیگر از کاندیداهاست سعی کرد از کرزی فاصله بگیرد، کرزی همراهان احتمالیاش را از او دور کرد. کرزی برجستهترین حامی او، جنرال دوستم را که میتوانست صدها هزار رای برای او بیاورد را به پیوستن به اشرف غنی، دیگر کاندیدا و تکنوکراتی که در امریکا تحصیل کرده است ترغیب کرد.
به گفته یک مقام ارشد افغانی کرزی خطاب به دوستم گفت: «چرا آن مرد پیر (رسول) را همراهی میکنی؟ غنی میتواند مشکل حقوق بشری تو را حل کند.» دوستم به مشارکت در قتلعام متهم شده است.
به گفته مقامات ارشد افغانی، کرزی سپس ۴۰ هزار دالر به غنی پرداخت کرد تا ستاد انتخاباتیاش را تقویت کند. وی سپس با رسول به تفاهم رسیده و برای او نیز همین کار را انجام داد. اکنون هر دوی این کاندیداها، از شانسهای پیروزی در انتخابات محسوب میشوند. این در حالی است که کرزی از ترس اینکه انتخاب برادرش باعث لکهدار شدن میراثش شود، چنین کمکی به او نکرد. سپس به مانورهای همیشگی خود روی آورده و با برگزاری نشستی با حضور ریش سفیدهای پشتون باعث شد که او انصراف داده و به کمپ انتخاباتی رسول بپیوندد.
مقامات نزدیک به حامد کرزی میگویند که او در ماههای اخیر احساس راحتی بیشتری میکند. به گفته آنها خروج برادرش از صحنه انتخابات و کاهش روابطش با امریکاییها دلیل این موضوع است. از وقتی که از امضای قرارداد امنیتی با امریکا خودداری کرد، سفر مقامات امریکایی به افغانستان کاهش چشمگیری یافت که باعث راحتی کرزی شده است.
عمر داوودزی، وزیر داخلۀ افغانستان نیز در این خصوص گفت: او تصمیماتی گرفته است، وقتی اطمینان نداشته باشید، احساس آرامش نمیکنید.
مقامات میگویند که او اکنون زمان بیشتری را با فرزندان خود میگذارند و در تمام طول روز بر روند ساخت محل جدید اقامتش که در کنار کاخ ریاست جمهوری است نظارت میکند.
اما به گفته مقامات او همچنان بر آینده متمرکز است و به دنبال این است که نقش مورد تمایلش را در دولت آینده به دست آورد: بر عهده داشتن ریاست دیدارها با ریش سفیدها، روستاییها و دیگر افراد با نفوذ برای حفظ وحدت افغانستان. وی همچنین میتواند به ترغیب طالبان برای برگزاری مذاکرات صلح ادامه دهد.
یک مشاور سابق او تصریح کرد: ما شاهد همان کرزی خواهیم بود که تاکنون دیدهایم تنها دولتش پایان مییابد و اگر دولت آینده هم مانند دولت او باشد کسی نباید تعجب کند.
Comments are closed.