احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمد عمران/ سه شنبه 17 قوس 1394 - ۱۶ قوس ۱۳۹۴
طالبان برای اینکه نشان دهند رهبرشان، ملا اختر منصور، هنوز در قید حیات است، نوار صوتییی را به نشر رساندهاند که در آن ادعا شده که هیچ سوءقصدی علیه او در کویتۀ پاکستان صورت نگرفته و او همچنان زنده است و به رهبری طالبان ادامه میدهد. این نوار نزدیک به ۱۶ دقیقه است و کسی که ادعا میکند رهبر طالبان است، به حوادثی اشاره دارد که پس از اعلام جراحتِ او بهوسیلۀ گروه رقیبش، عبدالله سرحدی، در کشور رخ دادهاند؛ مثلِ حادثۀ کشته شدنِ ۹ کودک در ولسوالییی در ولایت وردک که چند روز پس از نشر خبر زخمی شدن ملا اختر منصور اتفاق افتاد.
توجه به برخی حوادث پس از نشر خبر جراحت ملا اختر منصور، نشان میدهد که تهیهکنندهگانِ نوار صوتی به گونۀ تعمدی میخواستند این ذهنیت را تقویت کنند که شایعۀ مرگِ رهبرشان درست نیست. اما نشر این نوار، خود به پرسشهای تازهیی در مورد زنده بودنِ رهبر طالبان دامن زده است.
شماری از طالبانِ مخالف با ملا اختر منصور پس از نشر نوار صوتی، آن را جعلی خوانده و گفتهاند که رهبر طالبان پس از زخمی شدن، در راه شفاخانه جان داده است. یکی از این طالبان که با رسانهها صحبت کرده، مدعی شده است که هیچ سند قابل قبولی برای زنده بودن ملا اختر منصور وجود ندارد. در همین حال، از یاد نباید برد که پس از نشر خبر زخمی شدن رهبر جدید طالبان، این خبر نیز در رسانهها بازتاب یافت که گویا فرد دیگری به عنوان سرپرست، رهبری طالبان را به عهده گرفته است. از این فرد به نامِ مولوی هیبتالله یاد شده که از مقامهای ارشد رهبری طالبان است.
اما برخی رسانهها از اختلافات تازه بر سرِ جانشینی ملا اختر منصور پرده برداشته و نوشتهاند که با وجود اینکه سرپرستی این گروه را در حال حاضر مولوی هیبتالله انجام میدهد، ولی نظامیان پاکستانیِ دخیل در امور طالبان تلاش دارند که سراجالدین حقانی از سران شبکۀ حقانی و پسرِ او را به این سمت برگزینند. به گفتۀ این رسانهها، پاکستان شبکۀ حقانی را در نبود ملا اختر منصور، نزدیکتر به اهداف و منافعِ خود میداند و به همین دلیل، او را گزینۀ مناسب برای رهبری گروه طالبان محسوب میکند. هرچند این حرف و سخنها تا هنوز از سوی منابع مستقل تأیید نشده، ولی میتوان احساس کرد که طالبان در وضعیتِ نامناسبی قرار دارند و این گروه برای ادامۀ بقای خود، محتاج به زمان و برنامههای تازه شده است. اما سوال مهم اینجاست که چرا طالبان تلاش دارند به هرشکلی که شده، زنده بودن رهبرِ خود را ثابت کنند؟
مخالفان ملا اختر منصور به این باورند که طالبان برای یافتن رهبرِ جدید به زمان نیاز دارند و به همین دلیل باید هر طور که شده، انتشار خبر مرگ ملا اختر منصور را به تعویق اندازند؛ همان مشکلی که در مورد انتشار خبر مرگ ملا عمر رهبر پیشینِ این گروه نیز وجود داشت. ملاعمر هرچند که دو سال پیش درگذشته بود، ولی طالبان این خبر را مخفی و همچنان از ملا عمر به عنوان رهبر زندۀ خود صحبت کردند.
پنهان کردن مرگ ملاعمر بهسادهگی میسر نبود و افشای آن، تبعاتِ خود را بهجا گذاشت. وقتی افراد طالبان خبر مرگ ملاعمر را شنیدند، دچارِ اختلافاتِ مرگبار شدند. بسیاری از افراد ارشدِ طالبان با رهبری جدید به مخالفت آغاز کردند و حتا مدعی شدند که ملا اختر منصور به کمکِ آیاسآی پاکستان عامل اصلی قتل ملا عمر بوده است. این اختلافات، چنان عمیق و گسترده بودند که منجر به ایجاد شاخۀ انشعابیِ این گروه به رهبری ملا محمدرسول و استعفای مسوول دفتر قطر شدند.
هنوز هم بخشِ بزرگی از طالبان با اختر منصور و گروه او نیستند و تلاش دارند که شاخۀ دیگری از طالبان را بسازند. حالا نیز با انتشار خبر مرگِ ملا اختر منصور، گروه طالبان بیش از هر زمانِ دیگر در وضعیتِ بحرانی و نابسامان قرار گرفته است. ملا اختر منصور حداقل این قابلیت را داشت که با ایجاد فضای رعب و وحشت بتواند جلو اختلافاتِ بیشتر را بگیرد، از جمله اینکه او کمر به جنگ با گروه ملا محمد رسول در زابل بست و باعث قتلِ صدها تن شد.
از سوی دیگر، اگر طالبان وفادار به ملا اختر منصور مدعیاند که او هنوز زنده است، چرا نوار صوتی منسوب به او را با تأخیر منتشر کردند؟ اگر به یاد داشته باشید، طالبانِ وفادار به ملا اختر منصور پس از انتشار خبر زخمی شدن و بعد مرگ او، نخست این خبر را تکذیب و پس از دو روز اعلام کردند که بهزودی نوار صوتیِ او را برای اینکه ثابت کنند که او هنوز زنده است، نشر خواهند کرد. نشر نوار صوتی تقریباً پس از یک هفته از اعلام جراحت ملا منصور صورت گرفت و همین موضوع کافی است تا گمانهزنیها در مورد مرگ او افزایش یابد.
ملا اختر منصور زمانی که رهبری طالبان را بهدست گرفت، برای راضی کردنِ صفوف طالبان، در مناطقِ مختلفی آشکار شد و نشان داد که فرد مناسبی برای رهبریِ این گروه است. حتا زمانی که او مصروف گرفتن بیعت از افراد طالبان بود، نوارهای ویدیویی نیز از او منتشر شدند. آیا حالا ملا اختر منصور نمیتوانست برای اثباتِ حیاتِ خود به همان روشهای چند ماه پیش پناه ببرد؟
بدون شک، اتفاق بزرگی در رهبری طالبان بهوقوع پیوسته که بهزودی اثرات و پیامدهای سنگینِ آن برای این گروه آشکار خواهد شد.
Comments are closed.