طالبان و گروه‎های جنگ‎جو پی‌برده‌اند که دیگر از راه جنگ، خشونت و انتحار، نمی‌توانند اهداف‌شان را برآورده سازند.
شماری از آگاهان و فعالین سیاسی با بیان این مطلب، با اشاره به تشکیل یک نهاد جدید از سوی مقام‎های پیشین طالبان می‌گویند که گروه‌های شورشی به یک نتیجۀ جدی رسیده‌اند و آن این‎که دیگر از طریق خشونت به مبارزۀ خود دوام داده نمی‌توانند.
یک عضو شورای عالی صلح نیز می‎گوید که طالبان به‌دلیل کاهش حمایت‏های کشورهای عربی از این گروه، دیگر از جنگ و خشونت خسته شده‎اند.
هفتۀ گذشته سید اکبر آغا یکی از مقام‎های پیشین طالبان، نهادی را زیر نام «جبهۀ نجات افغانستان» در کابل تأسیس کرد.
ابربنیاد گزارش رسانه‎ها، در میان سخنرانان این مراسم کسانی نیز بودند که حملات مسلحانۀ طالبان را توجیه و از آن دفاع می‌کردند.
تحلیلگران سیاسی همچنان باور دارند که طالبان اهل مبارزۀ مدنی و سیاسی نیستند و مهره‎های سوختۀ آن‎ها از جمله سید اکبر آغا و آغاجان معتصم در راستای تأمین صلح در کشور نیز کاری کرده نمی‎توانند.
جاوید کوهستانی آگاه مسایل سیاسی و نظامی می‌گوید، در این شکی نیست که احترام گذاشتن به قانون اساسی افغانستان و مبارزات مدنی یک ارزش است که امروز در جامعۀ ما شکل گرفته است؛ افرادی مانند سید اکبر آغا که یک زمانی مسوول آموزش حلقات انتحاری جیش‌المسلمین بودند، بنابر دلایل و یا مجبوریت‌هایی از خشونت دست می‌بردارند و رو می‌آورند به مبارزات مدنی؛ این یک گام بزرگ برای آیندۀ افغانستان است.
این آگاه نظامی تصریح کرد: «برگزاری انتخابات هیچ امیدی برای کسانی که از مجراهای خشونت در افغانستان می‌خواستند به قدرت برسند، نگذاشت و آن‌ها دانستند که این روش در میان مردم افغانستان جایگاهی ندارد.»
جاوید کوهستانی معتقد است، مردم به چنین چهره‌هایی اعتماد ندارند.
آقای کوهستانی افزود: «در روند انتخابات دیدید که قطب‌الدین هلال به حیث نمایندۀ آقای حکمتیار در انتخابات شرکت داشت و نتوانست سه درصد آرای مردم را به‌دست آورد؛ این بدین معناست که مردم افغانستان دیگر به چنین رهبرانی باورمند نیستند و روی آن‌ها اعتماد ندارند.»
جاوید کوهستانی هم‌چنان می‌گوید، اکبر آغا و چهره‌های مانند او کسانی هستند که شماری از آن‌ها پیش از این توسط ارگان‌های استخباراتی با همکاری ارگان‌های جهانی در پاکستان گرفتار شدند و این‌ها در بدنۀ طالبان جایگاهی ندارند.
آقای کوهستانی با بیان این‌که این مهره‌ها با سطوح اجرایی و بلند طالبان پیوندی ندارند، گفت: این چهره‌ها شاید پیوندهای شخصی با شماری از طالبان شورشی داشته باشند، اما به گونۀ قطعی از جایگاهی در میان طالبان برخوردار نیستند.
آقای کوهستانی افزود، چهره‌هایی مانند اکبر آغا نمی‌تواند موثریتی برای روند صلح در کشور داشته باشد.
جاوید کوهستانی هم‌چنان می‌گوید، گروه طالبان حالا ضعیف شده اند و دیگر توان عملیات‌های بزرگ و پیچیده را ندارند.
جاوید کوهستانی می‌افزاید، شاید شماری از افراد سرخورده، از بدنۀ گروه طالبان جدا شوند و در این جبهه گِرد بیایند، اما هیچ‌گاهی روشنفکران و مردم افغانستان از چنین افرادی حمایت نخواهند کرد.
در عین حال، عزیز رفیعی رییس مجتمع جامعۀ مدنی افغانستان به روزنامۀ ماندگار می‌گوید، طالبان در حال حاضر به چندین گروه دیگر تقسیم شده‌اند و این چند دسته‌شدنِ‌شان هم ناشی از تحولات بسیار جدیی است که پیرامون مبارزات خشن در افغانستان مطرح شده است.
آقای رفیعی می‌افزاید: «گروه‌های شورشی به یک نتیجۀ جدی رسیده اند که دیگر از طریق خشونت به مبارزۀ خود دوام داده نمی‌توانند.»
رییس مجما هم‌چنان می‌گوید، طالبان به این مسأله پی برده اند که میدان را باخته اند، این گروه محبوبیت‌های پیشین خود را از دست داده اند و حالا طالبان می‌پذیرند که در عرصۀ کسب حمایت مردم شکست خورده اند.
آقای رفیعی با اشاره بر این‌‍که طالبانی که با دولت پیوسته اند هیچ کاری از دستِ‌شان ساخته نیست، می‌افزاید: «این چهره‌ها زمانی که به حقایق پی بردند نتوانستند که گروه‌های دیگر را به گونۀ کتله‌یی همراه با خود بیاورند؛ آن‎ها به عنوان افراد فراری به دولت افغانستان مراجعه کردند و در یک فضای دمرکراتیک و آرام خود را پناه دادند.»
آقای رفیعی تصریح کرد، دلیل دیگر هم این است که این چهره‌ها قربانی استخبارات درونی نظام استبدادی طالبانی هستند؛ یعنی گردانندگان اصلی گروه طالبان این‌ها را مورد تهدید قرار دادند و این‌ها مجبور شدند تا به جای دیگری فرار کنند و بسیاری از کسانی که در چنین موقفی قرار می‌گیرند و فرار نمی‌کنند، کشته می‌شوند.
آقای عزیز رفیعی معتقد است که این افراد با تفکر دوگانه‌یی نیز به سر می‌برند و نمی‌توانند از بسیار مواردی که به عنوان ارزش می‌شناسند، بگذرند.
رییس مجما هم‌چنان می‌گوید، این افراد در نزد مردم افغانستان به عنوان قاتلین شناخته می‌شوند تا به عنوان کسانی که افغانستان را نجات دهند و برای نجات افغانستان هم نمی‌توانند برنامه‌یی داشته باشند.
عزیز رفیعی هم‌چنان گفت، این مهره‌ها نمی‌توانند برای آیندۀ صلح در افغانستان نقشی داشته باشند.
رییس مجما، دربارۀ ایجاد نهاد راه نجات افغانستان گفت که این چهره‌ها با ساختن چنین نهادهایی می‌خواهند پایگاه امنی برای خود بسازند و گروهی می‌شوند تا از یکدیگر خود حمایت کنند.
هم‌چنان، عبدالحمید مبارز عضو شورای عالی صلح افغانستان به روزنامۀ ماندگار گفت: «باید بررسی شود و به اثبات برسد که چهره‌هایی‌که در این نهاد فعالیت دارند در کشتار مردم افغانستان دست دارند یا خیر؟ اگر شامل باشند، آن‌ها اجازۀ تأسیس چنین نهادی را ندارند و دولت باید از کار آنان جلوگیری کند.»
اما این عضو شورای عالی صلح تصریح می‌گوید که ساختن چنین گروهی در کابل و دادن آزادی عمل برای آن‌ها، طالبان دیگر را نیز ترغیب خواهد کرد تا به پروسۀ صلح بپیوندند.
او می‌افزاید، طالبان روزهای نخست با یک ایدیولوژی کار می‌کردند، اما طالبان امروز همه در دام استخبارات نظامی پاکستان افتاده اند.
آقای مبارز هم‌چنان باور دارد: «در اثر تبلیغاتی‌که در جریان سال‌های پسین توسط رسانه‌ها صورت گرفته است و هم‌چنان تغییراتی که در دیدگاه امریکا نسبت به تحریک طالبان به عمل آمده است؛ گروه طالبان روز به روز تغییر فکری داده می‌رود.»
این عضو شورای صلح با بیان این‌که طالبان نیز دیگر از جنگ خسته شده اند، گفت: «دیگر آن محموله‌های کمکی‌یی‌که از طرف قطر، عربستان سعودی، امارات و… برای‌شان می‌رسد، وجود ندارد و این کشورها نیز در جنگ سوریه و عراق دخیل شده‌اند و به طالبان توجه آن‌چنانی ندارند؛ طالبان تنها راه درآمدشان کشت تریاک است.»
آقای مبارز بیان داشت: اگر حکومت مزارع کشت تریاک را از میان بردارد، گروه طالبان نیز ورشکسته خواهد شد.
عبدالحمید مبارز گفت، چون جنگ استخباراتی با لایه‌های بسیار بزرگ در افغانستان جریان دارد؛ بنابراین در این مورد هم باید دولت افغانستان محتاط و مراقب باشد.
عبدالحمید مبارز خاطر نشان ساخت که مردم افغانستان استبداد حکومت طالبان را دیده اند و بعد از این گروه طالبان را نخواهند پذیرفت.
گفتنی است که سید اکبر آقا، به جرم ربودن سه کارمند سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۴، به شانزده سال زندان محکوم شد. اما در سال ۲۰۱۰ از سوی حامد کرزی عفو و از زندان آزاد شد.
سه کارمند سازمان ملل متحد نخستین شهروندان خارجی بودند که در سال ۲۰۰۴ در کابل ربوده شدند و پس از نزدیک به یک ماه، از اسارت آدم ربایان آزاد شدند.
اکبر آقا با استفاده از این آدم ربایی، تلاش کرد گروهی مجزا از طالبان را به نام جیش‌المسلمین ایجاد کند اما گروه تحت فرمان او در پی این آدم ربایی بازداشت شدند و اکبر آقا به زندان محکوم شد.