بخش دوم و پایانی

نقش سرپرست هم در دنیای امروز هم به لحاظ عاطفی و هم به لحاظ تأثیرگذاری، به دو دلیل افزایش پیدا کرده است. اول این‌که در گذشته با خانواده‌هایی پُرجمعیت سروکار داشتیم که در آن شرایط، سرپرست برای فرزندان میانی زمان کافی صرف نمی‌کرد. اما در حال حاضر با کوچک شدن خانواده‌ها، درگیری عاطفی درون خانواده میان فرزند و پدر و مادر افزایش پیدا کرده است که این خود خطری جدی به حساب می‌آید؛ زیرا خانواده ها به سوی تک فرزندی تمایل پیدا کرده و تمام هم و غم و فکر والدین به فرزندشان معطوف است. ولی به دلیل آن‌که اغلب خانواده‌ها شیوه‌های فرزندپروری را نمی‌دانند، میزان آسیب وارد شده به فرزند به‌شدت افزایش پیدا می‌کند.

نکتۀ دیگر در زمینۀ بی‌سرپرستی عاطفی، بحث تقسیمِ قدرت یا ساختار قدرت در درونِ خانواده است. در گذشته بر اساس یک سنت، تکلیف مشخص بود. مرد نفر اول خانواده بود تا وقتی که فرزندان بزرگ شوند و زن نفر دوم بود و پس از آن با بزرگ شدن فرزندان، پسر بزرگ، نفر دوم به حساب می‌آمد و به همین نسبت، تقسیم قدرت تا انتها ادامه پیدا می‌کرد.
اما امروز دچار نوعی گیچی دربارۀ تقسیم قدرت در درون خانواده شده‌ایم. به این معنا که زنان تا حدی به حقوق‌شان واقف شده و می‌خواهند در تصمیم‌گیری‌ها نقش موثری داشته باشند که به‌جاست. ولی اغلب مردان حتا تحصیل‌کرده، این موضوع را نمی‌پذیرند و این درگیری، بین خانواده تعارض ایجاد کرده و مشکل‌ساز شده است. فرزندپروری از این مجموعه در حالی پا به عرصه می‌گذارد که بحث فرزندسالاری به دنبال آن مطرح است. همۀ اینها نشانه‌های بدسرپرستی است و اولین حوزه‌یی که درون خانواده و با این شرایط دچار آسیب و لطمه می‌شود، حوزۀ عاطفی است.
نکتۀ دیگری که دربارۀ بحث عاطفی کودکان در خانواده مطرح است، پدیدۀ چندشغلی والدین است. افراد مجبورند برای تأمین معاش، ساعات بیشتری را به کار و فعالیت بپردازند و کارهای زیادی انجام دهند.
بخشِ دیگر به اشتغالاتِ عاطفیِ خانواده‌ها بازمی‌گردد که جامعه را درگیر می‌کند و بالطبع بر فرزندان نیز اثر می‌گذارد. در برخی خانواده‌ها، مرد بخشی از عاطفه‌اش را با همسر و بخشی از آن را به بیرون از خانه انتقال می‌دهد. این حالت ممکن است در میان زنان هم باشد و این خلای عاطفی از راه تلیفون، پیامک و اشکالی از این دست جبران می‌شود و تمام بار عاطفی این موارد بر دوش فرزند در سنِ کم قرار خواهد گرفت.