گشـودنِ گرهِ کورِ انتخاباتِ افغـانستـان

گزارشگر:اکرام اندیشمند/ 22 اسد 1393 - ۲۱ اسد ۱۳۹۳

هنوز جان کری وزیر خارجۀ ایالات متحدۀ امریکا پس از دومین‌سفرِ خود به کابل، پا به واشنگتن نگذاشته بود که دکتر اشرف‌غنی احمدزی در گفت‌وگو با تلویزیون طلوع، سفرِ او را غیرضروری خواند و از مخالفتِ خود با تقسیمِ قدرت در دولتِ آینده سخن گفت؛ در حالی که تمامِ فلسفۀ دو بار رفت‌وآمد و میانجی‌گریِ آقای کری را همین تقسیمِ قدرت تشکیل می‌داد.

ریشه‌ها و انگیزه‌های مخالفت اشرف‌غنی احمدزی:mnandegar-3
بخشی از مخالفتِ دکتر احمدزی بر سرِ تقسیمِ قدرت یا تشکیل حکومتِ مشترک از هر دو تیم که نامش را حکومت وحدتِ ملی گذاشته‌اند، به اختلاف درونی تیمِ وی برمی‌گردد. افرادی چون: جمعه‌خان همدرد، قطب‌الدین هلال، احمدضیا مسعود و برخی از اعضای حزبِ افغان‌ملت و عناصر قوم‌گرا به‌شدت با تقسیمِ قدرت مخالف هستند. رییس‌جمهور کرزی یکی دیگر از چهره‌های اصلیِ این بازی است که با تقسیم قدرت سرِ ناسازگاری دارد.
بخشی دیگر از انگیزه‌های مخالفت اشرف‌غنی احمدزی، به روحیه و دیدگاهِ خودش برمی‌گردد که باورهای سیاسی و ذهنیِ وی این تقسیم قدرت را برنمی‌تابد و نمی‌پذیرد. هم رییس تیم تحول و تدوام و هم اعضای ارشد و متحدینِ مختلفِ او در این تیم، تقسیم قدرت را واگذاری صلاحیتِ قانونی و رسمیِ رییس‌جمهور منتخب در اثرِ فشار و توطیۀ خارجی تلقی می‌کنند. آقای غنی خود را برندۀ اصلی و قطعیِ انتخابات می‌داند و مخالفتِ عبدالله عبدالله و تیم اصلاحات و همگرایی و هوادارانِ آن‌ها را با پیروزی تیم تحول و تداوم، غیرقانونی و فاقد هرگونه اثرگذاریِ منفی بر روند تحولات سیاسی و امنیتیِ موجود تلقی می‌کند.

اشتباه محاسبه بر سرِ انگیزه‌ها و عوامل مخالفت:
محاسبه و ارزیابیِ مخالفانِ درونیِ تیم تحول و تداوم در مورد تشکیل دولتِ مشترک یا دولتِ وحدتِ ملی و رییسِ این تیم در این مورد، بر فرضیه‌های نادرست قرار دارد:
۱ـ هنوز برندۀ اصلی و قطعیِ انتخابات قبل از پایان بازشماری آرا و جداسازی آرای پاک از ناپاک، نامشخص است. این در حالی است که برخلاف اشرف‌غنی احمدزی و تیم تحول و تداوم، داکتر عبدالله و تیم اصلاحات و همگرایی، پیروزی خود را در پایان بازشماری آرا و ابطال آرای تقلبی بر مبنای معیارهای بین‌المللی قطعی و اجتناب‌ناپذیر می‌خوانند.
۲ـ بدون شفاف‌سازی انتخابات و تفکیکِ آرای تقلبی از آرای اصلی و واقعی، پذیرش برندۀ اعلان‌شده از سوی تیم رقیب نامحتمل است. در حالی که برندۀ انتخابات، مشروعیتِ خود را از پذیرش رقیب و یا رقیبانِ انتخابات می‌گیرد.
۳ـ تیم تحول و تدوام و رییس آن به شمول رییس‌جمهور کرزی در واکنش به مخالفتِ تیم رقیب به ریاست داکتر عبدالله، دچار توهم و اشتباه جدی در محاسبه و ارزیابی شده‌اند. آن‌ها این مخالفت را بی‌نتیجه و زودگذر می‌دانند و باور دارند که در صورت نیاز به‌آسانی می‌توانند با توسل به قوای قهریه، به مخالفت‌ها نقطۀ پایان بگذارند؛ محاسبه‌یی که بسیار خطرناک و نادرست است.
۴ـ اشتباه دیگر تیم تحول و تداوم به برداشتِ نادرست و غیر واقعی از سیاست و دیدگاه امریکا و غرب بر سرِ اعلان یک‌جانبۀ نتیجۀ انتخابات مبتنی بر پیروزی تیم و تحول و ریاست‌جمهوری اشرف‌غنی احمدزی است. امریکایی‌ها به زبان حال و قال تا کنون بیان داشته‌اند که این پیروزی یک‌طرفه را، از هر دو طرف نمی‌پذیرند.
نکتۀ دیگری را که امریکایی‌ها و متحدینِ غربی‌شان به‌صراحت بیان داشته‌اند، به الزامیتِ دولتِ مشترک از هر دو طرف، صرف نظر از نتیجۀ انتخابات که مسلماً یکی از دو نامزد به عنوان رییس‌جمهور خواهد بود‌ـ برمی‌گردد.
۵ـ اشتباه دیگرِ تیم تحول و تداوم در پایان تمامیِ این اشتباهاتِ ناشی از محاسبه و ارزیابی آن‌ها، موکول کردنِ مذاکره بر سرِ دولت مشترک یا دولت وحدتِ ملی پس از بازشماری آرا و اعلان نتیجۀ انتخابات است. آن‌ها که خود را برندۀ انتخابات ریاست‌جمهوری می‌پندارند، موضوع تقسیمِ قدرت را پس از اعلان نتیجۀ انتخابات به عنوان یک امر تحمیلی، منتفی و غیرقابل اجرا تلقی می‌کنند. نکات اصلی اشتباه آن‌ها در این محاسبه، نخست به ناروشن بودنِ نتیجۀ انتخابات برمی‌گردد که هیچ‌گونه ضمانتی مبنی بر پیروزی تیم تحول و تداوم و احراز کرسی ریاست‌جمهوری از سوی آن تیم وجود ندارد.
و دوم، عدم پذیرش چنین نتیجه‌یی از سوی تیم رقیب (اصلاحات و همگرایی) و تبعات داخلی و خارجی ناشی از آن، شهد پیروزی را در کام تیم تحول و تداوم به تلخیِ کُشنده بدل می‌کند.

راه‌حل چیست و کورگرهِ انتخابات را چه‌گونه می‌توان باز کرد؟
نکتۀ روشن آن است که امریکایی‌ها و غرب که بقای دولت افغانستان و ثبات نظام سیاسی و امنیتیِ موجود به کمکِ نظامی و مالی آن‌ها بسته‌گی دارد، خواستار تشکیل دولتِ مشترک هر دو تیم رقیب هستند. دولت مشترک یا دولت وحدتِ ملی باید محصول هرگونه نتیجۀ قطعی این انتخابات باشد؛ صرف نظر از آن‌که چه کسی به عنوان رییس جمهور در پایان شمارش و ابطال آرا وارد ارگ کابل می‌شود.
در چنین حالت، راه‌حل معضل انتخابات و گشایش کورگرهِ انتخابات در دو نکته خلاصه می‌شود:
۱- شفاف‌سازی انتخابات و تفکیک آرای پاک از ناپاک در جهت ارج‌گزاری به مشارکت مردم، احیای اعتبار خدشه‌دار شدۀ انتخابات و ایجاد مشروعیت برای دولت آینده؛
۲- توافق بر سرِ دولت مشترک یا دولت وحدتِ ملی قبل از اعلان نتیجۀ انتخابات در فضای متوازن و فضای تفاهم و اعتماد متقابل. توافق طرفین در چنین حالت می‌تواند به تشکیل یک دولت سالم، پاسخ‌گو، مؤثر و شایسته از بهترین، نیک‌نام‌ترین، صادق‌ترین، کارفهم‌ترین و شایسته‌ترین افراد هر دو تیم و بیرون از دو تیمِ مذکور بیانجامد.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.