جدیت رییس‌جمهور جدید در مبارزه با فساد امیدواری‌هایی را برای تشکیل حکومتی کارآ و قانومند به وجود آورده است. برخی نهادهای جامعه مدنی حمایت‌شان را از این اقداماتی ابراز داشته اند که اشرف‌غنی جدید روی دست گرفته است.
رییس‌جمهور احمدزی به غاصبان زمین هشدار داده است که دست از این کار بردارند. او گفته است که غاصبان زمین در افغانستان جایی ندارند. آقای احمدزی به تاجران نیز هشدار داده است که از گران فروشی بپرهیزند.
اقداماتی که آقای احمدزی روی دست گرفته است، در سیزده سال گذشته پیشینه‌یی نداشته است. حامد کرزی رییس جمهور پیشین افغانستان با غاصبان زمین، مافیای مواد مخدر و فسادپیشه‌ها در داخل و خارج از دولت با مدارا و مصلحت برخورد می‌کرد و هیچ گاهی در عمل در برابر زورمندان اقدام نکرد.
برخی از نهادهای مدنی از این اقدامات رییس‌جمهور احمدزی استقبال کرده اند. جنبش مدنی تامین عدالت اجتماعی روز پنجشنبه ۲۴ میزان ۱۳۹۳ از برنامه اصلاحات حکومت وحدت ملی استقبال کرد و از رییس جمهور جدید افغانستان خواست تا افراد فاسد را در وزارت خانه‌ها نگمارد. احمد ذکی یکی از اعضای این نهاد گفت: «تقرری ها از عالی ترین پست‌های دولتی تا پایین ترین پست‌ها باید براساس تعهد، تخصص و بر مبنای اصل شایسته سالاری صورت گیرد که متاسفانه در گذشته شایسته سالاری مطرح نبود».
هشدار به غاصبان زمین
کابینه جدید افغانستان هنوز تعیین نشده است. رییس جمهور گفته است که ۴۵ روز پس از مراسم تحلیف کابینه جدید را معرفی می‌کند. نهادهای مدنی از رییس‌جمهور جدید خواستند که حکومت وحدت ملی نباید توسط افرادی انحصار شود که در تیم‌های تحول و اصلاحات نقش داشته اند.
به باور این نهادها، افغانستان در ۱۳ سال گذشته فرصت طلایی را از دست داد، زیرا پول هنگفتی که جهان برای بازسازی افغانستان کمک کرد، در نتیجه فساد حیف و میل شد و تفاوت چندانی در زندگی افغان های عادی وارد نشد.
عملکردهای رییس‌جمهور احمدزی افغان‌ها را امیدوار کرده است که بتواند حکومتی کارآ تشکیل دهد. زیرا رییس‌جمهور احمدزی قاطعانه تصمیم می‌گیرد و آشکارا به فساد پیشه‌ها هشدار می‌دهد. آقای احمدزی در آخرین مورد روز چهارشنبه به غاصبانی هشدار داد که ملکیت‌های معارف را غصب کرده اند: «هر غاصبی که در مقابل جایداد وزارت معارف قرار بگیرد در این مملکت جایی ندارد».
رفتار رییس‌جمهور جدید افغانستان در برابر ماموران دولتی نیز جدی است. او از تمام مسوولان وزارت خانه ها خواسته است تا گزارش های شان را براساس واقعیت بنویسند و پنهان کاری نکنند. آقای غنی در این مورد گفته است: «من گزارش‌ها را می‌خوانم و اگر کسی گزارشش غلط بود، لطفاً آماده باشد که طرد خواهد شد. وعده مقام ریاست جمهوری باید اجرا شود».
رویارویی با زورمندان
به باور فعالان نهادهای مدنی مبارزه با فساد در افغانستان کار ساده‌یی نیست. زیرا افرادی در فساد کلان دست دارند که شبکه‌یی از افراد مسلح در اختیار دارند و از نظر سیاسی نیز حمایت می‌شوند. این افراد فراتر از قانون عمل می کنند و از آنچه انجام می‌دهند باکی ندارند.
عین الدین وارث عضو دیگر جنبش مدنی تامین عدالت اجتماعی گفت، رویارویی با زورمندان زمانی ممکن است که نهادها خود آلوده به فساد نباشند و از فساد پیشه‌ها حمایت نکنند: «اگر ما زورمندی را می‌گیریم به کی بسپاریم. باید اول قضا و سارنوالی اصلاح شود تا وقتی متهم و مجرم به آن ها سپرده می شود، عدالت تطبیق شود».
اما رییس جمهور احمدزی گفته است که قانون را بر زورمندان تطبیق می‌کند. او گفته است با آن که تطبیق قانون به صورت مساویانه، مشکلات خودرا دارد اما تلاش می کند وعده هایی که برای مردم افغانستان در انتخابات داده، عملی کند و ثابت سازد که همه افغان ها باهم برابرند.
نهادهای مدنی می‌گویند تلاش های رییس جمهور احمدزی برای آوردن اصلاحات و مبارزه با فساد از سوی مردم و فعالان مدنی حمایت خواهد شد و او در این کار تنها نخواهد ماند.
جنبش مدنی تامین عدالت اجتماعی از رییس جمهور جدید افغانستان خواست تا فساد پیشه ها را به عدالت بسپارد تا آنان در برابر اعمال غیرقانونی شان پاسخ بدهند.