احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمد عمران - ۱۵ قوس ۱۳۹۳
روز پنجشنبه برابر با چهارمِ دسمبر، جهان شاهد کنفرانس دیگری در رابطه با افغانستان بود. سومین کنفرانس جهانی لندن با حضور نمایندهگانی از هفتاد کشور و نهاد بینالمللی برگزار شد و تعهداتِ تازه و مهمی برای ادامۀ همکاریها میان افغانستان و جامعۀ جهانی شکل گرفت.
کنفرانس لندن را فلیپ هاموند وزیر خارجۀ بریتانیا و داکتر عبدالله عبدالله رییس اجراییۀ دولت وحدتِ ملی با سخنانِ خود افتتاح کردند. آقای عبدالله در سخنرانی خود در کنفرانس لندن گفت که هیأت افغانستان به این امید در کنفرانس لندن حضور یافته است که تعهدات جدیدِ جهان را به کشورش ببرد. اشرف غنی رییسجمهوری نیز در سخنرانی خود از جامعۀ جهانی خواست که پس از پایان مأموریتِ ناتو در این کشور، افغانستان را تنها نگذارند.
یک ماه بعد مأموریت نظامی ناتو در افغانستان پایان مییابد، در حالی که سطح تهدیدها و آسیبها تغییرِ چندانی نکرده است. افغانستان هنوز در معرض تهدیدهای امنیتیِ جدی قرار دارد و وضعیت در روزهای پس از شکلگیری دولت وحدتِ ملی، نشان داد که تهدیدهای امنیتی هنوز به عنوان مهمترین چالش در برابر دولتِ جدید قرار دارد. در همین حال، افغانستان نیاز به بازتعریفِ رابطۀ خود با جامعۀ جهانی داشت؛ رابطهیی که ظرف سیزده سال گذشته همواره در حال نوسان بوده است. گاهی رابطۀ افغانستان با جامعۀ جهانی به دلیلِ عدم درکِ دقیق از نیازهای دو طرف آسیب دید و گاهی چنان گرم شد که حدی برای آن قابل تصور نبود.
سیزده سال گذشته نشان داد که جامعۀ جهانی و افغانستان به یکدیگر نیاز دارند و نمیتوانند بدون همکاریهای نزدیک بر مشکلاتی که وجود دارد، فایق شوند. افغانستان کشوری است که سیزده سال پیش، از چنگِ تروریسم و بنیادگرایی به کمک جامعۀ جهانی رها شد و نظامی جدید مبتنی بر خواست و ارادۀ اکثریتِ مردم شکل گرفت. اگر طی این سالها کمکهای جامعۀ جهانی نمیبود، بدون شک افغانستان چیزی نبود که حالا در برابرِ ما قرار دارد.
در همین حال جامعۀ جهانی نیز به دلیل آسیبهایی که از ناحیۀ بنیادگرایی و تروریسم متوجه منافع آن است، به کمک افغانستان احساس نیاز میکند. افغانستانِ امن و باثبات چیزی است که میتواند برای امنیتِ جهان نیز مفید باشد. اما افغانستان در سیزده سال گذشته، همواره مشکلاتی داشته و نتوانسته به تعهداتی که در برابر همکاریهای جامعۀ جهانی به آنها اقرار کرده، عمل کند.
افغانستان بر اساس آخرین گزارش سازمان جهانی شفافیت، چهارمین کشور جهان است که میزان بالای فساد را دارد. یکی از تعهدات اصلیِ افغانستان برای جامعۀ جهانی، همواره مبارزه با فساد بوده است. جامعۀ جهانی نگران مصرف پولهای مالیه دهندهگانِ خود در افغانستان است. این پولها اکثراً حیفومیل شده و یا دوباره به جیبهای کشورهای کمکدهنده برگشت خورده است. گاهی نیز از پولهای جامعۀ جهانی، گروههای بنیادگرا و دهشتافکن استفاده کردهاند و از آنها علیه جامعۀ جهانی و مردم افغانستان سلاح ساختهاند.
افغانستان در عرصۀ مبارزه با فساد، کارنامۀ بهشدت شرمآوری را از آنِ خود کرده است؛ کارنامهیی که از دیدن و شنیدن آنِ باید عرق شرم بر جبین آورد و نسبت به ادامۀ وضعیت نگران بود. افغانستان با میلیاردها دالر کمک جهان، هنوز فقیرترین و نیازمندترین کشور جهان است؛ کشوری با سطح بالای بیسوادی، بیماری و مرگومیرِ ناشی از عدم رعایت اصول بهداشتی و صدها مشکل دیگر. کشوری که برق ندارد و مجبور است برای تأمین برقِ شهرهای بزرگ خود، از کشورهای همسایه با پولهای مالیه دهندهگانِ جامعۀ جهانی برق خریداری کند. کشوری که هنوز سطح وارداتِ آن به هیچ عنوان با صادراتِ آن نزدیکی ندارد و بزرگترین کشور مصرفکننده در جهان به شمار میرود.
اما با اینهمه، بیانصافی است اگر گفته شود در این سالها کاری در افغانستان صورت نگرفته است. در افغانستان ظرف سیزده سال گذشته کارهای زیادی صورت گرفته، ولی مشکلات اساسیِ مردم افغانستان همچنان پا برجا استند. در کنار کامیابیهای مردم افغانستان در عرصههای دموکراتیزه کردنِ جامعه و بازسازی کشور، ناکامیهای فراوانی نیز وجود داشته اند. افغانستان در سیزده سال گذشته در عرصۀ تأمین امنیت، تامین حقوق شهروندی، حقوق زنان و اقلیتها، دستاوردهای درخشانی را از آنِ خود نکرده است. خشونت در کشور همچنان بیداد میکند و هر روز قربانی میگیردـ خشونت چه از نوع جنگ مسلحانه و چه از نوع قتل و کشتار و تجاوز.
طی این سیزده سال پولهای هنگفتی وارد افغانستان شد که اگر با مدیریتِ سالم و کارا همراه میشد، امروز بدون شک دست تضرعِ ما به سوی کشورهای کمکدهنده همچنان دراز نمیبود. اگر کمکهای جامعۀ جهانی به صورت درست در سیزده سال گذشته به مصرف میرسید، امروز در کنفرانس لندن رهبران افغانستان از دستاوردهای کمنظیر خود در راستای تعمیق دموکراسی سخن میگفتند و نه اینکه «ما آمدهایم که از شما کمک بخواهیم».
با این حال، کنفرانس لندن نشان داد که جهان هنوز به افغانستان توجه دارد و میداند که رها کردنِ این کشور به معنای برگشت به گذشته خواهد بود. در کنفرانس لندن این سخن را رهبرانِ کشور اعلام کردند که مردم افغانستان ارادۀ قوی دارند که دیگر به گذشته برنگردند؛ اما آیا در دولتمردان کشور نیز چنین اراده یی به چشم میخورد؟
آقایان غنی و عبدالله تلاش کردند که در برابر جهانیان نشان دهند که متحد اند و کشور را به گونۀ متحدانه مدیریت میکنند. اما آنها نتوانستند با کابینۀ جدید وارد این کنفرانسِ حیاتی شوند. افغانستان در کنفرانس لندن یک بارِ دیگر بر تعهداتِ گذشته مهر تأیید زد. رهبرانِ کشور تعهد سپردند که در مبارزه با فساد، بیقانونی، فقر و بیعدالتی به صورتِ جدی عمل خواهند کرد. اما آیا این تعهدات عملی خواهند شد؟
کنفرانس لندن افغانستان را در برابر یک آزمونِ تاریخی قرار داد. خوشبینی جامعۀ جهانی در جهت وارد کردنِ اصلاحات در افغانستان، توام با شکاکیت و نگرانی اعلام شد. نمایندهگان جامعۀ جهانی گفتند در صورتی به همکاریهای خود با افغانستان ادامه میدهند که دولتِ جدید مصمم به آوردن اصلاحات باشد. به معنای دیگر، این بار کمکهای جامعۀ جهانی برای افغانستان مشروط خواهد بود.
در همین حال، رهبران افغانستان نیز در یک گزارش نوزده صفحهیی، شرایط و تعهداتِ خود را برای گرفتن کمکهای تازه اعلام کردند. گذرِ زمان نشان خواهد داد که آنها چهگونه عمل خواهند کرد!
Comments are closed.