احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
- ۰۸ میزان ۱۳۹۱
افغانستان در تلاش امضای توافقنامۀ راهبردی با پاکستان است؛ توافقنامهیی که از حالا نگرانیهای زیادی را در میان حلقات سیاسی و مردم کشور برانگیخته است. آنگونه که به نظر میرسد موضوع امضای توافقنامه راهبردی با پاکستان در حاشیۀ نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویارک، در دیدار آقای کرزی با آصف علی زرداری رییسجمهوری پاکستان و دیوید کامرون نخستوزیر بریتانیا، کلید خورده است. بسیاری از آگاهان با اشاره به مناسبات نزدیک بریتانیا و پاکستان، به این باور اند که بریتانیا نقش میانجی در طرح امضای توافقنامۀ راهبردی میان افغانستان و پاکستان داشته است. اگر چنین موضوعی واقعیت داشته باشد، بریتانیا بدون شک در پیِ چیدمان جدید سیاسی در منطقه است؛ چیدمانی که میتواند به وضوح نقش این کشور را در تعاملات منطقه بالا ببرد.
فراموش نباید کرد که بریتانیا با وجود نزدیکیِ سیاستهایش به امریکا، منافع خود را نیز در منطقه دنبال میکند. در مساله هلمند، بریتانیاییها همواره با امریکاییها اختلاف نظر داشتهاند. همینگونه، این دو کشور بر سر نقش پاکستان در قضایای افغانستان و منطقه، دیدگاههای مختلفی را از خود نشان دادهاند. بریتانیا با توجه به مناسبات دیرینه و سنتی با پاکستان، این کشور را مهمترین بازیگر مسایل منطقهیی میبیند و به همین دلیل تلاش میکند که نقش پاکستان در مبارزه با تروریسم، با دادنِ امتیازهایی به این کشور بالا برده شود؛ سیاستی که تا امروز پیامدی به جز شکست و ایجاد بحران در منطقه نداشته است.
از سوی دیگر، با تحولات جدیدی که قرار است در سالهای آینده در کشور رونما شود، ارگ ریاستجمهوری و بهویژه آقای کرزی، بهشدت احساس خطر میکند و نگران از دست دادنِ قدرت سیاسی در افغانستان است. به همین دلیل آقای کرزی میخواهد با امضای توافقنامۀ راهبردی با پاکستان، خیال این کشور را کاملاً آسوده کند و خود را نزدیکترین دوست و حامی منافع پاکستان در میان دولتمردان افغانستان نشان دهد. آقای کرزی در بازی سیاسی بینالمللی و ملی، ناکامی خود را کاملاً حس میکند و میداند که دیگر نه برای جامعه جهانی، دوستی قابل اعتماد است و نه برای مردم افغانستان، رهبری شایسته و کارآمد. پس بهترین گزینه برای آقای کرزی، جلبِ حمایت پاکستان از سیاستهایش است. همانگونه که دیدیم در دیدار آقای کرزی با همتای پاکستانی او در نیویارک، آقای زرداری از سفر قریبالوقوع هیات شورای صلح به این کشور استقبال کرد و حتا تعهدات تازهیی را برای اعاده صلح و امنیت در افغانستان داد؛ تعهداتی که بدون شک نه حالا و نه هیچگاهی صورت عملی به خود نخواهند گرفت.
پاکستان با امضای توافقنامۀ راهبردی با افغانستان، در پیِ ثبات و امنیت کشور ما نیست؛ بل میخواهد از آن به عنوان ابزار هژمونی و ارتقای نقش سیاسیِ خود در منطقه استفاده کند. افغانستان در یک سال گذشته با کشورهای مختلفی توافقنامههای راهبردی امضا کرد؛ ولی این توافقنامهها با آنچه که قرار است با پاکستان به امضا برسد، کاملاً متفاوت اند. کشورهایی که تا به حال با افغانستان توافقنامههای راهبردی امضا کردهاند، در دهسال گذشته از حامیان اصلی افغانستان در مبارزه با تروریسم و خشونتطلبی بودهاند و این کشورها افزون بر کمکهای تسلیحاتی و نظامی به افغانستان، میلیاردها دالر در راه بازسازی و احیای زیرساختهای ویران شده کشور ما هزینه کردهاند. اما نقش پاکستان حداقل در همین ده سال گذشته چه بوده است؟ این کشور ساختِ کدام شاهراه و کدام پروژه بازسازی در افغانستان را تمویل کرده است؟
عمدهترین کمک پاکستان به گروههای ترویستی و دهشتافکن بوده که هر روز جان دهها بیگناه را در افغانستان میگیرند. پاکستان مناطق شرقی و جنوبی افغانستان را زیر رگبار توپخانههای خود قرار داده و در تازهترین مورد، از ساکنان این مناطق خواسته است که این مناطق را خالی کنند. دولتمردان کشور و به ویژه رییسجمهوری، با کدام صلاحیت میخواهد با کشوری که در ناامنسازی افغانستان به گونه آشکار دخالت داشته و در پی اعاده قدرت سیاسی طالبان است، توافقنامه راهبردی امضا کند؟
پاکستان تا زمانی که به گونه عملی صداقت خود را در مبارزه با دهشتگری و هراسافکنی ثابت نکرده است، نمیتواند متحد استراتژیک افغانستان در منطقه باشد. دولت افغانستان بهجای امضای توافقنامه راهبردی با پاکستان، باید از این کشور به دلیل تجاوز آشکارش به حریم افغانستان، به نهادهای بینالمللی شکایت کند. اما میبینیم که نه تنها چنین اتفاقی در عمل پیاده نمیشود، بلکه خلاف آن، آقای کرزی میخواهد با این کشور توافقنامه راهبردی امضا کند.
چرا آقای کرزی به جای انتقاد از پاکستان در مجمع سازمان ملل، از همکاریهای نکرده آن کشور سپاسگزاری کرد؟ حتماً اتفاقاتی در پشت درهای بسته بهوقوع پیوسته است که آقای کرزی اینهمه خود را مدیون کشور پاکستان احساس میکند.
Comments are closed.