بخش دوم و پایانی
بدون سرزنش نظر دهید
دوست‌تان برای شما تعریف می‌کند که بکسک جیبی‌اش را دزدیده‌اند و مقدار زیادی از پول‌هایش را از دست داده است، آن‌وقت شما به جای این‌که با او همدردی کنید، شروع می‌کنید به گفتن این‌که تو چه‌قدر بی‌عُرضه‌یی، مگر حواست کجا بود، تو اصلاً همیشه همین گونه هستی، آخر چرا مراقب نیستی و… . یکی از پروژه‌های کاری‌تان دچار مشکل شده است و شما برای حل آن، جلسه دارید. اول از همه شما شروع می‌کنید به این که همه‌اش تقصیر فلانی است، من که گفتم این کار را نکنید، اصلاً شما شایسته‌گی انجام یک کار را ندارید، از اول باید این کار را انجام نمی‌دادید، مشکل از خودتان است که نمی‌توانید کارها را مدیریت کنید و… در همۀ این موقعیت‌ها شما در حال محکوم کردن اطرافیان‌تان هستید و برای بیان نظر و خواستۀ خودتان دایم آن‌ها را سرکوب می‌کنید. اما باور داشته باشید، شما بدون این‌که یک نفر را با خاک یکسان کنید هم، می‌توانید نظرتان را بدهید و لازم به این نیست که پروندۀ زندگی یک نفر را در چند لحظه ورق بزنید که مثلاً بگویید او نالایق یا بی‌مسوولیت است. سعی کنید در این مواقع، رفتارتان مودبانه باشد و فقط به زمان حال و مشکلی که پیش آمده، توجه کنید نه این‌که تمام مشکلات گذشته را به روی طرف مقابل بیاورید یا به به خاطر تصمیمش، به او توهین یا مسخره‌اش کنید.

مسوولیت‌پذیر باشید
اگر خودتان هم در کاری دخیل هستید، مسوولیت آن را بپذیرید. نامردی است که فکر کنید همۀ تقصیرها به گردن دیگران است. وقتی شما در برابر احساس، فکر و اعمال‌تان مسئولیت‌پذیر باشید، دیگر هیچ‌وقت دیگران را سرزنش نمی‌کنید. و وقتی مشکلی در یک کار گروهی پیش می‌آید، به دنبال ملامت و سرزنش نمی‌روید، بلکه آن مشکل را جمعی می‌دانید و تلاش می‌کنید آن را حل کنید.

خوب سرزنش کنید
حالا فرض کنیم که خواستید یک سرزنش کوچک هم بکنید، اما بی‌‌منطق و بی‌ظرفیت نباشید و مثل بچۀ آدم سرزنش کنید. اگر واقعاً موضوعی هست که قابل انتقاد است، ابتدا یک‌سری جنبه‌های مثبت طرف مقابل را بگویید. بعد از آن، موضوع را مطرح کنید و نظر خودتان را بدون توهین و بی‌ادبی بیان کنید. اگر این گونه موضوع را مطرح کنید، دیگر شکل منفی نمی‌گیرد و شما می‌توانید هم نظرتان را بگویید و هم رابطۀتان را با دیگران حفظ کنید.
بنابرین، از این به بعد روی کلماتی که می‌گویید هم دقت کنید. مثلاً به جای این‌که بگویید «تو همیشه اشتباه می‌کنی»، بگویید من فکر می‌کنم که شما در این مورد اشتباه کرده اید. به جای این‌که بگویید می‌دانستم که شما نمی‌توانید این کار را انجام دهید، بگویید باید در ابتدا کمی در مورد چه‌گونگی کار بیشتر تأمل می‌کردیم. یا وقتی یک نفر دچار مشکلی می‌شود، به جای این‌که سرزنش‌اش کنید که «خاک بر سرت که در امتحان کانکور قبول نشده‌ای»، با او همدردی کنید، سپس راه حل‌هایی را به او پیشنهاد کنید.