حنیف اتمر مشاور شورای امنیت ملی کشور، با هیأتی دیروز وارد قطر شده است. هرچند سخنگوی ریاست جمهوری گفته است که آقای اتمر به هدف اشتراک در نشست آیساف به قطر رفته است؛ اما احتمال می‌رود که این سفر به‌هدفِ زمینۀ سازی برای گفت‌وگوهای رو با طالبان در قطر صورت گرفته باشد.
با سفرهای پی‌همِ مقام‌های پاکستانی به کابل به نظر می‌رسد که گام‌های تنـدتری در مورد گفت‌وگوهای صلح برداشته می‌شود. سفر اتمر به قطر می‌تواند در این راستا به عنوان یک مقدمه پنداشته شود. البته بعد از مذاکراتی که چینی‌ها و پاکستانی‌ها با هم داشتند، توافق‌هایی به‌هدفِ ایجاد زمینه برای گفت‌وگوها با طالبان فراهم شده و ظاهراً پاکستانی‌ها طالبان را وادار کرده‌اند که به گفت‌وگوهای صلح خوش‌بینی نشان دهند؛ اما این‌که اتمر در قطر چه کاری را در این‌خصوص به پیش می‌برد، معلوم نیست.
بحث گفت‌وگوهای صلح با طالبان آن‌هم در وضعیتی که خبر از رشدِ داعش در کشور هر روز به گوش می‌رسد، زیاد نمی‌تواند از روزنه‌های روشن در افغانستان خبر دهد؛ زیرا بیـمِ آن وجود دارد که در بازی‌های جدید، بخشی از طالبان داعش شوند و بخشی هم به مذاکره حاضر شوند و برخی هم طالب باقی نگه داشته شوند. این حالت کشور را در وضعیتِ موجود حفظ می‌کند و راه رسیدن به صلح را دشوار می‌سازد.
به نظر می‌رسد که مقامات دولتِ پاکستان به طالبان توصیه کرده‌اند تا به مذاکرۀ مستقیم و رو در رو با دولت وحدت ملی بنشینند و صحبت کنند.
اما روزنۀ روشن‌ترِ دیگری هم دیده می‌شود و آن در صورتی‌ست که تغییری در سیاست‌های پاکستان به‌وجود آمده باشد و بخواهد که افغانستان به ثبات دایمی برسد و تصمیم گرفته باشد که دامنِ طالبان را برچیند و دیگر این گروه را به عنوان ابزار تطبیق سیاستِ خارجی‌اش به کار نگیرد. اما متأسفانه تا کنون هیچ تغییری در دیدگاه و موضع‌گیری‌های طالبان رونما نشده است. بنابراین تا هنوز هیچ گامی برای عملی شدنِ روند گفت‌وگوها برداشته نشده و سفر اتمر به قطر نیز شاید آغازی برای حرکت به سوی مذاکره باشد. اکنون طبیعی است که اختلاف‌ها، هم در دولت وحدت ملی، هم در میان مقام‌های پاکستانی و هم در میان طالبان بر سرِ نحوۀ این گفت‌وگوها و زمینه‌سازی‌ها بروز ‌کنـد؛ اختلافاتی که می‌تواند زمانِ هر نوع مذاکره و موافقه را به تعویق بیـندازد.
از طرف دیگر، سفر اتمر به قطر نشان از آن دارد که دفتر قطر به عنوان پایگاه اصلیِ پاکستان و طالبان برای گفت‌وگوهاست و آدرس‌های دیگری در کار نخواهد بود. این نشان می‌دهد که پاکستان دست بالایِ خود و طالبان را در این گفت‌وگوها حفظ کرده است. چنان‌که قبلاً رسانه‌ها گزارش داده بودند که ملا محمد عمر رهبر طالبان در پیامی اعلام کرده که دفتر قطر تنها مرجعِ تماس‌ها و ارتباطات رسمی با طالبان است؛ حالا چنان شده و داکتر غنی هم نماینده‌یی را برای مذاکره به آن‌جا فرستاده است. شکی نیست که پاکستان هم نمایندۀ باصلاحیتِ خود را به قطر می‌فرستد و امریکایی‌ها هم در این حرکت‌های ابتدایی، نماینده‌هایی را در آن‌جا خواهند داشت.
به هر صورت، این حرکت حالا بیم‌ها و امیدهایی را به‌وجود آورده و قرار است که با آغاز بهار، نشست‎‌ها میان هر دو طرف آغاز شود. اما افغانستان با خطراتِ جدیدی مواجه است و تروریسم تهدیدی‌ست که همکاری‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت را می‌طلبد تا شرایط برای صلح، ثبات و رفاه هموار شود. ما امیدواری‌های‌مان به صلح را در حالی افزایش می‌دهیم که نشانۀ واضحی از دستیابی به آن به چشم نمی‌خورد، اما خطرِ روزافزونِ داعش محسوس و ملموس است. تا کنون روزنه‌های روشن و تاریک، توامان به سوی صلح باز شده‌اند؛ به گونه‌یی که حتا اگر روند جاریِ صلح نتیجه بدهد و طالبان تفنگ‌های خود را زمین بگذارند و راه و رسمِ صلح پیشه کنند، بازهم نمی‌توان امید داشت که جنگ کاملاً پایان یافته و خطر برای همیشه برطرف شده است؛ زیرا بلایی به نام داعش سر کشیده و می‌رود که جای طالب را پُر ‌کنـد.