چین با هراس از وصل شدن نیروهای بنیادگرایی که در این کشور فعالیت می‌کند با نیروهای دیگر، در تلاش است تا پروسۀ صلح در افغانستان را به موفقیت برساند.
به نظر آگاهان دولت وحدت ملی باید از این فرصت استفاده کرده و همانند حکومت سیزده سالۀ کرزی فرصت‎ها را از دست ندهد.
به گفته آگاهان چین سخت نگران فعالیت‌های سازمان‌های بنیادگرایی ایغورهای این کشور بوده و با پا درمیانی برای مذاکرۀ دولت افغانستان با طالبان در حقیقت در پی نجات خود است.
آنان ضمن این‎که همکاری چین را یک فرصت برای دولت افغانستان می‌دانند، تاکید می‌کنند که اگر حکومت وحدت ملی مانند حکومت حامد کرزی تعریف مشخص از دوست و دشمن نداشته باشد، بدون شک این برنامه های جدید نتیجه‌یی نخواهد داشت.
گام‌های عملی برای برقراری صلح در کشور با پیش‌گامی چین و همکاری پاکستان به سرعت درحال برداشته شدن است و به نظر می‌رسد که دولت افغانستان، تمام امید و توان خود را به پا درمیانی و نقش آفرینی چین در این زمینه متمرکز کرده است.
در همین راستا، نخستین تماس‌های پنهانی نماینده‌گان افغانستان، چین و امریکا درماه دسمبر سال گذشته میلادی درلندن صورت گرفته بود.
برخی از اشتراک کننده‌گان غربی این نشست به وال استریت ژورنال گفته اند که چین برای میانجی‌گری میان طالبان و دولت افغانستان اعلام آمادگی کرده و حتا گروهی از طالبان افغانستان دو بارسفری مخفیانه به پکن انجام داده اند.
دراین گزارش آمده است که نماینده‌های سه کشور یکبار دیگر ماه گذشته نشستی را در مورد افغانستان در امارات متحده عربی برگزار کرده اند.
در همین حال، یک عضو ارشد گروه طالبان گفته که اکنون ما در چندین مورد، شناخت بهتر و روابط خوب‌تر با چین داریم. بیشتر از هر کشور دیگر ما به چین اعتماد داریم، زیرا رهبران این کشور واقعاً خواهان پایان جنگ درافغانستان هستند.
یک مقام پیشین طالبان نیز گفته است که زمان صلح فرا رسیده است. زیرا حضور جنگی نظامیان خارجی در افغانستان نیز پایان یافته است؛ بزرگ‌ترین علتی که طالبان را در گفت‌وگوهای صلح مانع می‌شد.
با این حال، قاری دین محمد، عضو دفتر طالبان در قطر به اسلام‌آباد سفر کرده است. سفر این مقام ارشد طالبان به پاکستان، بخشی از آماده‌گی این گروه برای شرکت در گفت‌وگوهای صلح با کابل گفته شده است.
قاری دین محمد، ریاست هیأت طالبان در سفر به بیجینگ را به عهده داشته است.
رییس‌جمهور غنی نیز دو روز پیش با نواز شریف، نخست‌وزیر پاکستان در این خصوص گفت‌‌وگوی تیلفونی کرده است.
از سویی هم بعضی منابع گفته اند با وجود تمام این تلاش‌ها، طالبان تمایل دارند تا قبل از هرگونه گفت وگو با محمد اشرف غنی رییس جمهور، ابتدا مذاکراتی با امریکا داشته باشند و با امریکایی‌ها، پیش شرط‌هایی را برای آغاز گفت‌وگوها با کابل مطرح سازند.
و اما جنرال عبدالهادی خالد آگاه نظامی می‌گوید، ایغورهای چین در پاکستان مصروف آموزش و فعالیت‌های نظامی اند؛ بنابراین چین با پا درمیاینی میان دولت افغانستان و طالبان در حقیقت در صدد نجات خودش است.
وی تاکید کرد، چون پرورش تروریزم منافع چین را تهدید می‌کند؛ بنابراین چین با پا درمیانی برای مذاکره دولت افغانستان با طالبان در حقیقت می‌خواهد خود را نجات دهد.
او می‌گوید، از جانب دیگر در مساله جهانی شدن سیاست چین که باید برای گسترش سیاست‌های خود از منطقه شروع کند، افغانستان بهترین گزیته برای این کشور است.
این آگاه نظامی می گوید امریکا در زمینه گفت وگوهای صلخ با چین هیچ نوع مخالفتی نخواهد کرد، زیرا امریکا و چین در این خصوص منافع مشترک دارند؛ بنابراین ممکن است امریکا آن‌چنان مخالف نباشد؛ اما مهم توانمندی استفادۀ حکومت افغانستان از چنین فرصتی است.
جنرال خالد گفت: افغانستان فرصت‌های زیاد این چنینی را از دست داده است؛ اما حکومت وحدت ملی با تعریف مشخص از منافع ملی و حرکت روی این محور می‌تواند از این فرصت افغانستان را به صلح همیشه‌گی برساند.
وی افزود، و اما اگر حکومت وحدت ملی مانند حکومت حامد کرزی طالبان را یک روز دوست و روز دیگر دشمن بداند و تعریف مشخص از دوست و دشمن نداشته باشد، بدون شک که چنین مذاکراتی هیچ نتیجه‌یی در پی نخواهد داشت.
با این حال، داکتر طاهر هاشمی استاد دانشگاه کابل می‌گوید، چین مانند سایر کشورها براساس منافع خود می‌خواهد در مساله آوردن صلح در افغانستان دخالت کند.
او همکاری چین را برای آوردن صلح درافغانستان بسیار مهم دانسته گفت، وارد شدن چین در این پروسه مهم است؛ اما بسته‌گی به توانایی‌ استفادۀ دولت افغانستان ازاین روند دارد.
این استاد دانشگاه می‌گوید، هرچند دولت افغانستان در ۱۳ سال گذشته در این روند ناکام بوده؛ اما امیدوار هستیم که حکومت وحدت ملی این توانایی را داشته باشد که از چنین فرصت‌ها به نفع ثبات افغانستان نهایت استفاده را ببرد.
به گفتۀ این استاد دانشگاه، تقاضای امریکا از چین در آوردن صلح در افغانستان است.
به باور او، امریکا به این مساله پی برده است که ادامه جنگ درافغانستان به نفع آنان نیست.
وی تاکید کرد، هرچند نباید فراموش کرد که چین هیچگاه خواهان حضور همیشه‌گی امریکا در افغانستان و منطقه نیست و مخالفت میان آنان وجود دارد؛ اما چون منافع هر دو طرف ایجاب می‌کند؛ بنابراین در این خصوص امریکا مخالف چین نیست.
و اما گفته می‌شود که چین نگران افزایش تحرکات عوامل دهشت افکنی و ایجاد نا آرامی درمناطق سین کیانگ چین، منطقه‌یی که هم‌مرز با افغانستان و پاکستان است، می‌باشد، بنابراین در تلاش است تا مانع نفوذ و تاثیر گروه‌های تروریستی افغانستان در این منطقه شود و می‌کوشد تا با استفاده از ایجاد فضای مذاکره میان طالبان افغانستان و کابل، احتمال اثرگذاری تندروی بیشتر بر منطقه سین کیانگ را به حداقل برساند.