ناجیه نوری
در حالی‌که زنان ۱۳ سال پیش از تمامی حقوق انسانی و بشری محروم بودند، امروز در بخش‌های قضا، پولیس، سطوح رهبری دولت و مطبوعات فعالیت‌های بسیار گسترده دارند که خود بزرگترین دست‌آورد طی چند سال گذشته است.
شماری از فعالان حقوق زن در روز تجلیل از هشتم مارچ روز جهانی زن با بیان این مطلب تاکید کردند، ۱۳ سال قبل زمانیکه مدافعان حقوق زن مبارزات خود را برای به دست آوردن حقوق زنان آغاز کردند، زنان افغانستان به عنوان یک انسان هویتش زیر سوال رفته بود.
به گفتۀ این فعالان حقوق زن، افغانستان یک کشور پس از جنگ است و برای خشونت در برابر زنان و احیای حقوق زنان نیاز به زمان و حوصلۀ بیشتر است.
روز گذشته که مصادف به هشتم مارچ روز جهانی زن بود، نهادهای مدافع حقوق زنان، نهادهای مدنی و دولتی با راه‌اندازی برنامه‌هایی، این روز را گرامی داشتند.
از این روز در حالی تجلیل صورت می‌گیرد که گراف خشونت در برابر زنان در دو ماه گذشته افزایش یافته و اکثریت زنان روستایی افغانستان از ابتدایی‌ترین حقوق خویش بهره‎مند نیستند.
شماری از فعالان حقوق زن با انتقاد از نهادهای مدافع حقوق زن و وزارت امور زنان، آنان را به کم‌کاری و حیف و میل کردن پول‌هایی که در ۱۳ سال گذشته به نام دادخواهی و احیای حقوق زنان به افغانستان کمک شده بود، متهم می‌کنند و به این باور اند که در راستای محو خشونت در برابر زنان و احیای حقوق زنان هیچ کار موثری صورت نگرفته است.
اما انارگلی هنریار عضو مجلس سنا می‌گوید، آگاهی و بازتاب خشونت در برابر زنان خود یک دست‌آورد است، زیرا ۱۳ سال قبل و در زمان حاکمیت طالبان، زنان از ابتدایی‌ترین حقوق خویش برخوردار نبودند؛ اما امروز یک تعریف مشخص از خشونت وجود دارد.
این عضو مجلس سنا افزود، زنان از دورترین نقاط افغانستان برای دادخواهی به نهادهای حقوق بشری و وزارت امور زنان مراجعه می‌کنند که این خود یک دست‌آورد محسوب می‌شود.
بانون هنریار افزود، اگر کمک‌هایی که در طول ۱۳ سال گذشته صورت گرفته، به دور از فساد می‌بود و مسقیماً از بودجه افغانستان به مصرف می‌رسید، شاید امروز ما دست‌آوردهای بیشتری را شاهد می‌بودیم.
به گفتۀ او، افغانستان یک کشور پس از جنگ است و برای خشونت در برابر زنان و احیاء حقوق زنان نیاز به زمان و حوصلۀ بیشتر است.
بانو هنریار تجلیل از هشت مارچ را تجدید تعهد نهادهای مدافع حقوق زنان برای دادخواهی و مبارزه با کاهش خشونت‌ها در برابر زنان دانسته گفت، تجلیل از این روز نباید سمبولیک و با راه اندازی محافل و تحفه دادن و تحفه گرفتن خلاصه شود.
وی تاکید کرد، در این روز باید پیشنهادهای مشخص، برنامه‌های مشخص و راه حل‌های روشن ارایه شود و در هر سال ما باید خواست‌ها و پیشنهادات جدید برای کاهش خشونت و توانمندسازی زنان داشته باشیم.
او گفت، رهبران حکومت وحدت ملی در زمان مبارزات انتخاباتی به زنان وعده‌هایی داده بودند که اکنون زمان عملی کردن آن فرا رسید که یکی از این تعهدات حضور یک زن در شورای رهبری دادگاه عالی است و باید حکومت به این وعده خود عمل کنند.
در این حال، شهلا فرید استاد دانشکده حقوق دانشگاه کابل می‌گوید، دوران تاریک حاکمیت طالبان زنان افغانستان را چنان به عقب بُرد که شاید زنان در آن ‌زمان تصور نمی‌کردند که بتوانند از این عقب‌گرد نجات پیدا کنند.
وی افزود، اما چون دورۀ قبل از طالبان به دلیل حاکمیت سیاه این گروه از خاطرات فراموش شده بود؛ بنابراین ما به نحوی از نو آغاز کردیم، پس باید برای احیا حقوق زنان تلاش بیشتر صورت گیرد.
به گفتۀ بانو فرید، در ۱۳ سال گذشته در راستای کاهش خشونت در برابر زنان کارهای زیادی صورت گرفته؛ ولی اینکه کدام یک موثر بوده باید مردم قضاوت کنند.
او اضافه کرد، هرچند پول‌های گزافی در ۱۳ سال گذشته به عنوان احیا حقوق زنان به افغانستان سرازیر شد، اما متاسفانه هدر رفت، تعدادی به نام حقوق زن تجارت کردند و به تاجران حقوق زن معروف شدند؛ اما دست‌آوردهایی هم داریم.
این استاد دانشگاه تاکید کرد، با آنکه برای زنان شهرنشین کارهای زیادی صورت گرفته؛ اما باید قبول کنیم که زنان روستا نیشین را فراموش کردیم؛ ولی باید بدانیم که برای کاهش خشونت در برابر زنان روستایی و به دست آوردن حقوق شان شاید به بودجه بیشتر، زمان بیشتر و تلاش زیاد نیازاست.
او با انتقاد از کارکردهای وزارت امور زنان گفت، شاید دلیل انتقاداتی که همیشه متوجه وزارت امور زنان است، نبود مدیران حقوق دان در سطوح رهبری این وزارت ‌باشد.
بانو فرید تصریح کرد، شاید وزارت امور زنان نیازمند مدیرانی که دانش حقوقی داشته باشند، است؛ اما متاسفانه با این وزارت برخورد سیاسی صورت گرفته و کسانی در سطوح رهبری این وزارت قرار گرفتند که براساس شناخت و پول آمدند نه براساس شایسته‌گی و لیاقت.
وی گفت، ما امیدوار هستیم که حکومت وحدت ملی برای رهبری وزارت امور زنان کسی را برگزیند تا در آینده، زنان و نهادهای دفاع از حقوق زنان برای حل مشکلات زنان افغانستان رییس‌جمهور و رییس‌اجراییه را مقصر ندانند، چنانچه بارها در گذشته به خاطر افزایش خشونت در برابر زنان، حامد کرزی ملامت و مقصر دانسته شده بود.
با این حال، ثریا صبحرنگ کمیشنر کمیسیون حقوق بشر می‌گوید، افغانستان از لحاظ اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نهایت فقیر است؛ ناامنی وجود دارد و سطح آگاهی مردم نسبت به حقوق زنان بسیار پایین است؛ بنابراین تمام این عوامل سبب می‌شود تا خشونت همچنان ادامه داشته باشد.
وی اضافه کرد، دولت برای کاهش خشونت باید به فرهنگ معافیت از مجازات خاتمه بدهد و با کسانی‌که مرتکب خشونت در برابر زنان می‌شوند مطابق قانون عمل کنند.
این کمیشنر حقوق بشر می‌گوید، درست ۱۳ سال قبل زمانی‌که ما مبارزات خود را برای به دست آوردن حقوق زنان آغاز کردیم، زنان افغانستان به عنوان یک انسان هویتش زیر سوال رفته بود.
او افزود، زنان ۱۳ سال قبل از تمامی حقوق انسانی و بشری محروم بود؛ ولی امروز دست‌آوردهای زیادی داریم و زنان در ساختار حکومت حضور دارند و در بخش بزرگی از مطبوعات فعالیت‌های بسیار گسترده دارند.
وی گفت، شما به عنوان یک بانوی جوان خبرنگار، خود یک دست‌آورد بسیار بزرگ هستید که حاصل تلاش همۀ ما و شما است؛ بنابراین ما یک قدم به جلو گذاشتیم.
بانو صبحرنگ تاکید کرد، ولی اکنون این نگرانی هم وجود دارد که این دست‌آوردها به یک فرهنگ تبدیل نشده و در صورتکیه که اراده سیاسی وجود نداشته باشد، ممکن است این دست‌آوردها را از دست بدهیم.
هشت مارچ روز همبستگی زنان جهان در تمامی کشورهای دنیا تجلیل شده و در این روز زنان تمام جهان همبستگی خود را با یکدیگر اعلام می‌دارند.