نهادهای ناظر بر پروسۀ انتخابات در افغانستان با انتقاد از دولت وحدت ملی می‎گویند که رهبران دولت اراده‌یی برای اصلاحات در کمیسیون‎های انتخاباتی ندارند.
آنان همچنان با زیرپرسش بردن تعهدات جامعۀ جهانی مبنی بر برگزاری انتخابات شفاف، تقویت دموکراسی و جامعۀ مدنی در کشور گفتد که در این خصوص کشورهای غربی و همکاران بین‎المللی افغانستان سکوت کرده‎اند.
در این حال، معاون کمیسیون اصلاح نظام انتخاباتی می‌گوید: هیچ نوع آماده‌گی برای آغاز به کار کمیسیون اصلاح نظام انتخاباتی وجود ندارد؛ این کمیسیون دبیرخانه و مقر مشخص ندارد و جلسات مقدماتی خود را نیز برگزار نکرده است.
رهبران دولت وحدت ملی تا اکنون بر سر رییس این کمیسیون به توافق نرسیده‌اند. عبدالله عبدالله رییس اجرایی می‎گوید که رییس کمیسیون باید از میان ۱۵ عضو و براساس انتخابات برگزیده شود؛ اما رییس جمهوری شکریه بارکزی را به این سمت برگزیده است. عبدالله عبدالله رسماً اعلام کرد که شکریه بارکزی از سمت ریاست این کمیسیون برکنار شده است.
یکی از اعضای کمیسیون اصلاح انتخاباتی، از وضعیت کنونی ابراز نگرانی می‎کند.
صدیق‌الله توحیدی معاون این کمیسیون در مصاحبه با روزنامه ماندگار گفت: کمیسیون اصلاح نظام انتخاباتی تا اکنون حتا یک روز تشکیل جلسه نداده و هنوز مشخص نیست که رییس و اعضای این کمیسیون تغییر خواهند کرد و یا خیر.
توحیدی تاکید کرد: اگر ما منتظر اصلاحات در کمیسیون‌های انتخابات توسط کمیسیون اصلاح انتخاباتی باشیم، در این صورت باید انتخابات پارلمانی تا سال آینده به تعویق انداخته شود.
اما او به تعویق انداختن زمان برگزاری انتخابات را خلاف قانون اساسی دانسته گفت: اگر کمیسیون اصلاح انتخابات هرچه زودتر کار خود را آغاز نکند، بدون شک ما با این مشکل قانونی مواجه خواهیم شد.
توحیدی تصریح کرد: ولی شاید یکی از راه‎‌های حقوقی این باشد که در زمان رخصتی تابستانی پارلمان، رییس‌جمهور براساس فرمان تقنینی به دلیل اینکه انتخابات به تعویق افتاده، کار پارلمان را تمدید کند.
اما نعیم ایواب‌زاده رییس تیفا می‌گوید: برای نهادینه کردن دموکراسی در افغانستان و حفظ دست‌آوردهای ۱۳ ساله گذشته باید کمیسیون‌های انتخابات اصلاح و انتخابات در زمان معین آن برگزار شود.
رییس تیفا تاکید کرد: اگر قرار باشد وضعیت به شکلی که در انتخاب رییس کمیسیون توافق وجود ندارد، تعداد اعضای این کمیسیون علاقمند به پیوستن به این کمیسیون نیستند، این کمیسیون هنوز یک دفتر مشخص ندارد و ده‌ها مورد دیگر، ادامه پیدا کند، تاثیرات منفی بالای زمان برگزاری انتخابات، شفافیت آن و اعتماد مردم نسبت به رفتن به پای صندوق‌های رای خواهد گذاشت.
ایواب‌زاده علت عدم آغاز کمیسیون اصلاح انتخاباتی را چند مورد عنوان کرده گفت: اول نبود اراده برای آوردن اصلاحات در کمیسیون‌های انتخاباتی.
او افزود: دوم سکوت جامعه جهانی در این مورد که حامیان دموکراسی در یک دهه گذشته در افغانستان بودند و در این راستا ده‌ها میلیون دالر پول مصرف کردند و همین طور مشکلات امنیتی، مسایلی هستند که آغاز کار این کمیسیون را با چالش‌هایی مواجه کرده است.
اما چمن شاه اعتمادی عضو مجلس نماینده‌گان می‌گوید: برای اینکه حد اقل تا زمان آوردن اصلاحات در کمیسیون‌های انتخاباتی پارلمان افغانستان سرپرست نباشد و ادامه کار پارلمان غیر قانونی نباشد، رییس‌جمهور می‌تواند براساس فرمان تقنینی کار پارلمان را تمدید کند.
این عضو مجلس تاکید کرد: اما کار اساسی حکومت وحدت ملی باید آغاز کار کمیسیون اصلاح انتخاباتی برای آوردن اصلاحات اساسی در کمیسیون‌های انتخاباتی باشد واین کمیسیون باید هرچه زودتر کار خود را آغاز کند.
وی افزود: هرچند درحال حاضر اکثریت وزارت‌خانه و دادگاه عالی توسط سرپرستان اداره می‌شوند؛ اما تمدید کار پارلمان نباید مانند دادگاه عالی طولانی شود، بل برای یک مدت محدود درنظر گرفته شود تا از یک سو به اعتبار پارلمان صدمه وارد نشود و از سوی دیگر انتخابات به بازی گرفته نشود.
اعتمادی علت آغاز نشدن کار کمیسیون اصلاح انتخاباتی را عدم توافق میان رهبران حکومت وحدت ملی دانسته گفت: مشکل اساسی این است که در شش ماه گذشته رهبران حکومت برای اصلاح کمیسیون انتخابات به توافق نرسیدند.
اوافزود: مشکل اساسی به ساختار حکومت که متشکل از رییس‌جمهور، رییس‌اجراییه، چهارمعاون و دها مشاور است، بر می‌گردد که خواسته و ناخواسته مشکلاتی را ایجاد می‌کنند.
کمیسیون اصلاح انتخاباتی که یکی از مواد اساسی توافق‌نامه سیاسی است، به هدف آوردن تغییر در مقررات، قوانین انتخاباتی و هم‌چنان تغییر و تبدیل برخی از کارمندان ارشد کمیسیون‌های انتخاباتی که گفته می‌شود در تقلبات گسترده و سازمان یافتۀ که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال پار صورت گرفته بود و افغانستان را تا لبه پرتگاه به پیش برد، ایجاد گردیده، اما اکنون مشکلات و موارد اختلافی زیادی درکارشیوۀ این کمیسیون وجود دارد و به دلیل همین اختلافات و مشکلات این کمیسیون که مدت زمان کمی به برگزاری انتخابات پارلمانی باقی مانده است، نتوانسته کار خود را آغاز کند.