یافته‌های تازۀ دفتر نی یا نهادهای حمایت‌کنندۀ رسانه‌های آزاد افغانستان نشان می‌دهد که خبرنگاران و رسانه‌های افغانستان به‌شدت با سانسور مواجه هستند.
مسوولان این نهاد دیروز (دوشنبه ‌۲۳ شهریور) با برگزاری نشستی در کابل گفتند که مسوولان حکومتی در رأس سانسور کننده‌گان قرار دارند.
به‌گفتۀ مسوولان دفتر نی، نتیجۀ این نظر سنجی می‌رساند که سانسور در رسانه‌های افغانستان بیشتر شده و این مسأله بالای زنده‌گی مردم نیز تأثیر منفی دارد.
عبدالمجیب خلوتگر رییس اجرایی نی در این نشست گفت:
۳۳۵ خبرنگار در ۲۵ ولایت به‌پرسش‌های مطرح شده در این نظر سنجی پاسخ داده اند و نتیجۀ این نظر سنجی، وضعیت آزادی بیان در کشور از لحاظ سانسور را خیلی وخیم نشان می‌دهد.
آقای خلوتگر افزود: «از خبرنگارانی که در این نظر سنجی شرکت کرده‌اند، ۷۲ درصد آنان گفته‌اند، در افغانستان سانسور وجود دارد، ۱۴ درصد این خبرنگاران گفته‌اند گه‌گاهی سانسور وجود داشته و کمی بیشتر از ۱۳ درصد این خبرگاران گفته‌اند، سانسور در افغانستان وجود ندارد.»
آقای خلوتگر خاطرنشان کرد:» براساس تحقیقی که ما انجام داده‌ایم، هفتاد و دو درصد تحقیق شونده‌گان می‌گویند، حکومت افغانستان بالای‌شان سانسور را تحمیل کرده است که پس از حکومت افغانستان، زورمندان محلی در مناطق مختلف افغانستان باعث می‌شوند که سانسور در رسانه‌ها به‌وجود بیاید، مدیران خبر رسانه‌ها در مقام سوم قرار دارند، طالبان در مکان چهارم و در مکان پنجم افرادی اند که مربوط به‌این چهار گروهِ یاد شده نمی‌شوند.»
به‌گفتۀ رییس اجرایی نی: همۀ پاسخ‌دهنده‌گان ولایت‌های قندهار، هلمند، خوست، هرات، فراه، غور، بادغیس، لوگر، غزنی، لغمان، زابل، سمنگان و قندوز گفته‌اند که سانسور در ولایت‌شان وجود دارد.
بربنیاد این نظر سنجی، از ۵۸ خبرنگار پاسخ دهنده در ولایت کابل، تنها دو نفر گفته که سانسور وجود ندارد، ۵۳ تن دیگر گفته‌اند سانسور وجود دارد و سه تن دیگر پاسخ داده‌اند که گاهگاهی سانسور وجود داشته است.
خبرنگاران بدخشان، فاریاب، ننگرهار، کاپیسا و پروان با آن‌که بیشتر پاسخ دهنده‌گان گفته‌اند در ولایت‌های‌شان سانسور وجود دارد، اما درصدی کم آنها پاسخ داده‌اند که گاه‌گاهی سانسور وجود داشته است.
بامیان، بلخ و بغلان از ولایت‌هایی‌ اند که خبرنگاران در آن پاسخ داده اند که سانسور وجود ندارد.
آقای خلوتگر در این نشست خبری همچنان گفت: در ولایت بغلان همۀ خبرنگاران گفته‌اند که در آن ولایت هیچ نوع سانسور وجود ندارد، در ولایت بلخ بیشتر از نصف پاسخ دهنده‌گان گفته‌اند سانسور وجود ندارد، در ولایت بامیان تنها ۲۰ درصد خبرنگاران گفته‌اند سانسور وجود دارد.
چه نوع سانسور؟
پرسش شونده‌گان این نظر سنجی در بخش دیگر به‌این سوال پاسخ گفته‌اند که با چه نوع سانسور مواجه هستید؟
بربنیاد یافته‌های این تحقیق، ۴۸ درصد پاسخ دهنده‌گان گفته‌اند سانسور از سوی دولت بر رسانه‌ها و خبرنگاران اعمال می‌شود، در حالی‌که ۴۶ درصد دیگر سانسور زورمندان محلی را یادآور شده اند، خود سانسوری با ۴۰ درصد نظر پاسخ دهنده‌گان در ردیف سوم و سانسور از سوی طالبان و دیگر گروه‌های هراس افگن با۲۵ درصد نظر پاسخ دهنده‌گان در ردیف چهارم قرار دارد.
در رابطه به‌این پرسش که کدام نوع خبر و معلومات از سوی دولت سانسور می‌شود؟ بیشتر پاسخ دهنده‌گان گفته‌اند، اخبار نظامی و امنیتی از سوی دولت سانسور می‌شود، اخبار سیاسی، اخبار عدلی و قضایی و اخبار اقتصادی در ردیف‌های بعدی قرار دارند که خبرنگاران از سوی دولت سانسور می‌شوند.
در بخش سانسور از سوی زورمندان محلی، بیشتر خبرنگاران پاسخ دهنده گفته‌اند که اخبار و اطلاعات مربوط به‌کارکرد و فعالیت‌های فرا قانونی زورمندان محلی از سوی زورمندان سانسور می‌شوند، خشونت در برابر زنان، قاچاق و ترافیک مواد مخدر و اخبار امنیتی در ردیف‌های بعدی سانسور می‌شوند.
خبرنگارانی که با خودسانسوری مواجه هستند، بیشتر پاسخ دهنده‌گان گفته‌اند که اخبار مربوط به‌جنایات حقوق بشری را نمی‌توانند نشر کنند، سپس اخبار نظامی و مربوط به‌جنگ را مجبور می‌شوند خود سانسوری کنند، اخبار مانند: قاچاق مواد مخدر و حملات هراس افگنانه در ردیف‌های بعدی است که تعدادی از خبرنگاران پاسخ دهنده گفته‌اند، نمی‌توانند به‌نشر آنها مبادرت ورزند.
خبرنگارانی که از سوی طالبان سانسور می‌شوند، بیشترشان گفته‌اند از نشر شمار تلفات هراس افگنان و طالبان که ازسوی دولت اعلان می‌شود، جلوگیری می‌شوند. اخبار مربوط به‌پیروزی‌های دولت در برابر طالبان، نشر مطالب و برنامه‌های ذوقی و تفریحی و همچنان نشر آگهی‌های بازرگانی در ردیف‌های بعدی قرار دارند که از سوی طالبان سانسور می‌شوند.
۲۳ خبرنگار فرار کردند
نی یا نهاد حمایت‌کنندۀ رسانه‌های آزاد افغانستان همچنان می‌گوید که شب گذشته ۲۳ تن از کارمندان رسانه‌یی، افغانستان را به‌مقصد اروپا ترک کرده‌اند.
عبدالمجیب خلوتگر رییس اجریی نی در این نسشت خبری گفت: این کارمندان رسانه‌یی تمام‌شان تصویربرداران رسانه‌های دیداری هستند که در کابل مسوولیت اجرا می‌کردند.
این نهاد با پخش خبرنامه‌یی ضمن اظهار نگرانی از فرار خبرنگاران به‌بیرون از کشور گفته است که این ۲۳ کارمند رسانه‌یی،به‌دلیل‌های مختلف از جمله افزایش ناامنی، ابهام در آیندۀ کشور و سانسور در رسانه‌های افغانستان را ترک کرده‌اند.
یکی از این کارمندان با خودداری از افشای نامش به‌دیدبان رسانه‌های دفتر نی طی مصاحبه‌یی گفته ‌است: وضعیت وخیم امنیتی، نبود مصونیت شغلی، آیندۀ مبهم و خشونت‌های درون‌سازمانی و سانسور سبب شده تا کشور را ترک کرده پناهنده شود.
این نخستین باری است که با چنین آماری خبرنگاران و کارمندان رسانه‌یی به‌گونۀ دسته‌جمعی کشور را ترک کرده و به‌کشورهای دیگر پناه می‌‌‌‌برند.
دفتر نی از حکومت افغانستان می‌خواهد تا به‌خواست‌ها و نگرانی‌های خبرنگاران پاسخ داده و راه‌های مناسب به‌خاطر دل‌گرمی آنان را جست‌وجو کرده و ادامۀ این بحران را بگیرد.