ندادن بورسیه‌های تحصیلی برای دانشجویان از طرف وزارت تحصیلات عالی، بی‌عدالتی درحق جوانان است.
شماری از دانشجویان و استادان دانشگاه با بیان این مطلب می‌گویند، ندادن بورسیه‌های تحصیلی برای دانشجویان، باز داشتن جوانان از تکنالوژی روز است که ضرر آن متوجه نخبه‌گان و آینده کشور می‌شود.
وزارت تحصیلات عالی، به دلیل نبود بودجه، دیگر جوانان را به کشورهای بیرونی به منظور تحصیل نمی‌فرستد.
دانشجویان تأکید می‌کنند، متوقف ساختن بورسیه‌های تحصیلی یک فاجعه برای دانشجویان است و یکی از عوامل فرار جوانان تحصیل کرده از کشور، این است که دولت نتوانسته زمینه تحصیل را برای این قشر آماده کند.
آنان بابیان این‌که کسر بودجه و متوقف‌شدن بورسیه‌های تحصیلی سوال بر انگیز است؛ می‌گویند: هزینه این بورسیه ها را کشورهای ایران، هند، ترکیه، پاکستان و … می‌پردازند.
اما، مسوولان در وزارت تحصیلات عالی علت توقف بورسیه‌های دانشجویان را نبود هزینه در این وزارت عنوان می‌کنند.
آصف جلال‌زی رییس نشرات روابط عامه وزارت تحصیلات عالی در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار می‌گوید: هزینه‌یی‌که برای بورسیه‌های تحصیلی هر سال در اختیار وزارت تحصیلات عالی قرار می‌گرفت، در سال روان به علت کسر بودجه،‌ این هزینه پرداخت نشد.
آقای جلال‌زی تصریح کرد: «درسال روان ۲۷۳۵ دانشجو آماده به بورسیه‌های تحصیلی هستند، اما به بورسیه‌های جدید در وزارت تحصیلات عالی هزینه وجود ندارد؛ تنها افرادی که در حال حاضر بیرون از کشور مصروف تحصیلات هستند، هزینه مصارف‌شان پرداخته می‌شود.»
به گفتۀ او، وزارت تحصیلات عالی در تلاش است که با تفاهم با سفارت‌خانه‌ و نهادهای کمک‌کننده در افغانستان، بتواند زمینۀ فرستادن جوانان به بورسیه‌های تحصیلی را دوباره فراهم کند.
رییس نشرات وزارت تحصیلات عالی می‌افزاید: پیش از این، شماری از سفارت‌خانه‌ها بورسیه‌ها را به شکل آزاد اعلان می‌کردند، اما در سال روان وزارت تحصیلات از آنها خواسته است که بورسیه‌های تحصیلی را در اختیار این وزارت قرار دهند.
آقای جلال‌زی گفت: هر سال نظر به هزینه‌یی‌که در اختیار وزارت تحصیلات قرار می‌گرفت، شمار زیادی از دانشجویان را به تحصیلات بیرون از کشور می‌فرستادیم.
در این حال، محمد اکرام، دانشجو در دانشگاه استاد برهان‌الدین می‌گوید: مسدودشدن بورسیه‌های تحصیلی دانشجویان از طرف وزارت تحصیلات عالی، بی‌عدالتی درحق جوانان و قشر دانشجواست.
به‌گفتۀ او، هرگاه به نظام کشورهای همسایه‌ توجه شود، دیده می‌شود که نهادهای آموزشی و تحصیلی بیشترین هزینه‌ را در اختیار دارند؛ اما در افغانستان به این نهادها توجه اندک نمی‌شود.
این دانشجو تصریح کرد: بورسیه‌های تحصیلی در وزارت تحصیلات عالی به اساس استعداد نه، بیشتر به شکل روابط و شناخت تقسیم می‌شد، بیشتر کسانی‌که به بورسیه فرستاده می‌شدند، فرزندان وزرا، وکلا، رؤسا، قوماندان‌ها و… افراد زورمند و پول‌دار بودند.
او می‌گوید: تحقیق‌های انجام شده از طرف دانشمندان نشان می‌دهد که یگانه علت افزایش پرخاش‌گری در افغانستان پایین بودن سطح تحصیلات است.
اما، عزیز بختیاری رییس و استاد دانشگاه کاتب می‌گوید: بیشتر تمویل‌کننده‌گان بورسیه‌های تحصیلی، کشورهای کمک‌کننده هستد و هزینه بسیار اندک آن را وزارت مالیه پرداخت می‌کرد.
آقای بختیاری بابیان این‌که کسر بودجه و متوقف شدن بورسیه‌های تحصیلی سوال بر انگیز است، می‌گوید: هزینه این بورسیه‌ها را کشورهای ایران، هند، ترکیه، پاکستان و … می‌پرداختند.
او می‌ تصریح کرد: «توقف بورسیه‌ها، تأثیر منفی روی تحصیل و ترقی جوانان دارد، وقتی راه بیرون رفتن جوانان را از تحصیل ببندیم، کشور از نبود کدرهای علمی و متحصص ‌متضرر خواهد شد.»
آقای بختیاری می‌گوید: شمار بیشتر بورسیه‌ها که برای دانشجویان داده می‌شد، به اساس استعداد بود، اما شمار اندک این بورسیه‌ها به اساس روابط و شناخت به فراد می‌رسید.
به باور این استاد دانشگاه، اگر مشکل بورسیه‌ها حل نشود، سامانۀ تحصلات جوانان صدمه می‌بیند.
آقای بختیاری افزود: با رشد دانشگا‌ه‌های خصوصی و دولتی در کشور، زمینۀ تحصیلات تا مقطع لیسانس برای دانشجویان آماده شده، ولی دولت باید بیشتر بورسیه‌ها را تا مقطع ماستری و دکترا برای دانشجویان متمرکز کند که امکانات آن در دانشگاه‌های کشور کم است.
همچنان، داوود راوش استاد در دانشگاه کابل می‌گوید: به‌خاطر فرستادن دانشجویان به خارج از کشور و تربیت کدرها نیاز است که وزارت مالیه، وزارت تحصیلات عالی و نهاهای کمک کننده راه بدیلی بیابند.
آقای راوش می‌گوید، در حال حاضر به افرادی که ماستری و دکترا داشته باشند، نیاز جدی داریم؛ اما، شمار این افراد بسیار اندک است، باید دولت افغانستان و وزارت‌های مسوول تلاش کنند تا حد توان راه را برای فرستادن دانشجویان فراهم سازند.
او تصریح کرد: متوقف ساختن بورسیه‌های تحصیلی یک فاجعه برای دانشجویان است و یکی از عوامل فرار جوانان تحصیل کرده از کشور این است که دولت نتوانسته زمینه تحصیل را برای این قشر آماده کند.
آقای را‌وش ‌افزود: توقف بورسیه‌ها، کشور را به یک مشکل اساسی روبه‌رو می‌کند، ما در آینده نمی‌توانیم کدرهای خوب داشته باشیم و ظرفیت‌سازی در کشور کاهش پیدا می‌کند.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد که روند تحصیل در جهان توقف ناپذیر است، وقتی در این روند سکته‌گی وارد می‌شود، نمی‌توان آن را در طول یک دهه جبران کرد.
آقای راوش می‌افزاید: متوقف‌ساختن بورسیه‌های تحصیلی دانشجویان باز داشتن جوانان از تکنالوژی روز است که ضرر آن متوجه نخبه‌گان و آینده کشور می‌شود.
او تأکید کرد که مشکل توقف بورسیه‌ها را مسوولان دولتی با تفاهم به‌کشورهای آسیایی و نهادهای کمک‌کننده، باید حل کنند؛ در غیر آن، سامانۀ تحصیلی در کشور به سقوط مواجه خواهد شد.