از کارنامۀ ادبی ـ فرهنگی استاد حیدری وجودی، شاعر و عارفِ زبانِ فارسی نکوداشت به عمل آمد و از دیوان مکملِ اشعارش رونمایی شد.
در محفلی که به این مناسبت به همکاری انتشارات خیام و انجمن دوست‌دارانِ بیدل به‌روز چهارشنبه، ۱۱ آذر در مرکز مطالعات افغانستان برگزار شده بود، ده‌ها تن از شاعران، نویسنده‌گان، استادان دانشگاه، نماینده‌گان مردم در مجلس و دانشجویان اشتراک کرده بودند.
دُکتر روح‌الله امین رییس مرکز مطالعاتِ افغانستان ضمن خوش‌آمدید به مهمانانِ محفل گفت: خُرسند هستیم که فرصتِ مغتنمی دست داد تا بتوانیم در در دورۀ زنده‌گی و حیاتِ استاد حیدری وجودی، قدمی کوچک در راستای ارج‌گزاری به کارکردهای فرهنگیِ ایشان برداریم.
به‌گفتۀ آقای امین: فرهنگِ تجلیل از بزرگان در دورۀ حیات‌شان در جایی مانند افغانستان زیاد سابقه ندارد و ما معمولاً به افتخاراتِ گذشته می‌بینیم و معنای حالِ زنده‌گیِ خود را در گذشته‌ها جست‌وجو می‌کنیم تا کمی احساس راحتی پیدا کنیم.
رییس مرکز مطالعات افغانستان وعده سپرد تا در آینده نیز میزبان برنامه‌های فرهنگی و عرفانی باشد.
استاد رهنورد زریاب داستان‌نویس و پژوهش‌گرِ زبان فارسی، نخستین سخنرانِ این برنامه گفت: در گنجینۀ شعر و ادبیات فارسی، شعر و ادبیاتِ عرفانی بخشِ بزرگ و چشم‌گیری را می‌سازد؛ چنان‌که پس از سدۀ پنجم هجری، در زبان فارسی کمتر سخن‌سرایی را سراغ داریم که گامی چند در وادی عرفان برنداشته باشد. چهره‌هایی چون: سنایی، عطار، مولانا، عراقی، حافظ و…، گوهرهای تابناکِ این وادی شناخته می‌شوند.
به باور استاد رهنورد زریاب: در مراحل مختلف، عرفان همچون پناه‌گاهی بوده که دیگراندیشانِ زمانه به آن پناه ‌برده‌اند و در همین فضا سخن‌های تند و خطرآفرین بر زبان ‌آورده و نوشته‌اند.
استاد زریاب، ادبیات عرفانیِ زبان فارسی را به سه بخش تقسیم کرد و ویژه‌گی‌های آن را بیان داشت.
رهنورد زریاب همچنان دربارۀ استاد وجودی گفت: کم از کم سی‌وپنج سال می‌شود که این سخن‌سرای عرفان‌گرا را می‌شناسم و در درازای این همه سال، دریافته‌ام که شخصیتی گوشه‌گیر و گوشه‌نشین بوده، اما مردم‌گریز نبوده است. حیدری وجودی هرچند در کنج کتاب‌خانۀ عامه پناه گرفته است، ولی با شمارِ بزرگی جوانان و پیران دید و بازدید داشته و به پاسخِ پرسش‌های آنان با دست و دلِ باز پرداخته است.
استاد رهنورد زریاب خاطرنشان ساخت: وجودی چون مهر عظیم از خداوندگار بلخ در دل دارد، بی‌هیچ گمانی می‌شود گفت که او در مرحلۀ عرفان عشق زیسته و هنوز هم در همین مرحله زیست دارد.
به ‌باور آقای زریاب، حیدری وجودی پس از صوفی عشقری، چراغ عرفانِ عشق را در زبان فارسی بلند و فروزان نگه‌ داشته است.
استاد زریاب سخنانش را با این جملات به‌ پایان برد: «در درازای سال‌هایی که من حیدری وجودی را می‌شناسم؛ او را فروتن یافته‌ام و صمیمی، شکیبا یافته‌ام و با گذشت، به دور از حقد و حسد یافته‌ام و خوش‌بین در حقِ دیگران.»
منیژه باختری داستان‌نویس، استاد دانشگاه و سفیر پیشینِ افغانستان در اروپا در این برنامه گفت: حیدری وجودی، پیر خردمند و عاشقی‌ست که عشق مضمون اصلیِ شعر و تفکرش را شکل می‌دهد. عشق در شعرِ او بی‌پایان، مواج و نرم است که این ویژه‌گی، زبان شعرِ او را نرم، سیال و روان ساخته است.
به ‌گفتۀ خانم باختری، وقتی شعر حیدری را می‌خوانیم، هیچ واژۀ زاید را درنمی‌یابیم و هیچ واژۀ سنگینی که آگاهانه داخل شعر شده باشد تا به شعر رنگِ دیگری ببخشد، وجود ندارد. واژه‌ها خود رقصان و مواج در درون شعرهای او جاری‌ست.
منیژه باختری باور دارد که تغزل‌ و تنها کلاسیک‌سرایی، از ویژه‌گی‌های دیگرِ شعرهای استاد حیدری وجودی می‌باشد.
دکتر شمس‌الحق آریان‌فر نویسنده و پژوهش‌گر و یکی از سخنرانان دیگرِ برنامۀ نکوداشت از کارنامۀ حیدری وجودی، ضمن سپاس‌گزاری از برگزارکننده‌گان گفت: خوب است این رسم را پیاده سازیم که نکوداشت از بزرگان زندۀ خود را برگزار کنیم و خوبی‌ها آنان را یاد کنیم.
آقای آریان‌فر در پیوند به‌ چاپ دیوان استاد حیدری وجودی افزود: این دیوان تمام مشخصات و ویژه‌گی‌های دیوان‌های چاپ شده از شاعران بزرگِ فارسی‌زبان را در خود دارد. با خواندنِ اشعاری که در دیوان حیدری وجودی آمده، درمی‌یابیم که او شاعرِ مسلمِ زمان است و استادانه به این کار پرداخته است.
به‌ گفتۀ دکتر آریان‌فر: حیدری وجودی، شاعر و عارفی است که زنده و پویا در این راه گام برداشته است.
پرتو نادری شاعر و نویسنده نیز در این برنامه گفت: چاپ دیوان حیدری وجودی، حادثه‌یی بزرگ است که در وضعیتِ کنونی اتفاق افتاده است.
آقای نادری حیدری وجودی را حلقۀ وصل میانِ شاعرانِ کلاسیک و شاعرانِ مدرنِ فارسی در افغانستان شمرده افزود: در تنهایی کارکردۀ او با شکوه‌تر از یک انجمن ادبی درخشیده که کتاب‌خانۀ عامۀ کابل و نامِ او با هم گره خورده و چندین نسل شاعر و فرهنگی در آن پرورش دیده‌اند.
غلام‌حیدر متخلص به حیدری وجودی فرزند مولانا شفیع‌الله در سال ۱۳۱۸ خورشیدی در یکی از دهکده‌های زیبای پنجشیر دیده به جهان گشود. الفبا، قرآن مجید، پنج کتاب (پنج گنج)، گلستان، بوستان، دیوان حافظ و دیگر کتاب‌های فارسی را در دبستان کهن، از آموزگاران همان روزگار فرا گرفت. به سال ۱۳۲۶ خورشیدی شامل مکتب ابتداییه رُخۀ پنجشیر (حال لیسۀ رُخه) شد.
استاد حیدری وجودی پس از سپری کردن خدمت زیر بیرق، سه ماه به عنوان محرر در «انجمن شعرای افغانستان» کار کرد کرد و بعد از آن تا این دم در کتاب‌خانۀ عامۀ افغانستان، متصدی بخش جراید و مجلات مرکزی کتاب‌خانه مانده است.
استاد حیدری وجودی در کنار مسوولیت رسمی‌اش در کتاب‌خانۀ عامه، در بخش‌های دیگر فرهنگی نیز مصروف بوده که عضو موسسین کانون دوست‌داران مولانا و معاون این کانون، عضو رهبری انجمن نویسنده‌گان افغانستان، عضو موسسین بنیاد فرهنگ افغانستان، رییس بنیاد غزالی و رییس کانون ادبی سیمرغ از آن میان است.
از حیدری وجودی، چهارده عنوان مجموعۀ شعری به ‌نام‌های عشق و جوانی، رهنمای پنجشیر، نقش امید، با لحظه‌های سبز بهار، سالی در مدار نور، سایۀ معرفت، صورِ سبز صدا، میقات تغزل، ارغنون عشق، غربت مهتاب، شکوه قامتِ مقاومت، رباعیات و دوبیتی‌ها، آوای کبود و لحظه‌هایی در آب و آتش نشر شده که همۀ آن‌ها در دیوان حیدری وجودی گردآوری شده‌اند.
حیدری وجودی در طول سال‌های کار و سرایش، موفق به دریافت جوایز مختلف شده و در سمینارهای زیادی در داخل و بیرون از کشور شرکت کرده است. دیوان مکمل اشعار حیدری وجودی در ۷۱۵ برگ از آدرسِ انجمن دوست‌دارانِ بیدل و چاپ‌خانۀ خیام به‌ نشر رسیده است.
این کتاب را محمدکاظم کاظمی و علی جعفری ویرایش و صفحه‌آرایی کرده و طرح جلدِ آن را وحید عباسی ریخته و با تیراژ یک‌هزار در پاییز امسال به نشر رسیده است.
برنامۀ نکوداشت از کارنامۀ استاد حیدری وجودی و رونمایی دیوان او، با دادن ستایش‌نامۀ مردم افغانستان توسط محمدعلم ایزدیار معاون اول مجلس سنا و صرف عصریه به پایان رسید.