به روایت دیگر

بخش پایانی
شیرزاد: اکنون در مورد سخنان رییس‌جمهور کرزی در باره امضای پیمان استراتژیک با پاکستان صحبت می‌کنیم، نگاه شما چگونه است آیا این می‌تواند مشکل موجود میان دو کشور را حل سازد؟
طاها صدیقی ( دی اکسپرس تریبیون): خوب فکر می‌کنم موضوع پیمان راهبردی میان دو کشور بیشتر یک مورد آزمایشی است، مشکلی که ما در مورد آن صحبت می‌کنیم، مشکل هراس افگنی میان دو کشور است، این یک واقعیت است و هیچکسی نمی‌تواند از آن انکار کند، زمانیکه قرار برین شد که سفری به جنوب داشته باشیم خبرنگاران افغان بدین باور بودند که آنها نمی توانند به شماری از مناطق سفر نمایند، در عین حال در پاکستان هم مناطق مانند بلوچستان وجود دارد که ما نمی توانیم سفر کنیم، پس این منطقه متاثر از هراس‌افگنی است و در این جا شورشگری وجود دارد، پس ما باید اینرا درک کنیم و آنرا به عنوان یک واقعیت بپذیریم، در مورد پیمان استراتیژیک باید بگویم که به یقین این یک حرکت خوب از سوی حکومت افغانستان است، همچنان حکومت پاکستان در این موضوع دخیل است، اما باید بدانیم که فرق حکومت غیرنظامی و ارتش وجود دارد و حکومت افغانستان هم این موضوع را درک نموده و آنجا که به عنوان پیمان استراتیژیک مطرح است باید مانند امضای پیمان با ایالات متحده امریکا و هندوستان در رده‌های ملکی حکومت باشد و گفت‌وگو‌هایی که صورت می‌گیرد باید با رهبری غیرنظامی پاکستان باشد و این می‌تواند در نزدیکی دو کشور تاثیر گزار باشد و در عین حال افغانستان نیاز دارد که روابطش با حکومت غیرنظامی گسترش دهد و اگر نگاه حکومت افغانستان بیشتر به ارتش پاکستان دوخته شود مشکلات مانند شورشگری همچنان باقی خواهد ماند.
شیرزاد: آقای مشعل فکر می‌کنید واقعا این یک حرکت خوب از سوی حکومت افغانستان است تا با پاکستان پیمان راهبردی ببندد و آیا این می‌تواند راه حل مشکلات موجود میان افغانستان و پاکستان باشد؟
مجیب مشعل: من با آقای طاها موافقم که تاهنوز روشن نیست که چه کسی پیمان راهبردی را امضا میکند؟ طرف پاکستان کدام است؟ اکنون هم نفوذ ارتش بالای حکومت غیرنظامی پاکستان وجود دارد و ارتش باید بداند که چه چیزی امضا می‌شود، در عین حال تا چند ماه دیگر حکومت غیرنظامی پاکستان بر اساس انتخابات تغییر خواهد کرد؛ اما ارتش همچنان پا برجا خواهد بود. و پالیسی پایدار و ثابت ارتش همچنان باقی خواهد ماند و بدون متقاعد ساختن ارتش پاکستان و نظرداشت منافع ارتش و در نظر گرفتن نگرانی‌های مشروع ارتش، امضای پیمان ممکن نخواهد بود. ارتش پاکستان نگرانی مشروع خود را دارد، گه‌گاهی تمایل در حکومت افغانستان به وجود می‌آید که نقش ارتش را نادیده بگیرند. به یقین که ارتش پاکستان نقش تخریبی‌اش را در افغانستان دارد؛ اما نباید نگرانی مشروع ارتش پاکستان را نادیده گرفت.
و ما هم زمانی می‌توانیم آن نگرانی مشروع را در نظر گیریم که پالیسی روشن در دولت افغانستان وجود داشته باشد و زمانی‌که ما بدانیم که چی وقت چی کسی این پیمان را امضا می‌کند بعدا روی تاثیراتش می‌توانیم صحبت نماییم.
شیرزاد: شما از نگرانی مشروع گفتید، آن نگرانی چیست؟
مجیب مشعل: هندوستان است، هندوستان در افغانستان سرمایه‌گذاری می‌کند اما پاکستان هند را به عنوان دشمن می‌شناسد و پاکستان نگران است و می‌ترسد و در این مورد از افغانستان تضمین می‌خواهد و در افغانستان هم باید این دیدگاه روشن به وجود آید که ما چه‌گونه رابطه با پاکستان می‌خواهیم تا به پاکستان این ذهنیت به میان بیاید که نزدیکی روابط افغانستان و هندوستان به ضرر پاکستان نیست و هیچ ترس و تهدیدی از رابطه افغانستان با هندوستان متوجه پاکستان نیست.
شیرزاد: اکنون در مورد رابطه افغانستان و پاکستان و هند و پاکستان، گفته می‌شود که جنگ و شورشگری موجود افغانستان در حقیقت نبرد نیابتی هند و پاکستان است و چنانچه آقای مشعل گفت، پاکستان نگرانی مشروع خود را دارد، آیا فکر می‌کنید واقعا چنین است؟
بینش جاوید ( ای آر وای نیوز): چیزی را که من می‌خواهم بگویم اینست که اکنون مسایل مربوط به جغرافیای سیاسی تغییر کرده است، و فضای موجود حکومت غیرنظامی و ارتش پاکستان را مجبور به تغییر ساخته است، حتی اگر آن‌ها خواهان تغییرهم نباشند. می‌توانم یک مثال بگویم: زمانی‌که می‌گوییم ما اشتباه نمودیم این بدین معناست که ارتش پاکستان اشتباه نموده است، ما این هیولا را به میان آوردیم و اکنون این هیولا در مقابل خود ما قرار گرفته است، ما بگونه خیلی وسیع زیان کردیم، ما ۳۵۰۰۰ پاکستانی غیرنظامی و ۵۰۰۰ نظامی ارتش را از دست دادیم. ما بیشتر ازین خواهان آن نیستیم.
بینش جاوید ( ای آر وای نیوز): فکر می‌کنم افغان‌های ثروتمند، پول بدست آورده شان را بیشتر به عنوان مهاجر در پاکستان بدست آورده اند، و فکر می‌کنم هندوستان و حکومت ما در پی تقویت روابط شان هستند، پس هندوستان مشکل نیست.
شیرزاد: شما موافقید
حبیب ظهوری (نیویارک تایمز – کابل): متاسفم که من موافق نیستم، فکر می‌کنم پدیده به نام هندوستان نقش زیادی در تدوین سیاست خارجی پاکستان و چگونگی رابطه دو کشور بازی می‌کند، و فکر سوظن به میان آمده ناشی از نگرانی نفوذ هندوستان در افغانستان است، که این موضوع حتی ثبات پاکستان را هم به خطر مواجه ساخته است، و این باعث شده تا…       ادامه صفحه ۷
هیولایی‌که ارتش پاکستان…
افراطگرایی که در ایالت‌های پاکستان جا دارد، از سوی پاکستان پشتیبانی شود. پس فکر می‌کنم پدیده بنام هندوستان خیلی مهم است و نقش زیادی را بازی می کند.
عایشه حسن ( دی اکسپرس تریبیون): مردم پاکستان می‌میرند.
شیرزاد: لطفا اجازه دهید
عایشه حسن (دی اکسپرس تریبیون): ما مردم خود را از دست می‌دهیم ما ارتش خود را از دست می‌دهیم ما نمی‌خواهیم کشته شویم پس چگونه ما می‌توانیم افراطگرایی را پشتیبانی کنیم که مردم خود ما کشته می‌شود.
شیرزاد: زمانی‌که شما می‌گویید ما یعنی حکومت پاکستان.
عایشه حسن (دی اکسپرس تریبیون): حکومت پاکستان، مردم پاکستان و نهاد‌های پاکستانی همه ما.
شیرزاد: شما اضافه می‌کنید
حبیب توتاخیل (وال ستریت ژورنال): آقای مشعل گفت که حضور هندوستان در افغانستان نگرانی مشروع پاکستان است، من موافق نیستم، زیرا افغانستان یک کشور مستقل است و می‌تواند با هر کشوری رابطه داشته باشد، پاکستان نمی‌تواند بگوید که شما با هند رابطه نداشته باشید که هند دشمن ماست و یا هر موضوع دیگر.
افغانستان یک کشور مستقل است، اما یک همخوانی دیگر میان ایجاد پاکستان و ارتش پاکستان وجود دارد و آن اینکه فکر می‌کنند نزدیکی و حضور هند در افغانستان بنا بر دلایلی به پاکستان ضرر می‌رساند.
و موضوع دیگر هم پیمان راهبردی است، ما در گذشته هم پیمان‌های با پاکستان داشته ایم؛ اما پاکستان به آن احترام نگذاشت، ما سخنان بازرگان‌های افغان در بندر کراچی را شنیدیم که شاکی از عملی نشدن پیمان بودند.
شیرزاد: هدف تان موافقتنامه اپتا است.
حبیب توتاخیل ( وال ستریت ژورنال):  بلی موافقتنامه اپتا، پس نخست باید پاکستان به موافقتنامه‌های امضا شده در گذشته احترام بگذارد که این می‌تواند دلیلی برای نشان دادن باورمند حکومت افغانستان شود.
شیرزاد: آیا واقعا نخست باید پاکستان به توافقنامه امضا با افغانستان احترام بگذارد.
خبرنگار پاکستانی: افغانستان و پاکستان باید هر دو درک درستی از گذار به مردم سالاری را دریافت کنند و هر دو باید به نهاد های دموکراتیک احترام بگذارند، اگر پاکستان حکومت افغانستان و رییس‌جمهور کرزی را احترام نمی‌گذارد، ما باید اتهام بالای یکدیگر را که شما نمی‌دانید و یا موضوعات دیگر را متوقف سازیم و از سوی دیگر افغانستان هم باید به حکومت غیرنظامی و دموکراتیک احترام گذاشته و با نماینده‌های غیرنظامی ما گفت‌وگو نماید، و نباید روابط متوقف شود.
شیرزاد: آقای وفایی می‌گوید که سفیر پاکستان در افغانستان در دیداری که با خبرنگاران داشته گفته که ما نیاز به امضای همچو پیمان نداریم، و باور آقای وفایی اینست که هرگاه دیپلمات یک کشور به امضای پیمان باورمند نیست چگونه به تعهدات پیمان عمل خواهند کرد؟
عایشه حسن ( دی اکسپرس تریبیون): خوب در آغاز باید بگویم که من شخصا در جریان گفتن چنین موضوع از سوی سفیر پاکستان حاضر نبوده ام و نمی‌توانم تبصره دراین مورد داشته باشم اما موضوع دوم اینست که هیچ کشوری نمی‌تواند جای پاکستان را در بازار افغانستان بگیرد و ما از هندوستان نمی‌ترسیم، هند کشوریست که سفارت‌هایش با سمنت پاکستانی در افغانستان ساخته شده است، پس ما نمی‌ترسیم.
حبیب توتاخیل (وال ستریت ژورنال): خوب دوست ما گفت که افغانستان باید با حکومت غیر نظامی پاکستان طرف شود و گفت‌وگو نماید، اما سوال اینجاست که اداره غیرنظامی در پاکستان چیست؟
ما خبرهای پاکستان را دنبال می‌کنیم ارتش و سازمان استخبارات نظامی پاکستان خودکفا هستند، حتی نیاز به پرداخت پول از سوی حکومت غیرنظامی را ندارند.
شیرزاد: اداره غیرنظامی در پاکستان چیست؟
طاها صدیقی ( دی اکسپرس تریبیون): خوب من باید یکبار دیگر حرف‌هایم را تکرار و تکرار کنم، حکومت غیرنظامی در پاکستان خیلی نو پا و تازه است، شما باید بدانید که در پاکستان دیکتاتوری نظامی وجود داشت، برایم خیلی جالب بود که دوستم از مزارشریف به من گفت که والی مزارشریف یک قوماندان بوده و بخشی از ساختار جنگی، پس درینجا اکنون ادغام مجدد صورت گرفته و او یک والی است، در پاکستان مشکل وجود دارد، بلی ما انتقاد موجودیت اسامه بن لادن را می‌پذیریم، می‌پذیریم که در مکان نگهداری او در همسایه‌گی یک اکادمی نظامی پاکستان قرار داشت، ما این مشکلات را داشتیم، اما اکنون ما افراد رسانه‌یی هستیم نه مربوط ارتش و نه هم مربوط حکومت پاکستان و به عنوان یک فرد رسانه من در ضدیت با ارتش قرار دارم من در تقابل با آنچه اتفاق افتاد قرار دارم، من هم انتقاد می‌کنم، در آخرین نوشته ام پس از یک سال از کشته شدن اسامه بن لادن من به صراحت نوشتم که با وجود گذشت یکسال از کشته شدن اسامه در پاکستان هیچ فرمانده ارتش استعفا نداد، ما ارتش خود را انتقاد می‌کنیم.
شیرزاد: پس اکنون هم فکر می‌کنید ارتش پاکستان در حال مدغم شدن به یک حکومت غیرنظامی است؟
خوب مشکل وجود دارد، اما در آخرین مورد که حملات به یک پایگاه هوایی صورت گرفت دو تن از افراد ارتش محاکمه نظامی شدند و این نمایانگر اینست که ارتش در حال از دست‌دادن نقش خود در پاکستان است، اما واضحاً حمایت از همچو گروه‌ها و افراد در سه دهه گذشته از سوی ارتش بر اساس همان منافع تعریف شده وجود داشته است، و با توجه به این پیشینه قدرت خود را ارتش هنوز هم دارد، اما ما باید به جلو ببینیم و ببینیم که این انتقال به نظام مردم سالار صورت می‌گیرد چنانچه گفته شد ما در حال گزار هستیم، و انتقال در جریان است.