احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:محمد اکرام اندیشمند/ دوشنبه 21 جدی 1394 - ۲۰ جدی ۱۳۹۴
برخلاف ادعای کرزی، خط دیورند را پنج تن از پادشاهانِ افغانستان به رسمیت شناختهاند:
۱ـ امیر عبدالرحمنخان پس از یک ماه مذاکره با «سرهینری مارتِمر دیورند» وزیر خارجۀ هند بریتانوی، معاهدۀ دیورند را در ۱۲ نوامبر ۱۸۹۳ میلادی، غرض تعیین مرز شرقی و جنوبیِ افغانستان امضا کرد که به توافقنامۀ دیورند مشهور شد.
۲ـ پس از وفات امیرعبدالرحمن، پسرش سردار حبیبالله، تأیید و پذیرش معاهدۀ دیورند را در معاهدۀ ۲۱ مارچ ۱۹۰۵ با «لویس دبلیو دن» سکرتر امور خارجۀ حکومت هند بریتانوی امضا کرد.
۳ـ پس از امیر حبیبالله که امانالله خان به سلطنت رسید، توافقنامۀ دیورند را دو بار و در دو معاهدۀ جداگانه تأیید کرد و پذیرفت:
نخستین معاهدۀ امانالله خان با انگلیسها، پس از جنگی که به سومین جنگ افغان و انگلیس و جنگِ استقلال مشهور است، به نامِ قرارداد صلح در راولپندی به امضا رسید. این معاهده در ۸ آگست ۱۹۱۹ به نام «عهدنامۀ صلح فیمابین دولت بهیه برتانیه و دولت مستقله افغانستان» میان علی احمد خان وزیر داخله، «سرهملتن گرانت» سکرتر امور خارجه امضا شد که در ماده پنجم آن نگاشته شده است: «دولت افغانستان سرحد بین هندوستان و افغانستان را که امیر مرحوم قبول نموده بودند، قبول مینمایند و نیز متعهد میشوند که قسمت تحدیدنشدۀ خط سرحد طرف مغرب خیبر در جایی که حملهآوری از جانب افغانستان در این زمان واقع شد بهواسطۀ کمیشن دولت بهیه بریتانیه تعیین نمایند، قبول بکنند عساکر دولت بهیه بریتانیه بر آن سمت در مقامات حالیه خود خواهند ماند تا وقتی که تحدید حدود مذکور به عمل بیاید.»
دومین معاهده میان امانالله خان و انگلیسها در ۲۲ نومبر ۱۹۲۱ توسط محمود طرزی وزیر خارجۀ افغانستان و «سرهنری دابس» به امضا رسید. این معاهده متشکل از ۱۴ ماده بود که در مادۀ دومِ آن مرز دیورند به عنوان مرز رسمی افغانستان و قلمرو هند برتانوی پذیرفته شد. در این ماده گفته میشود: «دولتین علیتین بالمقابل سرحد هندوستان و افغانستان را بهطوری که دولت علیه افغانستان به موجب ماده پنجم عهدنامه که به تارخ ۸ ماه آگست سنه ۱۹۱۹ عیسوی مطابق ذیقعدهالحرام سنه ۱۳۳۷ هجری در راولپندی انعقاد یافته است قبول کرده بود، قبول مینماید.»
۴ـ «…پس از امانالله خان، محمدنادرشاه با بریتانیا به عنوان اولین کشور خارجی مناسبات دیپلماتیک برقرار کرد. او برادر خود سردار شاهولی را به حیث وزیر مختار و نمایندۀ خاص به لندن فرستاد. سپس»سر ریچارد مکوناچی» به عنوان نمایندۀ شاه بریتانیا به کابل آمد. سردار شاهولی پس از ورود به لندن از طریق تبادله یادداشت دیپلماتیک با «آرتر هیند یر سن» وزیر خارجۀ بریتانیا در ۶ جولای ۱۹۳۰ معاهدۀ سال ۱۹۲۱ را مورد تأیید قرار داد. در ماده دومِ این یادداشت گفته میشود: «در پاسخ [به یادداشت شما] من نیز افتخار دارم تا رسماً ضبط نمایم که درکِ ما نیز همین است که این دو معاهده [معاهدۀ ۱۹۲۱ و معاهدۀ تجارتی جون ۱۹۲۳] دارای اعتبار تام بوده و کاملاً مرعیالاجرا میباشند.»
ریچارد مکوناچی پس از ورود به کابل و احراز سفارت از سیاست محمدنادرشاه در مورد آنسوی دیورند میگوید: «هیچگونه مداخله در ساحۀ ماورای سرحدات افغانستان وجود ندارد و طرزالعمل امانالله خان در تخریش ترکستان روسی از یکطرف و هند از جانب دیگر، اکنون به کلی متوقف گردیده است. این نوع سیاست و روش مطابق عقل و منطق است و هیچ دلیلی وجود ندارد که در روش صمیمانۀ آن شک و تردید ایجاد کند.»
۵ـ پس از محمد نادرشاه که پسرش محمدظاهر به سلطنت افغانستان رسید، توافقنامۀ دیورند تا سال ۱۹۴۹ مورد پذیرش و تأیید شاه موصوف قرار داشت. فقط در این سال بود که شورای ملی افغانستان لغو توافقنامۀ دیورند و سایر توافقنامهها میان افغانستان و هند بریتانیایی را اعلان کرد.
Comments are closed.