پاکستان هراسیده است که با حضور داعش در افغانستان، کنترول بازی را از دست می‌دهد، به همین دلیل از سر ناچاری باب گفت‌وگو با طالبان را مطرح کرده است.
شماری از آگاهان با ابراز این مطلب می‌گویند که صلح زمانی در افغانستان برقرار خواهد شد که مشکلات کلان تاریخی با پاکستان از جمله مسألۀ دیورند و منازعات آبی حل و فصل شود.
این اظهارت پس از آن ابراز می‌شود که در یک ماه اخیر بار دیگر مسألۀ گفت‌وگوهای صلح میان دولت افغانستان و طالبان با میانجیگری کشورهای امریکا، چین و پاکستان موسوم به گفت‌وگوهای چهار جانبه مطرح شده است.
نخستین نشست فراهم‌سازی این گفت‌وگوها در اسلام‌آباد و دومین نشست در کابل برگزار شد و قرار است سومین نشست در اسلام‌آباد برگزار شود.
اما آگاهان سیاسی چنین نشست‌ها را موثر ندانسته و به این باور اند که دست یافتن به صلح بدون حضور پاکستان نیز ممکن است، اما مشروط براینکه دولت افغانستان توانایی استفاده از فرصت‌ها را داشته باشد.
جاوید کوهستانی آگاه نظامی می‌گوید: بخشی از طالبان از کارکرهای پاکستان به ستوه آمدند و می‌خواهند آشتی کنند، اما متاسفانه یک ابتکار عمل برای تماس‌گیری با این گروه‌ها وجود ندارد.
به گفته این آگاه نظامی: ده‌ها فرد رهبری طالبان در کویته و پشاور که از سیاست‌های پاکستان به ستوه آمدند، آماده گفت‌وگو و مصالحه با دولت افغانستان اند، اما دولت افغانستان برای گفت‌وگوی مسقلانه با این گروه‌ها آماده نیست.
وی افزود: به این دلیل که اگر طالبان صلح خواه وارد گفت‌وگو شوند، پس از نتیجه گفت‌وگو وارد بدنه حکومت می‌شوند که در این صورت بخش از قدرت سیاسی از چنگ زمامداران فعلی خارج خواهد شد و دلیل بعضی از نکتایی داران قدرت که نمی‌خواهند قدرت را از دست بدهند، به جای فراهم‌سازی زمینه گفت‌وگو با این گروه‌ها، جنگ را به شمال کشانیده اند.
به باور او: چون طالبان و سایر گروه‌های اسلام‌گرا با سازمان‌های منطقه در تماس اند و پاکستان فکر می‌کنند که با حضور داعش کنترول بازی را از دست می‌دهد، از سر ناچاری باب گفت‌وگو با طالبان را مطرح کرده است.
این آگاه نظامی همچنان می‌گوید: ما از پاکستان می‌خواهیم که طالبان را به میز مذاکره حاضر کند و پاکستان هم طالبانی را وارد گفت‌وگو می‌کند که حافظ منافع پاکستان باشد، در حالیکه گروه‌های طالبانی که با فکر دولت پاکستان مخالف اند خواهان مذاکره با دولت افغانستان هستند.
اما چمن‌شاه اعتمادی عضو مجلس نماینده‌گان می‌گوید: فرض کنیم با یک گروه که خواهان مذاکره است، توافق صورت گرفت؛ آیا این گروه می‌تواند تضمین کننده صلح دایمی در افغانستان باشد؟
این عضو مجلس همچنان گفت: گروه داعش، طالبانی را که از سوی ای اس ای پاکستان حمایت می‌شوند و سایر گروه‌های دهشت‌افگن می‌توانند مشکلاتی را ایجاد کنند، بنابراین یک یا چند گروهی که با دولت افغانستان خواهان مذاکره اند، نمی‌تواند افغانستان را به صلح دایمی برساند.
به باور او: تا زمانیکه مساله مرزی(خط دیورند) میان افغانستان و پاکستان حل نشود، گفت‌وگوهای صلح همچنان بیهوده خواهد بود.
اعتمادی تاکید کرد: زمانی ما می‌توانم به صلح پایدار برسم که مساله خط دیورند و مشکلات آبی میان افغانستان و پاکستان را حل کنیم، پس تنها راه رسیدن به صلح، حل مشکلات ما با پاکستان یعنی مساله خط دیورند است.
به گفته این عضو مجلس: طالبان با استفاده از گفت‌وگوهای صلح که از یک سو به کندی پیش میرود و از طرف دیگر در فصل زمستان راه‌اندازی شده، نهایت استفاده را می‌برند و در پی تجهیز خود اند.
وی افزود: صلح یک نیاز جدی است، اما چنین برنامه‌ها نه تنها زمینه گفت‌وگو را فراهم نمی‌کند، بل میدان می‌دهد به طالبان که با استفاده از فرصت زمستانی خود را تجهیز کرده و برای جنگ در تابستان سال آینده آماده می‌شوند.
در همین حال، شکیبا هاشمی عضو کمیسیون امنیت داخلی مجلس می‌گوید: پاکستان نماینده طالبان است و تا زمانیکه ما مشکلات خود را با پاکستان حل نکنیم، دست یافتن به صلح همچنان یک رویا خواهد بود.
بانو هاشمی، توافق با پاکستان را تنها راه رسیدن به صلح دانسته گفت: تا زمانیکه پاکستان از حمایت تروریستان دست نکشد، دست یافتن به صلح ناممکن است.
به گفته او: فرض کنیم که یک بخشی از طالبان با دولت افغانستان به توافق رسید و وارد حکومت شدند، با داعش چی کنیم، سایر گروه‌های طالبان را که پاکستان حمایت می‌کند را چگونه راضی بسازیم؟
این نماینده مجلس تاکید کرد: توافق با بخشی از طالبان دست یافتن به صلح مقطعی است، در حالیکه ما باید برای دست یافتن به صلح دایمی و همیشه‌گی تلاش کنیم.
وی افزود: دست یافتن به صلح همیشه‌گی وادار ساختن پاکستان برای دست کشیدن از حمایت طالبان است و چنین مذاکراتی هیچگاهی ما را به نتیجه نمی‌رساند.
او همچنان گفت: اگر یک بخش طالبان با دولت افغانستان به توافق برسد و وارد حکومت شود، جنگ همچنان ادامه خواهد داشت، به دلیل اینکه پاکستان جنگ در افغانستان را با سایر گروه‌ها ادامه می‌دهد.
بانو هاشمی، نرسیدن به صلح دایمی را دیپلماسی ضعیف افغانستان در گفت‌وگوهای صلح و حمایت نکردن غربی‌ها برای آوردن صلح و ثبات در افغانستان تلقی می‌کند.
این عضو مجلس می‌گوید: تنها راه رسیدن به صلح دایمی وادار کردن پاکستان و کشورهای حامی طالبان برای دست کشیدن از حمایت طالبان و بیرون کردن ستون پنجمی‌ها از بدنه حکومت است، نه گفتکوهای نمایشی و ساخته‌گی.
تاکنون بیش از ده‌ها کنفرانس و نشست درکشورهای مختلف پیرامون گفت‌وگو‌های صلح میان دولت افغانستان و طالبان برگزارش شده، اما هیچ یک نتیجه مطلوب که بتواند طالبان را وادار به گفت‌وگو نکند؛ نداشته است.