صف‌های متقاضیان پاسپورت این روزها بیشتر از هر زمانی طویل‌تر شده است. بیشتر متقاضیان جوانانی اند که از ولایات مختلف افغانستان به کابل آمده‌اند و می‌خواهند پاسپورت بگیرند و برای «آینده بهتر» کشورشان را ترک کنند.
گل احمد، ۳۸ ساله باشنده کابل است. او در ده سال گذشته در یک شرکت ساختمانی کار می‌کرد و درامد خوبی داشت. یک سال پیش کار این شرکت متوقف شد و گل احمد به جمع بیکاران پیوست.
بیکاری تاثیرات بسیار بدی بر اقتصاد خانواده او گذاشت تا این که گل احمد تصمیم گرفت کشورش را برای رسیدن به کشورهای دیگر ترک کند. او که حالا در پیش روی اداره پاسپورت انتظار می‌کشد، می‌گوید: «شما فکر می‌کنید مردم به چه دلیل از این وطن می‌روند. به خاطر مشکلات می‌روند یا از شوق؟ معلوم است که همه به خاطر مشکلات زیادی که دارند می‌روند.»
این متقاضی پاسپورت از سرگردانی‌هایی که کشیده شکایت دارد: «این‌جا نوبت نیست و برق هم نیست. هرکسی که زور دارد پاسپورت می‌گیرد و کسی زور ندارد این‌جا ایستاده است تا وقتی که نوبتش برسد.»
بیشتر متقاضیان ساعت سه شب خود را به کوچه پاسپورت می‌رسانند و برخی‌ها شب را در کوچه سرد و تاریک کارته سه کابل در پیشروی ریاست پاسپورت می‌گذرانند تا زودتر از دیگران نوبت بگیرند. رویای «رفتن به خارج» سبب شده تا جوانان حدود دو ماه در کابل سرگردان شوند.
رییس اداره پاسپورت می‌گوید این اداره روزانه ظرفیت توزیع ۴۰۰۰ پاسپورت را دارد اما این روزها که کابل بی‌برق است، توزیع پاسپورت نیز کندتر شده و بعضی روزها اداره پاسپورت به متقاضیان جواب رد می‌دهد.
سید عمر صبور رییس اداره پاسپورت به دویچه وله گفت: «ما به برق ضرورت داریم. وقتی برق نباشد دستگاه‌های ما خاموش می‌شوند و ما نمی‌توانیم به مردم پاسپورت توزیع کنیم.»
صمیم یک متقاضی پاسپورت که روزهاست در صف ایستاده است با انتقاد از حکومت می‌گوید: «ریاستی که این قدر عاید دارد، جنراتور باید داشته باشد. روزانه پنج میلیون افغانی برای برق مصرف می‌شود چرا یک جنراتور برای این ریاست نمی‌خرند تا کار هزاران نفری که این‌جا منتظر اند اجرا شود؟»
پشیمانی از تحصیل
در صف پاسپورت جوانانی ایستاده اند که با وجود فراغت از دانشگاه‌ها تصمیم به ترک وطن گرفته‌اند. صمیم ۲۹ ساله که از ولایت فراه برای گرفتن پاسپورت به کابل آمده، یکی از این جوانان است. او ۱۲ سال مکتب خوانده و چهار سال در رشته مدیریت تحصیل کرده است اما پس از فراغت نتوانسته کاری پیدا کند.
صمیم پس از سرگردانی‌های زیاد تصمیم گرفته است تا افغانستان را ترک کند: «این وطن، وطنی نیست که کس در آن کار کند. اگر کسی کار می‌کند، کسی به او کار نمی‌دهد. این وطن اصلاً به نیروی کار ضرورت ندارد. بسیار زیاد پشت کار گشتم، بی‌اندازه، اما کاری پیدا نشد.»
این جوان افغان می‌گوید از سال‌ها زحمتی که در مکتب کشیده و تحصیلی که در دانشگاه کرده پشیمان است زیرا با ترک افغانستان، درسی که او خوانده هیچ دردی را دوا نمی‌کند.
این در حالی است که هزاران پست دولتی خالی است و به دلیل اختلافاتی که بین دو تیم حکومت وجود دارد، روند استخدام متوقف است و تحصیلکرده‌ها نیز سرگردان.
«از غرق شدن باکی نداریم»
در سال گذشته میلادی ۱۵۰ هزار افغان تنها در آلمان تقاضای پناهندگی داده اند، اما مقام‌های آلمانی گفته اند که همه این مهاجران شانس ماندن در آلمان را ندارند و بسیاری آن‌ها باید به کشور خود برگردند.
رسانه‌های داخلی افغانستان هر هفته خبرهایی از تصمیم کشورهای اروپایی برای برگشت دادن مهاجرین و یا غرق شدن پناهجویان در آب‌های بین ترکیه و یونان نشر می‌کنند اما نشر این رویدادها تغییری در تصمیم افغان‌هایی که می‌خواهند کشورشان را ترک کنند، به وجود نیاورده است.
براساس آمار وزارت مهاجرین و عودت کنندگان، ۲۵۰ هزار افغان در سال گذشته میلادی کشورشان را ترک کرده و به کشورهای اروپایی مهاجر شده‌اند. تشویق به ماندن در افغانستان و خبرهای اخراج مهاجران رد شده بر مهاجرت افغان‌ها نداشته و همه روزه هزاران تن منتظرند تا پاسپورت به دست آورند و کشورشان را ترک کنند.
حبیب الله ۳۳ ساله، باشنده ولایت لوگر، می‌گوید ده سال به عنوان مامور وزارت داخله وظیفه انجام داده است ولی اخیرا کارش را از دست داده است. او گفت: «ما ترسی از غرق شدن نداریم. ما از این خاک بیزار شده‌ایم. هیچ امیدی به آینده نیست و از این حکومت کاری بر نمی‌آید. ناامنی و بیکاری به اوج خود رسیده است.»