شاید کمترکسی و حتا آن‌هایی که از لحاظ ذهنی، حامی و طرف‌دار طالبان هستند، این واقعیت را کتمان نکنند که پشتون‌ها در افغانستان و پاکستان، قربانی اصلیِ گروه طالبان‌اند. صرف‌نظر از زمان ظهور و جنگِ گروه طالبان طی این بیست سال که روزانه شماری از مردم پشتون در دو سوی مرز قربانی جنگ و تروریسمِ طالبان می‌شوند، وقتی این خبر که در همین سال جاری حتا یک نفر از دختران و زنانِ ولایت پکتیکا و ارزگان وارد امتحان کانکور برای شمول در پوهنتون یا دانشگاه نشده‌اند و از ولایات پکتیا، خوست، زابل، قندهار، کنر، لغمان، لوگر، میدان وردک و هلمند کمتر از صد تن از دخترانِ مکاتب شامل دانشگاه گردیده‌اند، مورد توجه قرار داده شود؛ عمقِ این قربانیِ فاجعه‌بارِ جامعۀ پشتون از جنگ و حضور طالبان آشکارتر می‌گردد!
طالبان یک گروه تروریستی تکفیرگرا، ظالم، وحشی، ضد مدنیت و مخالف تمام حقوقِ مدنی و اجتماعی هستند. گروه‌های تروریستی و از جمله طالبان، قبل از آن‌که معرفِ هویت قومی باشند و از منافع قومی و ملی نماینده‌گی کنند، تروریست و جنایتکار هستند. اگر بیشترین نیروهای تروریستی گروه طالبانِ افغانستان از لحاظ قومی پشتون باشند، اما به عنوان یک گروه تروریست به هیچ‌گونه منافع و مصالح پشتون‌ها، نه در افغانستان و نه در پاکستان، ارزش و اهمیتی قایل نیستند. گروه طالبان قبل از آن‌که از قوم پشتون و جامعۀ پشتون نماینده‌گی کند و مدافعِ منافع و مصلحت‌های آن‌ها باشد، یک گروه جنایتکارِ تروریستی و متعلق به تروریسمِ منطقه و جهان و مدافع اهداف و منافع سازمان‌های استخباراتی به‎خصوص سازمان استخبارات نظامی پاکستان (ISI) است.
تروریستان طالب در ولایات جنوب پشتون‌نشین، در تمام سال‌های جنگ و جنایت خود، زنان تحصیل‌یافته و باسواد پشتون را ترور کردند. مکتب‌ها را در این مناطق به روی دختران، زنان و حتا پسرانِ پشتون بستند. تروریستانِ طالب کوشیدند تا فرهنگِ سر بریدن و ذبح گوسفندوارِ آدم‌ها به‌نام جهاد را در واقع به عنوان فرهنگِ توحش و عمل غیرانسانی و غیراخلاقی میان پشتون‌ها در دو سوی مرز افغانستان و پاکستان ترویج کنند؛ چنان‌که سربریدنِ انسان را با شمشیری که به‌دستِ پسر کوچک و نابالغِ پشتون گذاشتند، در معرض دیدِ عمومی قرار دادند.
با توجه به این واقعیت‌های آشکار و انکارناپذیر در مورد گروه طالبان، حالا که آن‌ها در مناطق دند غوری و بغلان مرکزی سنگر گرفته‌اند و در صددِ آن هستند تا از جامعۀ پشتونِ این مناطق به حیث پایگاه قومی و اجتماعی استفاده کنند، این سوال قابل بحث و پاسخ است که آیا حضورِ این گروه در این مناطق با منافع و مصالح جامعۀ پشتون در ولایت بغلان همسویی دارد؟
بحث و پاسخ بر سرِ این پرسش به‌خصوص با اظهار نارضایتیِ برخی از بغلانی‌های پشتون‌تبار این ولایت چون: عبدالستار سعادت رییس کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی و شمس‌الحق بارکزی عضو شورای ولایتی بغلان از عملیات نظامی نیروهای دولتی در دند غوری و بغلان مرکزی، بسیار مهم تلقی می‌شودـ هرچند آن‌ها نارضایتیِ خود را نه در مورد عملیات علیه طالبان، بلکه ناشی از تلفات مردم ملکی منطقه عنوان کرده اند.
واقعیت این است که ولایت بغلان از لحاظ تنوع قومی، اجتماعی و مذهبی، یکی از معدود ولایاتِ افغانستان محسوب می‌شود. در این ولایت اقوامِ مختلف و سه مذهبِ سنی، شیعۀ دوازده امامی و شیعیان اسماعلیه زنده‌گی می‌کنند. روابط میان جوامعِ قومی و مذهبیِ این ولایت در سالیان طولانی پیشین، علی‌رغم معضل عمومیِ تبعیض و بی‌عدالتی‌های اجتماعی در سطح کل کشور، پیوسته روابط نزدیک و عاری از خصومت و تشنج ارزیابی می‌شود. در دهه‌های زنده‌گیِ مشترک و باهمیِ اقوام در این ولایت، پیوندهای خونی نیز به‌خصوص در میان برخی جوامع قومی به‌صورت گسترده شکل گرفته است. این پیوند و درهم‌تنیده‌گی اقوام ولایت بغلان بیش از بیش منافع مشترکِ گسترده‌یی را فراروی مردم بغلان و جوامع قومی و مذهبیِ این ولایت قرار می‌دهد. تداوم زنده‌گی باهمی و مسالمت‌آمیز میان جوامع مختلفِ قومی و مذهبی و توسعۀ پایدار عرصه‌های مختلف حیات اجتماعیِ مردم بغلان در فضای آرامش و امنیت، بخش بسیار اصلی و اساسیِ این منافع را تشکیل می‌دهد. اما حضور طالبان به عنوان یک گروه تروریستی بی‌اعتنا به منافع مردم و جوامع مختلف قومی، این فضا را مکدر و مخدوش می‌کند.
حضور تروریستان طالب در دندغوری و مناطقی از بغلان مرکزی در میان جامعۀ پشتونِ این مناطق، قبل از همه منافع و مصالحِ این جامعه را متضرر می‌سازد و بذر تلخ تفرقه و خصومت قومی و مذهبی را در ولایت بغلان می‌کارد. این توهم و این برداشتِ غلط نباید به اذهان فرد و یا افرادی از بغلانیان راه یابد که وجود طالبان از منظر قومی مسبب و متضمن منافعِ آن‌هاست. طالبان به عنوان یک گروه تروریستی، ابزار استخبارات نظامی پاکستان و سایر سازمان‌های استخباراتی خارجی؛ متضمن منافع هیچ گروه قومی و به‌خصوص منافع جامعۀ پشتون در ولایت بغلان نیست. منافع و مصالحِ جامعۀ مذکور در بیرون راندنِ تروریستان طالب از این مناطق و از میان مردم این جوامع نهفته است.