در ولایات دور دست مردم از خدمات اولیه صحی محروم اند و در شفاخانه‌ها و کلینیک‌های این ولایات، پزشکان مسلکی وجود ندارد.
برخی از نماینده‌گان مردم بادغیس، دایکندی و غور در مجلس با بیان این مطلب می‌گویند: وقتی مردم بیماران خود را از ولایات دور به کابل و ولایات دیگر انتقال می‌دهند، برخی از بیماران به دلیل طولانی بودن راه‌ها جان ‌می‌بازند.
آنان می‌گویند: مردم از وضیعت صحی در این ولایات راضی نیستند و در کلینیک‌های محلی پزشک وجود ندارد و نرس‌ها به عنوان پزشک اشغال وظیفه کرده‌اند.
اما، مسوولان وزارت صحت می‌گویند که سروی‌های انجام شده نشان می‌دهد که ۸۸ درصد مردم مناطق دور دست پس طی کردن راه‌های طویل به شفاخانه‌ ها مراجعه می‌کنند و ۱۰۰درصد مردم در شهرها به خدمات صحی دسترسی دارند.
آنان می‌گو‌یند: در تمام افغانستان ۹۰ درصد مردم پس از طی کردن راه‌‌های طویل به مراکز صحی مراجعه می‌کنند.
عطاوالله سیدزی رییس عمومی ارزیابی خدمات صحی وزارت صحت عامه در گفت‌و گو با روزنامۀ ماندگار می‌گوید: خدمات صحی را که وزارت صحت عامه توسط برخی نهادهای قراردادی در ولایات تطبیق می‌کند، بیشتر بر صحت مادر و کودک، تطبیق واکسیناسیون، صحت روانی و …، است که توسط بیش از ۲ هزار و ۴۷ نهاد تطبیق می‌شود.
به‌گفتۀ او، سروی‌هایی که انجام شده نشان می‌دهد که بیشتر از ۸۸ درصد مردم مناطق دور دست پس از طی کردن ساعت‌ها راه‌ پیاده به مراکز خدمات صحی مراجعه می‌کنند و ۱۰۰درصد مردم در شهرها به خدمات صحی دسترسی دارند.
او افزود: در تمام مناطق افغانستان ۹۰ درصد مردم پس از طی کردن شش ساعت راه پیاده به مراکز خدمات صحی مراجعه می‌کنند.
آقای سیدزی با تأکید افزود: در برخی مناطق کلینیک‌ها وجود دارد، ولی مردم نسبت عنعنات و عرفی که دارند نمی‌خواهند به‌ آن مراجعه کنند تا ولادت زیر نظر قابله‌ها صور ت بگیرد، این کار باعث شده ولادت در خانه‌ها با خطر مرگ مادر و کودک تمام شود.
رییس ارزیابی خدمات صحی وزارت صحت عامه افزود: این وزارت به‌ ایجاد کلینیک‌ها در مناطق دور دست و تشویق مردم به مراجعه کردن در وقت ولادت و…، به کلینک‌ها و شفاخانه‌ها، برنامه‌هایی را روی دست دارد که با عملی شدن آن مشکلات کاهش می‌یابد.
به گفتۀ او، در حال حاضر ۶۰ درصد ولادت‌ در خانه‌ها صورت می‌گیرد و ۴۰ درصد از کودکان توسط خانواده‌های‌شان از تطبیق برنامه واکسیناسیون محروم‌ می‌شوند، وزارت صحت عامه‌ در بخش ارتقا صحت از طریق رسانه‌ها به مردم پیام‌ می‌دهد که در وقت ولادت به نزدیکترین شفاخانه‌ یا کلینیک مراجعه کنند و کودکان‌شان را واکسیناسیون نمایند.
آقای سیدزی تصریح کرد: سروی‌هایی را که وزارت صحت انجام داده است نشان می‌دهد که در کلینک‌ها و شفاخانه‌های مناطق دور دست، پزشکان زن، جراح و قابله‌ها وجود ندارند که مردم با مشکلات زیاد روبرو اند.
در این حال، کرام‌الدین رضا زاده نماینده مردم غور در مجلس نماینده‌گان می‌گوید: ولایت غور یکی از ولایات دور دست است و راه‌های صعب‌العبور آن باعث شده که مردم آن کمتر به خدمات صحی‌ که در مرکز آن ولایت است دسترسی داشته باشند.
آقای رضازاده افزود: در ولایت غور یک شفاخانه مرکزی و دو شفاخانه کوچک دیگر در دو ولسوالی آن وجود دارد که به تمام مردم این ولایت کفایت نمی‌کند.
به‌گفتۀ او، مردم غور در فصل زمستان به مشکلات زیاد در بخش خدمات صحی روبرو می‌شوند؛ برخی راه‌های‌ روستا‌ها به مرکز در این فصل بسته می‌شوند و مردم بیماران شان به مرکز صحی انتقال داده نمی‌توانند.
هم‌چنان، قاضی عبدالرحیم نماینده مردم بادغیس در مجلس نماینده گان می‌گوید: مردم ولایت بادغیس تا هنوز به شکل درست به خدمات صحی دسترسی ندارند، در این ولایت یک شفاخانه وجود دارد که وزارت صحت جهت فراهم‌آوری خدمات صحی به مردم با یک نهادهای خصوصی قرارداد بسته است و این نهاد خدمات صحی را به مردم ارایه نمی‌کند.
آقای عبدالرحیم افزود: مردم بادغیس و نماینده‌های آن وضیعت صحی در این ولایت راضی نیستند، در ۳۸ کلینیک که در محلات ولایت بادغیس وجود دارد پزشکی حاضر نیست برخی نرس‌ها به عنوان پزشک اشغال وظیفه کرده اند.
به‌گفتۀ او، در ولایت بادغیس روستا‌ها از مرکز ولایت دور افتاده است و مردم نمی‌توانند به کلینیک‌های جهت درمان بیماران شان مراجعه کنند، بیمارانی‌ که به شفاخانۀ مرکزی از روستا‌های انتقال داده می‌شوند، در شفاخانۀ مرکزی امکانات در دسترس نیست، بیماران باید شانزده کیلومتر راه طی بکنند تا به ولایت هرات برسند.
این نماینده مردم بادغیس اضافه کرد: وزارت صحت عامه با موسسات خصوصی به‌خاطر ارایه خدمات صحی در این ولایت قرارداد بسته است که این موسسات به شکل درست خدمات صحی را به مردم فراهم نمی‌کنند.
از سویی هم، صادق زاده‌ نیلی نماینده مردم دایکندی در مجلس نماینده‌گان می‌گوید: نهادهای که به‌خاطر فراهم آوری خدمات صحی در ولایت دایکندی با وزارت صحت عامه قرار دارند، خدمات بهداشتی را به مرم انجام نمی‌دهند.
او افزود: تا هنوز سه نهاد‌ی که با وزارت صحت در این ولایت قرارداد داشت، از طرف وزارت صحت قراردادشان فصح شده، ولی در ارایه خدمات صحی تغییر مثبت نیامده است.
آقای نیلی تصریح کرد: ارایه خدمات صحی‌ در حال حاضر برای مردم این ولایت کفایت نمی‌کند و شفاخانۀ معیاری در این ولایت وجود ندارد، وقتی بیماران را به کابل و ولایات دیگر انتقال می‌دهند، برخی از بیماران در جریان سفر جان‌می‌بازند.
این نماینده مردم دایکندی افزود: دولت افغانستان و کشورهای کمک کننده نسبت به ولایت دور دست از جمله دایکندی در بخش‌ها تأمین خدمات صحی کم توجه بوده اند، خدمات صحی از جمله حق مردم افغانستان است که باید بدون هیچ گونه تبغیض برای مردم ارایه شود.
از سوی هم، عصمت الله راغب فعال جامعه مدنی ولایت غور می‌گوید: چنانچه در عرصه‌های بازسازی وانکشاف متوازن به ولایت غور توجه صورت نگرفته است، در فراهم آوری خدمات صحی در این ولایت کم توجهی شده و مردم دهکده‌های ولایت غور از خدمات ابتدایی صحی محروم اند.
او می‌گوید: این مشکلات در ولایت غور در حالی وجود دارد که سکتور صحی کشور در مدت بیش از ۱۰ سال بیشترینه همکاری دونرهای خارجی را به همراه داشته است.
اقای راغب افزود: چالش‌های زیاد صحی در ولایت غور وجود دارد که بی‌توجهی دولت وحدت ملی را نسبت تامین خدمات بهداشتی برای مردم غور نشان می‌دهد و افزایش مرگ و میر مادران در این ولایت نگرانی جدی مردم را به‌وجود آورده است.
این فعال مدنی غور اضافه کرد: کمبود پزشکان مسلکی و متخصص در بیمارستان‌ها، نبود بانک خون، کمبود بخش دماغی و روانی، از عمده ترین چالش‌ها صحی در این ولایت است.
آقای راغب تصریح کرد: نبود ساختمان به بیمارستان مرکزی و شهرستان‌ها، کمبود پزشکان زن و قابله‌، کمبود تخت بستر برای بیماران، نبود سرویس‌های بهداشتی بیست و چهار ساعته از جمله مشکلات بزرگ در بخش صحی ولایت غور است.