ولسوالی شیندند هرات، این روزها یک بارِ دیگر صحنۀ درگیری‌های مخوف میان دو جناحِ طالبان بود. افراد ملا محمد رسول، شاخۀ مخالفِ ملا اختر محمد منصور به رهبری ملا ننگیالی و افراد وابسته به ملا محمد اختر منصور به رهبری ملا عبدالصمد به جانِ هم افتادند و بر اساس گزارش‌ها، حدود دو صد تن از افراد یکدیگر را کشتند.
گفته می‌شود که در این درگیری‌ها که سه روزِ متوالی ادامه داشت، به افراد غیرنظامی نیز خساراتِ زیادی وارد شده و برخی خانواده‌ها به دلیلِ شدتِ درگیری‌ها منطقه را ترک کرده‌اند.
بر اساس گزارش‌هایی که وجود دارد و شکایت‌هایی که در فضای مجازی بازتاب یافته، دولت خود را در این درگیری‌ها ها دخیل نساخته و حتا نسبت به وضعیت غیرنظامیان اقدامی نکرده است. این درگیری خونین در منطقۀ پُرجنجالِ زیرکوه شیندند رخ داده است؛ منطقه‌یی که در پانزده سال گذشته، همواره شاهد درگیری‌ها و تنش‌های خونین میان جناح‌های مختلف بوده است.
ولسوالی شیندند به دلیلِ همجواری با دو ولایت فراه و هلمند، یکی از مناطق تحت نفوذ طالبان است و این گروه در اکثر مواقع از همین منفذ برای وارد شدن به شهر و دیگر ولسوالی‌های هرات استفاده کرده است. اما آن‌چه که در شیندند اتفاق افتاده، چیزی غیرمترقبه و غیرمنتظره نبوده و گروه‌هایی هم که با یکدیگر درگیر شده‌اند، گروه‌های ناشناخته و دور و بیگانه نبوده‌اند.
ملا ننگیالی فرزند امان‌الله است که در درگیری‌های سال‌های ۱۳۸۱ و ۱۳۸۴، علم مخالفت با اسماعیل‌خان والی وقتِ هرات را بلند کرد. این فرمانده مخالف که زمانی عضویت حزب اسلامی را داشت، از سوی حلقات مشخصی در کابل حمایت می‌شد و حتا تشویق می‌شد که با اسماعیل خان بجنگد.
اکثرِ ساکنانِ شیندند پشتون اند، فرمانده امان‌الله و حامیان کابلیِ او از همین ویژه‌گی برای جنگ با اسماعیل‌خان مشروعیت به‌دست می‌آوردند. در آن زمان، فرمانده امان‌الله خواهانِ به‌اصطلاح حقِ «پشتون»ها در حاکمیت هرات بود. پس از درگیری‌های خونینِ هرات که منجر به برکناری اسماعیل‌خان از این شهر شد، فرمانده امان‌الله ظاهراً چیزِ خاصی به دست نیاورد و به همین دلیل، به حامیان کابلیِ خود پشت کرد و به گروه طالبان پیوست. از آن زمان به بعد، خانۀ فرمانده امان‌الله و زیرکوه شیندند، به مرکز تجمع طالبان در غرب کشور تبدیل شد. این مسأله باعثِ آن شد که کاسۀ صبرِ نیروهای ناتو به‌سر آید و به سراغ امان‌الله و افرادش بروند.
فرمانده امان‌الله پس از یک درگیری با نیروهای امریکایی، همراه با شمار زیادی از افرادش در یک حملۀ هوایی نیروهای امریکایی کشته شد؛ همان رویدادی که منجر به کشته شدنِ ده‌ها غیرنظامی شد و حامد کرزی رییس جمهوری پیشینِ افغانستان برای عذرخواهی از ساکنان ولسوالی شیندند، به این منطقه رفت.
اما وضعیت شیندند پس از مرگ فرمانده امان‌الله نیز به حالتِ عادی برنگشت. پس مرگ او، پسرش ننگیالی که حالا پیشوند ملا را نیز به آن علاوه کرده بود، حمایتش را از طالبان اعلام کرد و راه مخالفت با دولت را در پیش گرفت. او سال‌ها در زیرکوه شیندند با دولت و نیروهای خارجی جنگید. ولی مرگ ملاعمر رهبر پیشین طالبان، دو دسته‌گی را وارد این منطقه نیز کرد.
ملا محمد رسول که حالا بیرق مخالفت با ملا محمد اختر منصور رهبر فعلی طالبان را بلند کرده است، بیشترین حمایت و نفوذ خود را از مناطق غربِ افغانستان به دست می‌آورد. او برای نخستین‌بار از همین زیرکوه شیندند اعلام استقلال کرد و راه خود را از ملا محمد اختر منصور جدا ساخت. جدایی ملا محمد رسول از بدنۀ طالبان سبب شد که عده‌یی از طالبان به او بپیوندند و عده‌یی دیگر، همچنان در گروه قبلی تحت فرمان اختر محمد منصور باقی بمانند.
حالا گفته می‌شود که پس از درگیری‌های خونینِ روزهای اخیر، ملا ننگیالی به دولت پیوسته است. این خبر اگر درست باشد، باید منتظر رویدادهای بعدی در این منطقۀ آشوب‌زده از غربِ کشور بود. زیرا پیوستنِ او به دولت می‌تواند گروه‌های دیگرِ طالبان را وارد منطقه کند تا وضعیت ملا ننگیالی را مشخص کنند.
به هر حال، آن‌چه در شیندند می‌گذرد، بیشتر از آن‌که ریشه در مناسبات گروه‌های مخالفِ دولت داشته باشد، ریشه در زد و بندها و مناسبات قومی و تباری در درونِ دستگاهِ دولت دارد.