مسلمانان هندی؛ بحران هویت و خطر داعش

گزارشگر:سه شنبه 10 حمل 1395 - ۰۹ حمل ۱۳۹۵

سیدمحمـد فقیری، دانشجوی مقطع ماستری در هندوستان/  

بخش دوم و پایانی/

mandegar-3روحانیون در دارالعلوم دیوبند هند نیز ضمن محکومیت دولت اسلامی (داعش)، اقدام به آگاهی‌دهی به مردم پیرامونِ این گروه تروریستی کردند. مولانا عبدالقاسم نعمانی معاون دارالعلوم دیوبند در مصاحبه‌یی، داعش را یک گروه تروریستی با بلندپروازی‌های سیاسی توصیف نمود که انسان‌های بی‌گناه زیادی را به قتل رسانده است.
یک نهاد دیگرِ اسلامی تحت نام دارالافتاء محل، در محکومیت اعمال دولت اسلامی فتوایی را با امضای هزار تن از روحانیونِ این نهاد پخش کرد. این نهاد کلیۀ فعالیت‌ها و اعمال داعش را محکوم نمود. تنها نهادهای مذهبی نبودند که اقدام به محکومیت گستردۀ داعش نمودند، بلکه چهره‌های سرشناسِ هنری از جمله امیر خان بازیگر شناخته شدۀ هند گفت که داعش و هرکس که اقدام به کشتار و خشونت نماید، تروریست است.
دولت هندوستان برای مبارزه با نفوذ داعش در انترنت برای سربازگیری از مسلمانان هند، تلاش‌هایی را در هماهنگی با نهادها و مدارس اسلامی آغاز نمود و از یک‌ سو، فرایند آگاهی‌دهی از جنایات این شبکۀ تروریستی را سرعت بخشید و از سوی دیگر، نهادهای اطلاعاتیِ هند با دقت بیشتری شبکه‌های اجتماعی را تحت کنترول گرفتند. آن‌ها بررسی دقیقِ فرودگاه‌ها و نظارت از دخول و خروجِ مسافرین به کشورهای عربی را روی دست گرفتند. هندوباوران رفتارهای مسلمانانِ هند را انتقاد می‌کنند و می‌پرسند که چرا مسلمانان میانه‌روِ هند، در مورد فعالیت‌های تروریستی در جهان واکنش گسترده‌یی نشان نمی‌دهند و آن را به گونۀ روشن محکوم نمی‌کنند.

کمپاین علیه داعش
گروه همبسته‌گی برای عدالت در شهر حیدرآباد در نوامبر ۲۰۱۵ که متشکل از دانشجویان، روشن‌فکران و فعالین نهادهای جامعۀ مدنی می‌باشد، با راه‌اندازی یک کمپاین، اعمال دولت اسلامی را محکوم نمود و از مردم خواست که هیچ ویدیو و تصویری از کشتارهایی که داعش انجام داده را نبینند و هیچ خبری مرتبط با این گروه تروریستی را نخوانند، زیرا با این کار می‌شود با رادیکالیسـم مذهبی مبارزه کرد. اهمیت این کمپاین را مشارکت شمار زیادی از مسلمانان به ویژه جوانان بیشتر نمود.

استراتژی برای مبارزه با فعالیت داعش در هندوستان
یکی از پایگاه‌های اساسی برای سربازگیری گروه‌های تروریستی، شبکه‌های اجتماعی می‌باشد. حکومت هندوستان طرحی را آماده کرده است که بر پایۀ آن، گرایش و جانب‌داری از گروه‌های تروریستی با استفاده از شبکه‌های اجتماعی، به عنوان شواهد جرمی در دادگاه استفاده خواهد شد.
هرکسی در فیس‌بوک و توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی برای ترویج و تشویقِ گروه‌های تروریستی فعالیت کند، بازداشت و محاکمه خواهد شد. تدوین این طرح، بعد از آن قوت گرفت که سال گذشته چند تن به اتهام فعالیت و سربازگیری برای داعش در هندوستان بازداشت گردیدند. این افراد برای پیوستن به این شبکۀ تروریستی وارد عراق و سوریه شدند.
نظارت شدید دولت هند بر انترنت و شبکه‌های اجتماعی، از مهم‌ترین موانع برقراری روابط مسلمانانِ هند با گروه‌های تروریستی می‌باشد.

بحران‌آفرینی پاکستان
تصویر پاکستان در افکار عمومی هند، تصویری بسیار منفی است و مناسبات سیاسی میانِ این دو کشور در فضایی از بی‌اعتمادی قرار دارد، رفت‌وآمد عادی نیز بین شهروندانِ این دو کشور بسیار محدود است.
دشمنی پاکستان و هند از یک‌سو و فعالیت گروه‌های تندرو در کشمیرِ تحت کنترول هند و برافراشتن پرچم پاکستان از سوی این گروه‌ها در چند ماه گذشته و افزون بر همۀ این‌ها، حملات تروریستی ممبیی، موج بدبینی نسبت به مسلمانان را گاهی اوقات تشدید می‌کند تا جایی که برخی‌ مردم از مسلمانان می‌خواهند که به پاکستان بروند چون به باور آن‌ها، پاکستان بر مبنای مذهب تأسیس گردیده و مسلمانان باید به کشوری بروند که به آن تعلق دارند. نظارت شدید دولت هند بر جامعۀ مسلمان باعث شده که رفتارهای مسلمانان زیر ذره‌بین دولت باشد، مثلاً: در منطقۀ نظام‌الدین و سایر مناطق مسلمان‌نشین دهلی، حضور سنگینِ نیروهای امنیتی محسوس است.
در ۱۹ مارچ ۲۰۱۵، نیت سینگ وزیر داخلۀ هند گفته بود که اکثر فعالیت‌های تروریستی در سرحدات هند با پاکستان است و اگر استخبارات پاکستان و ارتش این کشور دست از حمایت از ترور بردارد، وضعیت امنیتی در جنوب آسیا به صورتِ قابل توجهی بهبود خواهد یافت. او تأکید کرد که پاکستان باید در استراتژیِ استفاده از تروریسم به عنوان یک وسیلۀ جنگ نیابتی، بازنگری کند و این به سود منافع ملی این کشور است.

وضعیت مسلمانان چگونه است؟
حمید انصاری معاون رییس‌جمهور هند در یک سخنرانی در سپتمبر ۲۰۱۵ از وضعیت نامناسبِ مسلمانانِ این کشور انتقاد نمود. او گفت که مسلمانان هند در حاشیۀ ساختارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قرار گرفته اند و حتا وضعیت آن‌ها بدتر از کسانی است که در رده‌بندی‌های سیستم کاست در پایان قرار دارند. هرچند این دیدگاهِ آقای انصاری انتقادهای زیادی را به دنبال داشت، اما روشن‌فکران هندی خواهان توجه دولت به وضعیت مسلمانان شدند.
آقایای انصاری مشکلات مسلمانان هند را این‌گونه طبقه‌بندی کرد:
۱: مشکلات هویتی ـ امنیتی
۲: مشکلات آموزش و توانمندسازی
۳: نبود مساوات در شریک ساختن هزینه‌ها
۴: نبود سهم عادلانه در تصمیم‌گیری‌ها

غذا و مذهب
در چهارچوب مناسبات اجتماعی، بسیاری از پدیده‌ها قادرند که همبسته‌گی و یا گسستِ اجتماعی را تقویت کنند. عادت‌های غذایی، یکی از این پدیده‌ها است که در برخی موارد به بخشی از هویتِ جمعی تبدیل می‌شود.
دیو دوت پتانیک در مقاله‌یی تحت نام «گاو مقدس» و «خشونت نامقدس» این پرسش را مطرح می‌کند که چرا گاو حیوان سیاسی است؟
در یک سال گذشته در هندوستان، گاو دو اعتقاد دینی را در برابر یکدیگر قرار داده است. هندوباوران، گاو را مقدس می‌دانند و خوردن گوشتِ آن ‌را بر مبنای باورهای‌شان پذیرفتنی نمی‌دانند؛ اما مسلمان‌های هند، بر مبنای باورهای دینی‌شان، خوردن گوشت گاو را گناه نمی‌دانند.

گاو مقدس و خشونت نامقدس
تصمیم مجلس و شماری از ایالت‌ها در چند ماه گذشته برای منع فروش گوشت گاو باعث به میان آمدنِ بحث‌ها و کشمکش‌های زیادی گردید. شماری از فعالان جامعۀ مدنی هند، اعمال زور از سوی حکومت برای جلوگیری از خوردن گوشت گاو را در تضاد با ارزش‌های سکولار و سنتِ کثرت‌گرایی در این کشور می‌دانند. بحث‌ها پیرامون تصمیم بی چی پی زمانی به یک گفتمان تبدیل شد که یک مسلمان پنجاه‌ساله به نام اخلاق به دلیل نگهداری گوشت گاو در خانه‌اش از سوی شماری از افراد به قتل رسید. روزنامه‌های هندی از حمله به یک مسلمان به‌خاطر عادت‌های غذایی‌اش، به عنوان حمله به هندوستان کثرت‌گرا و حمله به ارزش‌های اخلاقی و آزادی یاد کرده‌اند.

چرا گاو یک حیوان سیاسی است؟
این یک پرسش بسیار جدی است که چه‌گونه نظم اجتماعی متأثر از عوامل گوناگون می‌باشد و حتا یک گاو به عنوان بخشی از اعتقاد مذهبی می‌تواند هویت‌های دینی را در برابر هم قرار دهد. بدون شک در جوامع سنتی مانند هندوستان، اکثریت مردم هویت‌شان را در محور اعتقاد‌های دینی‌شان تعریف می‌کنند و زمانی ‌که یکی از عناصر هویتی‌شان به باور آن‌ها مورد بی‌احترامی قرار می‌گیرد و یا نادیده گرفته می‌شود، واکنش نشان می‌د‌هند.
این یک آموزۀ مهم می‌باشد که در فرایند نظم اجتماعی، هر پدیده‌یی می‌تواند بحران اجتماعی و یا همبسته‌گی اجتماعی را تضمین نماید. وقتی یک گاو در جامعۀ کثرت‌گرایی مانند هندوستان می‌تواند به نزاع اجتماعی دامن بزند و بحران خلق نماید، نیاز است که فهمِ ما از هویت همواره منطبق با واقعیت‌های اجتماعی باشد.
نابردباری مذهبی تعبیری است که بسیاری از روشن‌فکرانِ هندی آن ‌را به کار می‌برند و از هندوها و مسلمان‌ها می‌خواهند تا با بردباری و خویشتن‌داری این موضوع را پشتِ سر بگذارند.
اما روشن‌فکران هندی در ماه‎‌های گذشته، گام‌های بزرگی را برای پایان دادن به تنش‌های به میان آمده برداشته اند. برخی از آنان که چهرهای خبره در حوزۀ ادبیات و هنر می‌باشند، با اعتراض‌های مدنی از نابردباری افراطی در هند انتقاد کرده اند. ارونداتی روی، یکی از نویسنده‌گان شناخته شدۀ هندی و برندۀ جایزۀ بوکر، با پس دادن یکی از جایزه‌های ملی‌اش گفته بود که از آن‌چه در کشور می‌گذرد، احساس شرم می‌کنـد.
این نکته را باید در نظر داشت که مسلمانان هند، از آزادی مذهبی برخوردارند و مساجد به گونۀ آزادانه، اذان‌ را از بلندگو پخش می‌کنند و برخی از روزهای مقدسِ مسلمان‌ها نیز رخصتی عمومی می‌باشد.
با آن‌که هندوستان یکی از الگوهای بردباری مذهبی در دنیا شناخته می‌شود، اما حساسیت‌های اخیر در این کشور برای محدودیت استفاده از گوشت گاو انتقادهایی را به همراه داشت تا جایی که برخی از چهره‌های شناخته شده، از نهادینه شدن تدریجی نابردباری مذهبی در هند یاد کردند. ناریندرا مودی نخست‌وزیر هندوستان نیز با این پرسش خبرنگار بریتانیایی روبه‌رو گردید که آیا هند به سوی یک جامعۀ نابردبار در حرکت است؟ مودی در پاسخ گفت که قانون اساسی هند ضامن آزادی و افکار هر فرد است، هندوستان سرزمین بودا و گاندی است و جامعۀ نابردبار نمی‌باشد. مودی همچنان گفت که هند پُر از تنوع است و این تنوع قوت این کشور است و باعث افتخار.

دشواری‌های بانوان مسلمان هندی
زنان مسلمان هندی محجبه هستند و در خانواده‌های سنتی زنده‌گی می‌کنند. روزنامه‌های هندی همواره از وضعیت نامناسب زنانِ مسلمانِ هندی و عدم دسترسی آن‌ها به حقوق‌شان، گزارش‌هایی پخش می‌کنند. بسیاری از دختران مسلمان هندی، بعد از پایان دانشگاه به دلیل محدودیت‌های خانواده، اجازۀ کار کردن بیرون از خانه را ندارند.
در دسمبر ۲۰۱۵، حیدرآباد میزبان یک سیمینار پیرامون «نقش زنان مسلمان در تغییر جهان» بود، نکتۀ جالبی که در آن وجود داشت این بود که: در این سیمینار هیچ خانمی وجود نداشت و این مردان بودند که چگونه‌گی نقشِ زنان را توصیف می‌کردند. در این سمینار، محمدرضا پهلوی شاه سابق ایران به دلیل اصلاحات و رفع حجاب، محکوم گردید.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.