بخش ششم و پایانی/

اشــــــــاره:
عطاالرحمان سلیم، معاون شورای عالی صلح، از چهره‌های نزدیک به شهید احمدشاه مسعود قهرمان ملی کشور است. او در دولت اسلامی افغانستان یعنی بیست سال پیش بارها به هدایت احمدشاه مسعود و با صلاحیت ویژه‌یی‌که برایش داده شده بود، به شکل مستقل و در ترکیب هیأتی چندین بار با طالبان در افغانستان، پاکستان و ژنیوا دیدار کرده بود و تجربه‌های زیادی از گفت‌وگو با طالبان، بحث صلح، موضع‌گیری‌های طالبان، تعهدها و نقض عهدشان و ادبیات گفت‌وگوی این گروه دارد.
سلیم تا سمت‌های سرپرست وزارت ارشاد، حج و اوقاف و معین آن وزارت کار کرده و اکنون به حیث معاون شورای عالی صلح و مشاور ارشد داکتر عبدالله در امور صلح ایفای وظیفه می‌کند. او تنها فردی در شورای عالی صلح است که به گونه مسلکی می‌تواند در این روند کار کند. زیرا بارها در ترکیب هیأتی با طالبان مذاکره کرده است. روزنامه ماندگار به هدف روشن‌کردن گفت‌وگوها و مذاکره‌هایی‌که پیش از پانزده سال اخیر، چه در دروان مقاومت و چه هم پیش از سال ۱۳۷۵ با طالبان صورت گرفته بود و نتایج تلاش‌هایی‌که اکنون برای دست‌یافتن به صلح صورت می‌گیرد، با آقای سلیم گفت‌وگویی را ترتیب داده است. سخنان آقای سلیم از زاویه‌های مختلف قابل تأمل است و در واقع خواننده به نکات ارزشمند تاریخی‌که تاحال گفته نشده‌اند، دست می‌یابد و نیز می‌تواند به عنوان تجربه‌یی در راستای مذاکره و گفت‌وگو با طالبان باشد. این گفت‌وگو در چند بخش به نشر می‌رسد.

*تجربه‌یی‌که شما داشتید و از آن یاد کردید بر می‌گشت به دوره‌یی‌که طالبان دارای رهبری قابل توجه بودند. یعنی ملاعمر در رأس رهبری طالبان قرار داشت که در آن زمان به هیچ نتیجه‌یی نرسیدید، حالا که طالبان به چندین شاخه تقسیم شده، دولت افغانستان با برگزاری نشست‌های چهارجانبه چگونه می‌تواند با گروه‌های متعدد که هر کدام آن به آدرسی وابسته پنداشته می‌شوند، به نتیجه برسد؟
تقسیم‌بندی‌یی‌که میان طالبان ایجاد شده از یک طرف رسیدن به صلح را اندکی دشوار ساخته چون در گذشته با یک آدرس روبه‌رو بودیم و حالا چندین آدرس روبه‌رو هستیم. از آن میان سه-چهار آدرس قوی است که ملا عبیدالله در پکتیا، ملاعبدالقیوم ذاکر، ملا عبدالسلام و ملا اختر منصور؛ ظاهراً چنین برداشت می‌شود که پروسۀ صلح با مشکلات کم سابقه‌یی روبه‌رو شده که عملیه را اندکی مشکل می‌سازد؛ اما در عین حال، این تقسیم‌بندی امیدواری را به میان می‌آورد که طالبان به ضعف خود پی می‌برند و می‌دانند که آدرسی نیستند تا با دولت افغانستان زمینۀ جنگ چند ساله را داشته باشند. برداشت ما این است که طالبان معتقد خواهند شد که به اهداف خود نمی‌رسند و آماده می‌شوند تا از در مصالحه پیش بروند.
*در آغاز شما اشاره کردید که شورای عالی صلح دارای ساختار یک دست شده، این در حالی است که چندی پیش رییس این شورا در گفت‌وگویی جنگ با طالبان را جایز و موثر ندانست. این گفته‌ها سبب بگومگوهایی شده، شما این گفته‌های آقای گیلانی را چگونه می‌بینید؟
پیشتر نگفتم که همه یک دست اند، گفتم که در رهبری شورای عالی صلح قشر تازه‌یی آمده، تا هنوز جلسات پی‌هم ما شروع نشده و جلسات منظم نداشته‌ایم و متأسفم از این که تا هنوز رییس و معاونین این شورا در دفتر شورای عالی صلح که باید جابه جا شوند، بنابر مشکلاتی که موجود است، تنظیم نشده‌اند و جلسات منظم نیز برگزار نگردیده و هم‌آهنگی لازم به میان نیامده است.
در رابطه به موقف‌گیری رییس شورای عالی صلح باید بگویم، هر کسی می‌تواند نظر شخصی خود را داشته باشد؛ اما این دیدگاه جمعی به هیچ صورت نبوده و تا جایی که آگاهی دارم بر اساس اعلامیه‌یی که شورای عالی صلح داشته در حرف‌های رییس این شورا یک مقدار تصرف صورت گرفته ورنه نیت رییس شورای عالی صلح حسب اظهاراتی را که با ما داشت هم‌چو موقفی را به هیچ صورت نگرفته در حرف‌هایی که با ما داشتند باورمند بودند که دفاع از خود علاوه بر این که یک امر جایز یک وجیبۀ دینی می‌باشد، حدیث پیغمبر(ص) است: کسی که به دفاع از جان، مال و آبروی خود کشته می‌شود، شهید است و یک امر شرعی است، زمانی که بالای کسی تعرض صورت می‌گیرد از خود دفاع می‌کند. دولت افغانستان هیچ‌گاهی متعرض نبوده، همواره تعرض از بیرون صورت گرفته و دولت افغانستان در حالت دفاعی قرار داشته است.
*از توضیحات شیرین و تاریخی‌تان بسیار زیاد تشکر.
شما به سلامت باشید.