حضور رییس‌جمهور غنی در کنفرانس مبارزه با فساد، مسایلی را آشکار کرد که نمی‌توان به‌آسانی از کنارِ آن‌ها با توجه به سخنانی که در حاشیۀ این نشست و پیش از آن‌ها مطرح شد، عبور کرد. دیوید کامرون نخست‌وزیر بریتانیا خلافِ تمام پرنسیب‌های دیپلوماتیک و روابط میان کشورها، دو روز پیش از برگزاری نشست لندن، در کاخ ملکۀ بریتانیا اعلام کرد که به زودی لندن میزبان رهبرانِ کشورهایی خواهد بود که برخی از آن‌ها فاسدترین کشورهای جهان را رهبری می‌کنند. آقای کامرون به صورتِ مشخص از افغانستان و نیجریه به عنوان دو کشور فاسد جهان یاد کرد که در نشست ضد فساد در لندن شرکت می‌کنند.
سخنان آقای کامرون، کشفِ تازه‌یی در مورد افغانستان نباید پنداشته شوند. در طول پانزده سال گذشته، افغانستان با مشکل مبارزه با فساد اداری و مالی روبه‌رو بوده و اگر اقدام‌هایی نیز در این راستا صورت گرفته، بدون شک بسنده نبوده‌اند. اما مسلماً فساد به پیمانۀ پانزده سال اخیر در افغانستان تجربه نشده است. این کشور هرگز در دهه‌های گذشته با این مقدار از فساد مالی و اداری روبه‌رو نبوده است؛ بلکه از زمانی که غربی‌ها پای خود را به افغانستان گذاشتند، فرهنگ فساد نیز در کشور شایع شده است. بر اساس گزارش‌های نهادهای بین‌المللی مثل نهاد نظارتِ امریکا بر کمک‌های این کشور به افغانستان یا «سیگار»، بخش عمده‌یی از فساد به وسیلۀ شرکت‌ها و سازمان‌های خارجی در افغانستان انجام می‌شود. این شرکت‌ها طی سال‌های حضورِ خود در افغانستان، با ترویج فرهنگ فساد و آغشته کردنِ یک تعداد از شهروندان و نهادهای افغانستان، زمینۀ آن را مساعد کردند که پول‌های کمک‌شده از سوی کشورهای‌شان دوباره به خودشان برگشت کند.
حامد کرزی رییس جمهوری پیشینِ افغانستان در زمانِ حکومت‌داری خود متوجه این مسأله شده بود و بارها کشورهای غربی و نهادهای بین‌المللی را به دلیل ترویج فساد در افغانستان به باد انتقاد گرفت. از جانب دیگر، رییس‌جمهور غنی نیز در سخنرانی خود در لندن، به شکلی به اظهاراتِ نخست‌وزیر بریتانیا پاسخ ارایه کرد. پاسخ غیرمستقیمِ آقای غنی به سخنان نخست‌وزیر بریتانیا، اشاره به یکی از معضلاتِ کلان جهانی بود. دکتر غنی در پاسخ غیرمستقیم به اظهارات دیوید کامرون در مورد فساد در افغانستان گفت که تقاضا برای مواد مخدر در بازارهای غرب، محرک و عامل اصلیِ فساد در کشورش است. رییس جمهور افغانستان تأکید کرد که «کارتل‌های مواد مخدر، محرک اصلی تروریسم، افراط‌‌گرایی و فساد هستند.»
این سخنان نشان می‌دهد که رهبران افغانستان می‌دانند که رد پای فساد را در کجا باید جست‌وجو کرد. آقای غنی در ادامۀ سخنانِ خود گفت که باید کشورهای غربی میلیاردها دالری را که از محلِ مواد مخدر به کشورهای اروپایی سرازیر می‌شود، ریشه‌یابی کنند.
از سوی دیگر، مواد مخدر و تروریسم با هم پیوند تنگاتنگ و ناگسستنی دارند. این دو پدیده یک‌دیگر را حمایت و پشتیبانی می‌کنند. تازه‌ترین گزارش‌ها نشان می‌دهند که تروریست‌ها در افغانستان از دَرکِ مواد مخدر، بخش مهمی از مصارف و امکانات جنگیِ خود را به دست می‌آورند. فساد در ادارات و در میان مقاماتِ افغانستان هرچند غیرقابل انکار است، ولی بدون شک ریشه‌های بیرونیِ آن بیشتر می‌تواند نگران‌کننده باشد. غربی‌ها باید به فسادِ خود در افغانستان پایان دهند، آن‌گاه مبارزۀ دولتِ افغانستان با این پدیده می‌تواند از موثریتِ لازم برخوردار شود.
در پایان این نوشته، به اتفاقی که در هنگام سخنرانی داکتر غنی در موسسۀ روسی در لندن رُخ داد نیز اشاره می‌کنم. آن‌چه که در آن لحظه اتفاق افتاد، بدون شک اتفاقِ خوبی نبود و نباید عده‌یی با چنین حرکت‌ها، شأن و موقعیتِ افغانستان را در سطح جهانی خدشه‌دار کنند. بحث عبور برق ۵۰۰ میگاوات از افغانستان، یک بحثِ داخلی است که از راه‌های مدنی در داخلِ کشور قابل پی‌گیری است و باید در چنین لحظاتی نشان داد که با وجود اختلافات می‌توانیم در کنارِ هم باشیم و مشکلاتِ خود را در برابرِ چشم دیگران به قیمتِ آبروریزی مطرح نکنیم.