ارگ ریاست‌جمهوری در واکنش به اظهارات جنرال عبدالرشید دوستم معاون اول ریاست جمهوری گفته که چنین اظهاراتی در شرایط کنونی خلاف شأن و جایگاه آقای دوستم می‌باشد.
ارگ در اعلامیه‌یی گفته است که طرح این نوع مباحث در فضای مجازی و خارج از دایرۀ مراجع تصمیم‌گیری از یک طرف مانع اصلاحات بنیادی شده و از جانب دیگر فرصت را برای سوء استفاده دشمنان کشور فراهم می‌کند.
در این اعلامیه با اشاره به صلاحیت‌های معاونان ریاست جمهوری آمده است: معاون اول ریاست جمهوری به عنوان یک مقام ملکی از کلیه صلاحیت‌های قانونی و واگذار شده به ایشان استفاده می‌‍نماید.
در اعلامیه گفته شده است: در ضمن ایشان اتهام‌های جدی را به برخی نهادهای کشور نسبت داده است که این اتهامات نیاز به بررسی و تحقیقات همه‌جانبه از سوی نهادهای عدلی و قضایی کشور دارد، تا صحت و عدم آن تثبیت و در مطابقت با قوانین کشور با آن برخورد شود. بدین ترتیب حکومت همچنان خود را مکلف می‌داند تا به شکایات آن‌عده از هموطنان ما که از سوی طالبان و سایر نیروهای درگیر جنگ‌های اخیر، مرتکب بد رفتاری و جرایم شده‌اند نیز رسیده‌گی نماید.
به تازه‌گی جنرال عبدالرشید دوستم معاون نخست ریاست‌جمهوری، رهبران حکومت وحدت ملی را به ناکاره‌گی و قوم‌گرایی متهم کرده بود.
آقای دوستم روز دوشنبه ۳ میزان/ مهر در یک نشست خبری در ولایت جوزجان، اشرف‌غنی رییس‌جمهوری کشور را متهم به قوم‌گرایی کرد.
آقای دوستم گفت که برای رییس‌جمهور کسی که پشتو حرف بزند، خوب است، اما اگر از لوگر باشد، عزیزتر است.
با این حال، آگاهان می‌گویند که متمرکز شدن قدرت در ارگ‌‍ریاست‌جمهوری سبب شده تا دیگران فکر کنند که نادیده گرفته شده‌اند.
برخی از فعالان مدنی، انتقاد جنرال دوستم از رییس‌جمهور را ناشی از ممترکزشدن قدرت در ارگ دانسته می‌گویند: تمام موارد در ارگ خلاصه می‌شود و متمرکزشدن قدرت در یک نقطه سبب شده تا دیگران فکر کنند که نادیده گرفته می‌شوند.
آنان تأکید کردند: اگر این وضعیت ادامه پیدا کند و بحث قومی در ولایات گسترش پیدا کند، بدون شک تجربه تلخ‌تر از ده هفتاد را مردم شاهد خواهند بود و مسوولیت این مسأله برمی‌گردد به ارگ ریاست‌جمهوری.
اما شمار دیگر از آگاهان سیاسی واکنش‌های اخیر جنرال دوستم را ناشی از ناآگاهی او از امر سیاست می‌دانند.
این آگاهان سیاسی به این باور اند که دوستم که اگر به راستی سیاست‌ را می‌فهمید چنین سخنانی را نمی‌گفت؛ زیرا چنین سخنانی مورال سربازان را ضعیف و دشمنان را قوی‌تر می‌سازد.
عزیز رفیعی رییس مجمتع جامعه مدنی به این باور است که متمرکزشدن قدرت در ارگ‌‍ریاست‌جمهوری سبب شده تا دیگران فکر کنند که نادیده گرفته شده و دست به چنین واکنش‌هایی بزنند.
رفیعی افزود: وضعیت برتری قومی در افغانستان سبب ایجاد یک شکاف عمیق گردیده و این شکاف عمیق برای دموکراسی نوپای افغانستان بدون شک بسیار خطرناک و زیان بار خواهد بود.
به گفته رییس مجمتع جامعه مدنی: در حال حاضر تمام موارد در ارگ خلاصه می‌شود؛ بنابراین متمرکز شدن قدرت در یک نقطه سبب شده تا دیگران فکر کنند که دیگر احساس نمی‌شود.
وی تأکید کرد: اگر این وضعیت ادامه پیدا کند و بحث قومی در ولایات گسترش پیدا کند، بدون شک تجربه‌ی تلخ‌تر از ده هفتاد را مردم شاهد خواهند بود و مسوولیت این مساله برمی‌گردد به ارگ ریاست‌جمهوری.
رفیعی مشکلات نظام فعلی را به مراتب‌ کمتر از حکومت کرزی می‌داند؛ اما به این باور است که قدرت در ارگ متمرکز شده؛ طور مثال زمانی‌که نگاهی به لیست تقرری‌ها در سفارت‌خانه بیاندازید، به وضوح می‌بینید که از کدام قوم چند سفیر و چند شازدافیر مقرر شده است.
او همچنان گفت: در مسایل سرمایه‌گذاری هم اگر نگاهی بی‌اندازد به صورت آشکارا می‌بینید که کدام قوم در بخش سرمایه‌گذاری حمایت سیاسی و مالی می‌شود و در تقرری وزارت‌خانه هم مسایل قومی و سمتی به وضوح دیده می‌شود.
رفیعی اضافه کرد: تمام این موارد سبب شده تا دیگران به این باور برسند که قدرت در ارگ و به یک قوم خاص متمرکز شده و سایر اقوام به طور آشکارا نادیده گرفته شده اند که این مساله برای آینده افغانستان بسیار خطرناک است.
اما آگاهان نظامی سیاسی با انتقاد از اظهارات اخیر دوستم می‌گویند: دوستم دیگر در میان مردم خود جایگاه ندارد؛ بنابراین برای جا پیدا کردن دوباره خود این سخنان را می‌گوید.
عتیق‌الله امرخیل آگاه نظامی – سیاسی، دوستم را جنرال ناآگاه از سیاست عنوان کرده تأکید دارد که اگر به راستی دوستم سیاست‌ را می‌فهمید، چنین سخنانی را نمی‌گفت.
این آگاه نظامی سیاسی، با انتفاد از دوستم او را رهبر رانده شده از قوم اوزبیک خوانده گفت: دوستم دیگر در میان مردم خود جای ندارد؛ بنابراین برای جا پیدا کردن دوباره این خود سخنان را می‌گوید.
وی تاکید کرد: دیگر قوماندانان دوستم از او اطاعت نمی‌کنند، او در فاریاب شکست خورد و مجبوراً به جوزجان برگشت؛ بنابراین به خاطر جبران شکست خود می‌گوید به من اکمالات نشده است.
او خطاب به دوستم گفت: به راستی اگر سیاست‌ را می‌فهمیدی چنین سخنانی را نمی‌گفتید، تو معاون اول رییس‌جمهور هستی؛ بنابراین باید وزارت داخله و دفاع از امر تو سرپیچی نکند، اصلاً تو در میمنه چه می‌کنی؟
به گفته امرخیل: اشرف‌غنی از خود گذشت کرده و تخلص خود را تغییر داد و از همه مهم‌تر کسانی‌که در زمان کمپاین انتخابات در کنار او بودند و پشتون‌های بسیار قوی بودند، دیگر در رکاب اشرف‌غنی نیستند اگر نه حتماً جواب دوستم را می‌دادند.
امرخیل افزود: من طرفدار اشرف‌غنی نیستیم؛ اما دوستم که ریییس‌جمهور را متهم به قوم‌پرستی می‌کند، باید تحقیق کند و بببیند که همین اکنون چند وزیر پشتون است؟ بنابراین چنین سخنانی فقط آب به آسیاب دشمن می‌ریختن است.
این آگاه نظامی تاکید کرد: چنین موضع‌گیری‌ها مورال نیروهای امنیتی ما را ضعیف ساخته، هرقدر که اختلافات درونی بزرگان باشد، این اختلافات به پایان‌ترها سرایت می‌کند و دشمنان و طالبان را قوی‌تر می‌سازد.
انتقاد شدید جنرال دوستم از رییس جمهور غنی در حالی صورت می گیرد که احمد ضیا مسعود نماینده فوق‌العاده رییس جمهوری در امور حکومتداری خوب نیز حکومت را به قوم‌گرایی متهم ساخت.
احمد ضیا مسعود به تازه‌گی در یک نشست در پنجشیر گفت که “کل ادارات دولتی از قوم پشتون پر شده است.”
آقای مسعود همچنان تأکید کرد: “این چه فایده می‌کند که من امروز در حکومت باشم و کُل تاجیک‌ها را در حکومت شامل سازم. چه فایده می‌کند که یک برادر پشتون ما که در راس حکومت است، کل نهادهای دولتی را از وطن‌داران پشتون پر کند؛ این هیچ فایده نمی‌کند.”