دولت تا هنگامی که معضل خط دیورند را با پاکستان حل نکند، افغانستان هیچگاهی روی ثبات و آرامش را نخواهد دید.
شماری از تحلیلگران سیاسی و پژوهشگران تاریخ، با بیان این مطلب می‌گویند که پاکستان تاهنگامی که افغانستان ادعای مرزی بر این کشور داشته باشد، از مداخلات ویرانگرایانه‌اش دست نخواهد کشید.
اما یک عضو ایتلاف ملی مدعی است که پاکستان در افغانستان «عمق استراتژیک» دارد و صرف با یک طرفه‌شدن خط دیورند، این کشور دست از مداخله بر نمی‌دارد.
این اظهارات درحالی صورت می‌گیرد که اخیراً رییس و شماری از اعضای شورای عالی صلح در سفر پاکستان و ملاقات با رهبران این کشور، از «تغییر سیاست پاکستان در قبال افغانستان» سخن زده اند.
جاوید کوهستانی آگاه مسایل نظامی – سیاسی می‌گوید، زمانی‌که اسناد و شواهد تاریخی مطالعه و بررسی شود، دیده می‌شود که  تمام خطوط شمالی و غربی کشور توسط تیم سلطنتی انگلیس مشخص شده است؛ اما اگر ما خط دیورند را به رسمیت نشناسیم، پس مرزهای شمال و غرب افغانستان نیز قابل قبول نخواهد بود، زیرا تمام این مرزها به مدیریت و رهبری انگلیسی‌ها تعین و مشخص شده است.
او افزود، این مرز توسط امان‌الله خان و حبیب‌الله خان و عبدالرحمان خان به رسمیت شناخته شده است، اما اگر ما نظریات و تعهدات این افراد را نپذیریم، به این معنا خواهد بود که این افراد سلطنت نداشتند و عوامل و افراد بیگانه بوده‌اند.
کوهستانی ضمن اینکه مشکلات امنیتی را نشأت گرفته از معضل خط دیورند می‌داند، می‌گوید: تا زمانی‌که مرز دیورند به عنوان مساله حل ناشده بین پاکستان و افغانستان باشد، پاکستان هیچگاهی حاضر به همکاری برای تامین ثبات در افغانستان نخواهد بود.
به گفته کوهستانی، در دنیای امروز هیچ کشوری وجود ندارد که بتواند حاکمیت و استقلال خود را بدون داشتن مرز بین‌المللی تعریف کند.
او همچنان گفت، هیچ کشوری وجود ندارد که بدون تعریف مرزهای بین‌المللی خود پیمان‌های استراتیژیک را با کشورهای دیگر ببندد؛ بنابراین داشتن مرز بین‌المللی، تعریف کننده حاکمیت ملی یک کشور است.
این آگاه نظامی – سیاسی اظهار داشت، هنگامی که با امریکا پیمان بسته می‌شود و واشنگتن دیورند را به عنوان مرز رسمی میان افغانستان و پاکستان می‌شناسد، اما ما این مرز را به رسمیت نشناسیم، این پیمان استراتژیک هیچ مفهومی نخواهد داشت.
در این حال، استاد غلام محمد محمدی پژوهشگر تاریخ می‌گوید، حیات تمام کشورها به سرحدات آن بسته‌گی دارد، زیرا موجودیت مرز میان کشورها باعث به وجود آمدن ثبات و امنیت می‌گردد.
او افزود، پاکستان بیش از ۱۱ بار مساله خط دیورند را مطرح کرده است و بارها برای حل این مساله اعلان آماده‌گی کرده؛ اما دولت‌های قومی و قبیلوی در افغانستان گفته اند که آن طرف خط دیورند حق ما است، در حالی‌که بیش از ۱۱ معاهده و سند رسمی در این خصوص وجود دارد.
استاد محمدی تاکید کرد، در سال ۲۰۰۶ پرویز مشرف خواهان بستن این مرز شد؛ اما زمامدار آن وقت افغانستان این مساله را نپذیرفتند، بنابراین خط دیورند تحمیلی نیست، بل جنگ به دلیل باز بودن مرز بالای مردم افغانستان تحمیل شده است.
او همچنان گفت، خط دیورند چهار معضل را ایجاد کرده که مسوول دوتای آن افغانستان است. نخست این‌که افغانستان سرحد را به رسمیت نمی‌شناسد ودوم اینکه بالای پاکستان ادعای ارضی دارد.
این آگاه مسایل تاریخی اضافه کرد، مساله سوم تجهیز و تمویل ترویستان است که توسط پاکستان صورت می‌گیرد و معضل چهارم حضور نیروهای خارجی در افغانستان است که به دلیل سه مشکل دیگر به افغانستان آمده‌اند.
به باور استاد محمدی، حل این مساله و باز کردن این گره‌ها به دست افغانستان است؛ زیرا ایجاد ثبات و امنیت در کشور و جلوگیری از ورود تروریستان به افغانستان، تنها با به رسمیت شناختن مرز دیورند ممکن است.
اما فضل‌الرحمان اوریا عضو ایتلاف ملی افغانستان می‌گوید، پاکستان در افغانستان خواهان عمق استراتژیک بوده و همچنان یک حکومت دست نشانده در کابل می‌خواهد.
او افزود، در ضمن پاکستان هیچگاه خواهان روابط دوستانه میان افغانستان وهند نیست و موضوع مهمتر اینکه پاکستان در صدد آن است تا از افغانستان به عنوان تخته خیزاستفاده کند، بنابراین خواست‌های پاکستان به خط دیورند محدود نمی‌شود.
اوریا تاکید کرد، یکی از مشکلات ما با پاکستان خط دیورند است؛ اما پاکستان اهداف دیگری دارد و برای تحقق آن، با تمام قوت در تلاش است تا جنگ‌های خونینی را که علیه  ملت ما تحمیل کرده است، ادامه دهد.
این عضو ایتلاف ملی اضافه کرد، پس حکومت افغانستان باید پالیسی‌های مشخصی در سیاست خارجی و به خصوص در برابر کشورهای همسایه و به ویژه پاکستان داشته باشد که متاسفانه پس از ۱۲ سال سیاست خارجی حکومت حامد کرزی هنوز مشخص نیست.