احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:سه شنبه 14 جدی 1395 - ۱۳ جدی ۱۳۹۵
برخی منابع پاکستانی گزارش دادهاند که داکتر غنی و داکتر عبدالله، از رییسستاد ارتش پاکستان دعوت کردهاند که به کابل سفر کنند. اما برخی منابع در کابل گفتهاند که این درخواست از جانبِ خود ریاست ستاد ارتش پاکستان صورت گرفته است.
اکنون اینکه کدامیک از این روایتها درست اند، شاید زیاد قابلِ بحث و اهمیت نباشد؛ زیرا این مهمتر مینماید که رابطهها پس از بازیهای جدیدِ پاکستان در منطقه صورت گرفته است.
بهتازهگی نشستِ سهجانبهیی میان پاکستان، چین و روسیه دربارۀ افغانستان در مسکو برگزار شده که تقریباً به یک راهبردِ منطقهییِ حمایت از طالبان انجامیده است. این نشست و نتایجش سبب شده که دولت افغانستان از طریق نهادهای دیپلماتیک واکنش نشان بدهد و امریکاییها و هندیها نیز از چنین رویکردی ابراز نگرانی کنند.
مسلماً وقتی بحثِ بیرون کردنِ نام نفراتِ مهمِ طالبان از فهرست سیاهِ سازمان ملل توسط این سه کشور مطرح میشود، میتوان آن را گامی مهم و خطرناک در راستای تثبیت موقعیتِ طالبان زیر نامِ تلاشهای صلح خواند. به نظر میرسد که دولتِ افغانستان از چنین اوضاع و مذاکراتی به تشویش است و متحدِ این دولت نیز در تکاپوی واکنشِ سیاسیِ درخور. اکنون دولت افغانستان مایل شده که دیگر پاکستان را دستکم نگیرد و خواهانِ صحبتی تازه با این کشور شده است. پاکستانیها نیز در این فرصتِ خاص که گفتوگوهای سهجانبه صورت گرفته و طرفهای افغانستان و امریکا و هندوستان نسبت به آن نگران اند، میخواهند امتیازهای درخوری را از دولتِ افغانستان بطلبند و به نحوی از انحا دولت وحدت ملی را زیر فشار قرار دهند و به تمکینِ دوباره وادارند.
سالهاست که افغانستان از سیاستهای دوگانۀ پاکستان رنج میبرد و مقاماتِ این کشور در هیچ موقعیتی به آنچه تعهد کردهاند، صادق نبوده اند. اما در عین حال، همهساله در فرصتهای خاص مثل زمستانها، هیأتی از آن کشور به افغانستان میآید و گفتوگوهای صلح را مطرح میکند و بعد در بهار، کشور به مشکلاتِ شدیدی دچار میشود.
همانگونه که ما بارها مطرح کرده بودیم، پاکستان از هر فرصت به عنوان یک شکارچیِ خوب استفاده میبرد و همۀ بازیها و اتفاقات در افغانستان و منطقه را به نفع خویش مصادره میکند. سفر واپسینِ مقامات پاکستانی به کشور که بهزودی صورت میگیرد نیز عینِ حالت را در دارد و کابل حکمِ شکارگاهِ آنان را.
در کنار آن، حالا پاکستان با وارد شدن به سفرۀ روسیه و چین قصد دارد از اتفاقات و فرصتهای پیشآمده استفادۀ بهینه ببرد و بازی را به نفعِ خود اداره کند. اما بر دولتِ افغانستان است که از سیاستها و مداخلاتِ پاکستان بیاموزد و شکار هیچ امتیازی به نفع پاکستان نشود. مسلماً این کشور، یک استراتژی استیلاءگرا، عمیق و طولانیمدت دربارۀ منطقه دارد و از این رهگذر، به هیچ صراطی در افغانستان مستقیم نیست.
اگرچه حالا همۀ مقامها در دولت وحدت ملی، از نشستِ سهجانبه نگران اند و میخواهند در روابطشان با پاکستان محتاطتر عمل کنند؛ اما میطلبد که دولت افغانستان این همسایۀ ویرانگر را در بسترِ استراتژیها و سیاستهای استیلاءگرایانهاش بازشناسی کند و سپس به سیاست و رویکردِ عملی و درخور با آن دست یابد.
متأسفانه هنوز پاکستان در ساختار حکومتِ ما به دلایلِ مختلف دستِ بلند دارد و هیچ مانعی در برابرِ تطبیق سیاستهای نرمِ آن کشور وجود ندارد. دولتِ افغانستان باید این ضعفها و خلأها را در موازاتِ قوتها و نیرنگهای همسایۀ جنوبیِ خویش به مطالعه بگیرد و از درون آن، به یک سیاستِ متوازن در تعامل با قدرتهای رقیب در منطقه و به یک دیپلماسیِ کارا در رابطه با پاکستان دست یابد. یقیناً شرایط کنونی برای افغانستان، فوقالعاده حساس و نیازمندِ درک و دریافتِ ظریف است.
Comments are closed.