صندوق بین‌المللی پول از جامعۀ جهانی خواسته که در شرایط دشوار موجود، دولت افغانستان را در رسیده‌گی به وضعیت بی‌جاشدگان و مهاجران برگشته به این کشور کمک کند. افغانستان در دولت وحدت ملی، شاهد افزایش موجی از بازگشت مهاجران از پاکستان، ایران و کشورهای اروپایی بوده است و این وضعیت مسلما دولت را با چالش هایی مواجه ساخته است. در عین حال دولت افغانستان در حالی با سرازیر شدن سیل مهاجران مواجه است که خود فاقد استراتیژی ارایه خدمات و جابه‌جایی برای مهاجران است. با چنین وضعیتی هجوم سیل آسای مهاجرن خود در کنار سایر چالش‌ها چالش تازه‌یی برای دولت است. از طرف دیگر حلقاتی در دولت، از بحث مهاجران و سرازیر شدن آنان به کشور در تلاش زراندوزی اند و مسلما با دریافت کمک‍‌های کلان سعی می‌کنند که بخش کلان از آن را ببلعند؛ تجربه‌یی که در پانزده سال اخیر بارها اتفاق افتاده است. فساد در پانزه سال اخیر سبب شده است که همه امکانات و دریافت‌ها به باد هوا بروند و کسی هم مسوول پنداشته نشود. طرف دیگر مشکل مهاجران به خصوص مهاجرانی که از پاکستان می‌آیند یک نگاه سیاسی است. زیر سایۀ گفت‌وگو با حکمتیار و شهرک‌سازی به مهاجران پاکستان مطرح شده است با این حساب به نظر می‌رسد که صدها هزار مردمان پاکستانی زیر نام مهاجر افغانستانی هم به این کشور سرازیر ساخته شوند و به آنان در موقعیت‌های خاص جای و امکانات داده شود. در عین حال دولت افغانستان در کنار این که با مشکلات مهاجران از بیرون مواجه است با مشکل بیجا شده‌گان داخلی نیز مواجه است و به نظر می‌رسد که برنامۀ‌ خاصی برای رفع این مشکل هم وجود ندارد. اما در شرایطی که افغانستان درپی حل مشکلات بازگشت کننده‌گان است، نیاز است که جامعه جهانی نیز برای تامین کمک‌های بشری و جلوگیری از یک بحران اقدام کند. اما پیش از همه نیاز است که دولت افغانستان برنامه‌هایی را برای جامعه جهانی در این زمینه پیشکش کند تا در مطابقت به آن پول به افغانستان سرازیر شود. اگرچه کمک‌های جامعه جهانی برای افغانستان هیچ‌گاه منوط بر برنامه ریزی‌های داخلی نبوده و افغانستان در یک روند کاملا سیاسی از جانب قدرت‌ها در یک برنامه منظم حمایت می‌شده است اما در مورد مهاجران این مساله صادق نیست و باید دولت خود راهکارها برنامه‌هایی را به عنوان جابجایی و ارایه خدمات به مهاجران تنظیم کند. از طرف دیگر وقتی که دولت خود با مشکلاتی مواجه است و امنیت و کار در کشور وجود ندارد، نباید تقضای وارد شدن مهاجران را به کشور کند؛ زیرا اینجا هیچ‌چیزی سر جایش نیست و در صورتی که دولت نتواند خود کاری کند و از بیرون هم کمک جلب نشود و یا درست به مصرف نرسد، مشکلات تازه‌تری خلق می‌شود و کشور یک بحران تازه انسانی خواهد پیوست. دوباید در نخستین قدم توجه کشورها و دونرهای کمک کننده را به ساختن شهرک‌هایی در ولایت‌های مختلف به شکل متوازن جلب کند و عملا در این عرصه باید تهداب‌گذاری‌هایی را انجام دهد و نیز کمک‌هایی فوری را برای بیجاشده‌گان داخلی هم روی دست گیرد.
در عین حال ورود مهاجران به کشور، به خصوص از پاکستان یک بحث بسیار پیچیده و گنگ است اما تاهنوز کسی ابعاد خطرناک آن را نسنجیده است. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم که به این مورد به عنوان یک مسأله کلان، مهم و حساس توجه شود.-