آیا تا به حال کودکانى را دیده‌اید که پشتِ سرِ هم به‌طور کنترل‌ناشده‌یى چشمک مى‌زنند یا پسرانی که به‌طور مرتب شانه‌هاى خود را بالا مى‌اندازند. شاید هم احتمالاً افرادی را دیده‌اید که صداهایى به شکل غرغر کردن یا سینه صاف کردن در مى‌آورند. استفاده از واژه‌هایى مانند: چیز، مثلاً، واقعاً، به قول معروف، به اصطلاح و… را مى‌توان از جمله مواردى یاد کرد که بارها در گفت‌وگوى افراد شنیده مى‌شوند. به کار بردن تکرارى واژه‌ها در برخى موارد سبب واکنش‌هاى منفى افراد مى‌شود؛ اما اغلب موارد، طرف گفت‌وگو توجه چندانى به آن نمى‌کند. تکان دادن غیر ارادى پا، بازى کردن و کندن موهاى سر و صورت و… نیز از موارد رفتارى است که برخى افراد از خود نشان مى‌دهند. بسیارى از پدر و مادرها و مربیان تربیتى، از برخى رفتارهاى شکلک‌گونه یا تکیه‌کلام‌هاى تکرارى و به اصطلاح «تیک» در فرزندان‌شان شکایت دارند. تیک، نوعى پرش ناگهانى یا انقباض غیر ارادى عصبى است که مى‌تواند به صورت مزمن یا زودگذر در کلام یا رفتار ظاهر شود.
تیک ساده، مدت کوتاهى به طول مى‌انجامد و به ندرت بیش از یک ثانیه تداوم مى‌یابد که در اغلب موارد پس از چند هفته یا چند ماه خود به خود از بین مى‌رود.
بررسى‌هاى انجام شده از سوى انجمن روان‌شناسان امریکایى، نشان مى‌دهد که تقریباً ۱۳ درصد از پسران و ۱۵ درصد از دختران به این عارضه دچار مى‌شوند. بنابرین کودکان در سنین هفت تا یازده سالگى بیشترین میزان تیک را از خود نشان مى‌دهند و این حالت ممکن است تا سنین میان‌سالى ادامه پیدا کند.
عوامل تیک: برخى از مبتلایان داراى پیشینۀ خانوادگى یا فامیلى اند و این موضوع احتمال دخالت یک عامل ژنتیکى و یا زیستى را افزایش مى‌دهد. عوامل محیطى، عاطفى و هیجانى نیز از جمله موارد شناخته شده‌یى هستند که در تشدید تیک موثر اند.
وظیفۀ اطرافیان در قبال رفتار با افراد داراى تیک، بسیار مهم است. نباید به این حرکات اهمیت داد و یا به کودک مرتباًَ گوش‌زد کرد؛ زیرا با آگاه شدن فرد از این مشکل، رفتارش روى آن متمرکز مى‌شود و با این تذکرات، تیک وى افزایش مى‌یابد. تیک‌هاى حرکتى بر عملکرد شغلى و تحصیلى فرد، کناره‌گیرى از دیگران، کمرویى و خُلق افسرده اثر دارند. شرایط خانوادگى در ایجاد و تشدید تیک بسیار حایز اهمیت است؛ حتا هنگامى که والدین با یکدیگر قهر هستند، این سکوت سنگین بر روى فرزندان استرس شدیدى وارد مى‌کند.
درمان تیک: براى درمان این عارضه در درجه نخست باید محیط خانواده مورد بررسى قرار گیرد. بسیار ضرورى مى‌نماید که والدین در جریان تربیت فرزندان خود، سن و ظرفیت آنها را به دقت در نظر گیرند و از شیوه تربیتى مبتنى بر تشویق به جاى تنبیه، استفاده کنند. یعنى در مواقعى که کودک تیک ندارد، به وى بیشتر توجه و نگاه کنند و بیشتر با او حرف بزنند و او را مورد نوازش قرار دهند و برعکس، در مواقعى که حالت‌هاى تیک را از خود نشان مى‌دهد، بى‌اعتنایى کنند. وجود این عارضه گاهى مواقع از چند هفته تا چند ماه به طول مى‌انجامد و در مواردى هم به چند سال مى‌رسد. روان‌شناسان معتقد اند با توجه به غیر ارادى بودن این رفتارها، والدین و اطرافیان از متمرکز شدن روى آن پرهیز کنند و در صورت تداوم، حتماً به روان‌شناس و روان‌پزشک مراجعه کنند.