احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمد عمران - ۱۸ قوس ۱۳۹۱
رییسجمهور کرزی در تازهترین سخنان خود، امریکا و ناتو را در ناامنیهای کشور مقصر دانسته است. او که با شبکه خبری ان.بی.سیِ امریکا گفتوگو میکرد، هشدار داد که در صورت عدم پایبندی امریکا به تعهداتش در قبال افغانستان، از امضای توافقنامه امنیتی با این کشور خودداری میکند. اما آقای کرزی به موارد دست داشتنِ ناتو و امریکا در ناامنیهای کشور اشاره نکرده و همچنین نگفته که بر پایه کدام اسناد و مدارک، چنین اتهامهایی را وارد کرده است.
این بارِ نخست نیست که آقای کرزی متحدان بینالمللی خود را به سهلانگاری و تشدید وخامت اوضاع در کشور متهم میکند. هر از گاهی که مشکلات کشور سیر صعودی میپیماید و یا افکار عمومی نسبت به برنامهها و سیاستهای دولت مردد میشود، آقای کرزی به یک ترفند سیاسی ـ عاطفی دست میزند و آن اینکه کشورهای دیگر را در مشکلات کشور، مقصر معرفی میکند.
در سیاست اصلی وجود دارد که به آن «تیوری توطیه» میگویند. بر اساس تیوری توطیه، دولتمردان زمانی که از پسِ مشکلات داخلی بیرون شده نتوانند، آنگاه کمکاریها و اشتباهاتِ خود را به دیگران نسبت میدهند. از تیوری توطیه عمدتاً نظامها و رهبرانِ خودکامه سود میبرند و به این طریق نشان میدهند که نیروهایی در بیرون و یا داخل حضور دارند که در حال خرابکاریاند. اما تیوری توطیه ره به جایی نمیبرد، چون برای زمان طولانی نمیتوان افکار عمومی را از واقعیتهای جامعه منحرف کرد و در گروِ زدوبندهای بیرونی قرار داد. دیر یا زود، مردم واقعیتها را درمییابند و آنگاه رهبران خودکامه و نظامهای ناکارآمد مجبور میشوند که در برابر موج اعتراضهای گسترده عمومی، از خود دفاع کنند.
آنچه که در کشورهای عربی در چند سال اخیر بهوقوع پیوست، نمونه بارزِ اینگونه اعتراضهای مردمی بود. در این کشورها هم بهدلیل نوع حاکمیتهای آنها، تیوری توطیه به اندازه کافی رشد کرده بود؛ اما سرانجام مردم واقعیتها را دریافتند و با وجود حمایتهای خارجی فراوان، این نظامها نتوانستند در برابر اعتراضهای عمومی تاب بیاورند.
آقای کرزی هم در چند سال گذشته بهدلیل ناکامیهای بزرگ سیاسی خود، به تیوری توطیه متوسل شده و تلاش میورزد که مشکلات فعلیِ جامعه را به دیگران نسبت دهد. شاید نتوان انکار کرد که در برخی موارد، خارجیها در مشکلات، نابهسامانیها و ناامنیهای کشور مقصر بودهاند؛ ولی نسبت دادن کل مشکلات به آنها نیز منصفانه به نظر نمیرسد. زیرا به هر حال افغانستان طی این سالها دارای ساختارهای مشخص سیاسی و نظامی بوده و تلاش داشته که استقلال رای و نظر خود را در مسایل کشوری حفظ کند.
مگر همین آقای کرزی بارها با جامعه جهانی بر سرنحوه روابط و کمکهای آنها مشاجره نکرد؟ مگر همین آقای کرزی در مواردی خارجیها را اشغالگر خطاب نکرد و خواهان محدود کردنِ فعالیتهای نهادهای مربوط به آنها نشد؟ مگر در کنفرانسهای متعدد بینالمللی آقای کرزی نگفت که کمکهای جامعه جهانی باید به گونه مستقیم در اختیار دولت قرار گیرد؟ مگر بارها در مسایل متعدد متحدان بینالمللی افغانستان اعتراف نکردند که افغانستان یک کشور آزاد و مستقل است و مسایل داخلی و سازوکارهای سیاست خارجی آن، به خود دولتمردان آنِ تعلق دارد؟… پس انداختن بار تمامِ گناهها به دوش نهادها و کشورهای خارجی، عملاً میتواند نقض حاکمیت ملی کشور پنداشته شود و آقای کرزی را در موقعیتِ بدی قرار دهد.
آقای کرزی با چنین اظهاراتی میخواهد اعتراف کند که یک رهبر ملی نیست و در یک فرایند ملی و مشروع، به کرسی ریاستجمهوری نرسیده است. این اظهارات از روی بیمسوولیتی میتواند مطرح شود و حتا اگر چنین باشد، آقای کرزی به عنوان سکاندار سیاستهای داخلی و خارجیِ کشور قبل از آنکه به ناتواناییهای خود اشاره کند، مسوولیت دارد که به گونه شفاف در این خصوص با مردم و پارلمان کشور صحبت کند و اگر واقعاً خارجیها در ناامنیهای کشور دست دارند، جلوِ آنها از راههای قانونی و مشروع گرفته شود. این امر نشان میدهد که یا گفتههای آقای کرزی صحت ندارد و یا او به مردمش اعتماد نمیکند. زیرا در این خصوص، مورد سومی نمیتواند وجود داشته باشد.
از جانب دیگر، در روزهای اخیر بحث امضای توافقنامه امنیتی با امریکا مطرح است و گمان میرود که آقای کرزی عمدتاً میخواهد با این سخنان طرف امریکایی را قانع کند که به خواستهای او تن دهد. هنوز به گونه مشخص و رسمی چیزی از این پیمان به بیرون درز نکرده است، ولی برخی منابع از موارد اختلافی میان واشنگتن و کابل در خصوص مفاد این توافقنامه سخن میگویند. آقای کرزی تلاش دارد که سهم و جایگاهِ خود را در سیاستهای افغانستان از حالا مشخص کند و این موضوعها بدون شک ربط وثیق با سیاستهای امریکا در قبال افغانستان و منطقه دارد.
آقای کرزی قبل از اینکه نگرانِ وضعیت سیاسی و امنیتیِ کشور در آینده باشد، نگران وضعیتِ خود در چیدمان سیاسیِ آینده افغانستان است. او بارها با داشتن انگیزههای شخصی، در برابر متحدان بینالمللیِ افغانستان واکنش نشان داده و بعداً هم مشخص شده که با گرفتن برخی امتیازهای شخصی، تن به هر گونه معامله سیاسی با آنها داده است. حالا هم که آقای کرزی به ناتو و امریکا اتهام دست داشتن در ناامنیهای کشور را میزند، بدون شک خواستهایی را از جانب امریکایی دارد و خواهانِ حمایتهای این کشور از خود و سیاستهایش در آینده است.
Comments are closed.