امسال در حالی که همه از هاروکی موراکامی به عنوان شانس نخست این جایزه یاد می‌کردند، مو یان بر خلاف تمام حدس و گمان‌ها به نوبل ادبی ۲۰۱۲ دست یافت. برنده‌گان نوبل ادبی از سال ۲۰۰۰ به این‌سو به شرح زیر هستند:
۲۰۰۰ ـ گائو تسینگجیان (چین)/۲۰۰۱ ـ وی اس نایپل (ترینیداد و توباگو)/۲۰۰۲ ـ ایمره کرتس (مجارستان)/۲۰۰۳ ـ جان مکسول کوئتزه (آفریقای جنوبی)/۲۰۰۴ ـ الفریده یلینک (اتریش)/۲۰۰۵ ـ هارولد پینتر (انگلستان)/۲۰۰۶ ـ اورهان پاموک (ترکیه)/۲۰۰۷ ـ دوریس لسینگ (انگلستان)/۲۰۰۸ ـ ژان ماری گوستاو لو کلزیو (فرانسه)/۲۰۰۹ ـ هرتا مولر (آلمان)/۲۰۱۰ ـ ماریو وارگاس یوسا (پرو)/۲۰۱۱ ـ توماس ترانس‌ترومر (سویدن)

«مو یان» یعنی حرف نزن!
مو یان نویسنده چینی که به عنوان برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۲ شناخته شد، اکنون دیگر یکی از چهره‌های مشهور دنیاست.
مو یان متولد ۱۷ فبروری ۱۹۵۵ به عنوان یکی از مشهورترین نویسنده‌گان چینی شناخته می‌شود. برخی از آثار وی به دلیل این‌که با ممنوعیت روبه‌رو شده‌اند، به صورت غیرقانونی تکثیر شده و وارد بازار کتاب هنگ‌کنگ می‌شوند. او با دو رمانش که بر مبنای آن فیلم «ذرت سرخ» ساخته شد و جایزه خرس طلایی جشنواره فیلم برلین را برایش به ارمغان آورد، در غرب شناخته شد.
«مو یان» متولد شمال غرب گائومی در ایالت شانونگ در خانواده‌یی کشاورز است. او در دوره انقلاب فرهنگی، دانش‌آموز بود و در کارخانه تولید روغن نیز کار می‌کرد. وی از زمانی که ۲۰ سال داشت، به ارتش آزادی مردمی پیوست و از سال ۱۹۸۱ زمانی که سرباز بود، شروع به نوشتن کرد. سه سال بعد او موفق شد تا جایگاهی در دیپارتمنت ادبیات در آکادمی فرهنگ ارتش به‌دست بیاورد.
این نویسنده که نام واقعی‌اش “گوآن مویی” است و «مو یان» به معنی «سخن نگو» را به عنوان نام مستعار به کار می‌برد، می‌گوید این نام را از زمانی که نخستین رمانش را نوشت، انتخاب کرد.از آن‌جا که او به دلیل رک‌گویی‌اش شناخته شده بود و این مساله‌یی بود که در چین خیلی باب میل دیگران نیست، این نام را برای خود برگزید تا به خودش یادآوری کند که خیلی حرف نزند. هرچند برخی آثار مو یان با ممنوعیت انتشار روبه‌رو شده‌اند؛ اما او گاه به دلیل عدم اتحاد با دیگر نویسنده‌گان و عدم محکوم کردن محدودیت‌هایی که در زمینه نشر وجود دارد یا بازداشت نویسنده‌گان دیگر، با انتقادهایی روبه‌رو بوده است.
برنده نوبل ۲۰۱۲ خواستار آزادی نویسنده زندانی چینی شد
«مو یان» برنده نوبل ادبی امسال، چندی پیش ابراز امیدورای کرده که لیو ژیائوبو، نویسنده زندانی چینی که دو سال پیش به عنوان برنده جایزه صلح نوبل انتخاب شد، از زندان آزاد شود.
به گزارش رویترز، یان در پیامی که از گائومی شهر زادگاهش منتشر کرد، گفت: «امیدوارم او هرچه زودتر آزادی‌اش را به‌دست آورد.»
مو یان ۵۷ ساله گفت: برخی از نقدهای ادبی لیو را در دهه ۸۰ خوانده، اما از زمانی که او به سمت سیاست گرایش یافت، آثارش را درک نمی‌کند. مو یان که نامی مستعار و به معنی «حرف نزن» برای نویسنده‌یی چینی است که به عنوان برنده نوبل ادبی ۲۰۱۲ انتخاب شده، به دلیل عدم حمایت از لیو زیر فشار فرهیخته‌گان کشورش قرار دارد. لیو که سال ۲۰۰۹ زندانی شد، به تحمل ۱۱ سال زندان برای انتقاد از قدرت دولتی محکوم شده است.
شماری از فعالان اجتماعی و حقوق بشری مو یان را به دلیل عدم حمایت از آزادی بیان در کشور چین و حمایت نکردن از زندانیان، آزادی بیان و نیز تجلیل او از مائو رهبر پیشین چین به باد انتقاد می‌گیرند و از روز پنجشنبه که او به‌عنوان برنده نوبل ادبیات انتخاب شد، این انتخاب را غیرعادلانه خوانده‌‌اند.
بخش ادبیات تبیان