نهاد شفافیت در تازه‌ترین گزارشِ خود در مورد فساد اداری در افغانستان، از افزایش ۴۵ درصدی این پدیده در سه سالِ دولت وحدت ملی خبر داده است. بر مبنای این گزارش، فساد اداری در دولتِ آقای غنی نه‌تنها کاهش نیافته که به‌صورتِ مدیریت شده، رشد سرسام‌آوری نیز داشته است. گزارش می‌گوید که در دولت آقای کرزی در یک سال ۲ میلیارد دالر از راه‌های نامشروع مبادله شده، در حالی که در ظرف همین مدت در دولت وحدت ملی، این مبلغ به ۲٫۷ میلیارد رسیده است.
نهاد شفافیت در حالی از افزایش فساد اداری در دولت وحدت ملی ابراز نگرانی کرده که آقای غنی خود را موفق در میـدان مبارزه با فساد اداری می‌داند و باور دارد که جلوِ بخش بزرگی از فساد را گرفته است. سخنگویان ارگ به‌صورتِ پی‌هم در رسانه‌ها از برنامه‌های گسـتردۀ آقای غنی در عرصۀ مبارزه با فساد حرف می‌زنند و تلاش می‌کنند که این پدیده را میراث دولتِ آقای کرزی معرفی کنند.
در این که دولت آقای کرزی اساس‌گذارِ فرهنگ فساد در کشور بود، جای شک نیست؛ ولی این را هم نباید انکار کرد که دولتِ پس از او نیز در عرصۀ مبارزه با فساد موفقیتی نداشته است. دولت آقای کرزی به دلیل سوءمدیریتِ شخص رییس‌جمهوری نه تنها در مبارزه با فساد ناتوان بود، بل در بسیاری عرصه‌ها جلو آن را باز گذاشته بود تا فسـاد ادامه پیدا کند. آقای کرزی هرازگاهی که با انتقادهای جامعۀ جهانی در امر مبارزه با فساد متهم می‌شد، با راه انداختنِ سروصدا و داد و واویلا آن را تحفۀ غربی‌ها می‌گفت و چند نهاد و کمیسیون برای مبارزه با آن ایجاد می‌کرد تا در کمک‌های جهانی به افغانستان کاهشی رونما نشود. اما در عمل، حتا حاضر نبود که از دربانِ اتاقش که بدون شک غرق در فساد اداری بود، در این رابطه خواهان توضیح شود.
آقای کرزی اگر در افغانستان باید با نام و خاطره‌یی شناخته شود، آن نام بدون شک «اساس‌گزارِ فرهنگ فساد» می‌تواند باشد و بس. زیرا در زمان او، فساد یگانه دستاورد دولت بود که به صورتِ عادلانه و مساوی در کُل کشور توزیع شده بود. البته این روند همچنان ادامه دارد و با وجود آمدن چهرۀ ظاهراً جدی و مصممِ آقای غنی در قدرت، در مبارزه با فساد هیچ تغییری رونما نشده است. اگر آقای غنی واقعاً در این عرصه دستاوردی می‌داشت، بدون شک حالا نهاد شفافیت از افزایش ۴۵ درصدیِ آن سخن نمی‌گفت. مگر این نهاد با آقای غنی و دولت وحدت ملی دشمنی دارد که گزارش خصمانه و عوام‌فریبانه منتشر کنـد؟
نهاد شفافیت تلاش کرده که با صداقتِ کامل و نشان دادنِ شیوه‌های تحقیق خود، از یافته‌های گزارشِ خود دفاع کند. حالا برای رد این گزارش هم کارگزارانِ دولت باید به همان شیوه‌یی عمل کنند که نهاد شفافیت عمل کرده است؛ یعنی با روش‌های کاملاً آماری و علمی باید ثابت کنند که بر اساس ادعاهای آن‌ها، فساد اداری در کشور کاهش داشته است.
در همین حال، آقای غنی چه گامِ قوی در مبارزه با فساد در ظرف سه سال گذشته برداشته که حالا باید نتایجِ آن را شاهد باشیم. کارهایی که دولت وحدت ملی در مبارزه با فساد انجام داد، بیشتر در ادامۀ همان سیاستِ شعارزده‌گی مبارزه با فساد آقای کرزی بود و نه چیزی بیشتر از آن. حالا هم که آقای غنی می‌خواهد استراتژی مبارزه با فساد را تدوین کنـد، کاری فوق‌العاده در این راستا انجام نداده است. از استراتژی ملی مبارزه با فساد نیز توقع آن‌چنانیِ کاهش میزان فساد نمی‌رود. مگر آقای کرزی در زمان خود، جهاد با فساد اداری را اعلام نکرد؟ جهـاد آقای کرزی با فساد اداری چه نتایجی داشت که حالا استراتژی مبارزه با فساد آقای غنی داشته باشد؟
تفاوت میان شعارهای آقای کرزی با آقای غنی در این است که آقای کرزی بیشتر احساسی سخن می‌گفت و آقای غنی می‌کوشد که شعارها را چهارچوب‌بندی‌شده به خورد مردم بدهد. از جانب دیگر، وقتی آقای غنی مدعی است که فساد اداری میراث دولت آقای کرزی به دولتِ اوست، می‌خواهد چه بگوید؟ آیا می‎خواهد به صورت کُل، تقصیر ۱۳ سال حکومتِ آقای کرزی را در یک فرد خلاصه کند؟
در این‌که آقای کرزی در رأس یک سیستم فاسد قرار داشت، شکی وجود ندارد؛ ولی او در این امر تنها نبود. اکثر افرادی که امروز دولت وحدت ملی را ساخته اند، به شمول شخص رییس جمهوری، از همان دستگاه فاسـد آقای کرزی بیرون شده اند و در شانزده سال گذشته از اصلی‌ترین چهره‌های نظام سیاسی در افغانستان بوده اند. آیا آقای غنی به این فکر کرده که چرا فساد اداری در موجودیتِ این چهره‌ها کاهش پیدا نمی‌کند؟
بدون شک در فساد گستردۀ اداری در افغانستان، تنها افرادی در رده‌های پایین دخیل نبوده و نیستند. این افراد شاید در مواردی از فساد دست داشته باشند، ولی فساد اداری در افغانستان از همان بدو به وجود آمدن، از رده‌های بالا آغاز شده بود. کسانی بودند و هنوز هم هستند که از فساد به صورتِ یک منبع تغذیۀ مطمین استفاده می‌کنند. این افراد در زدوبندهای کلان دست دارند و به صورتِ سیستماتیک فساد را گسترش می‌دهند. برای یافتن این افراد نیاز نیست که زیاد زحمت بکشیم، آن‌ها چهره‌های شناخته شده و معروفی اند. آن‌ها کسانی اند که از اصلی‌ترین سکان‌داران نظام به شمار می‌روند و از آغاز با آن یک‌جا بوده‌اند!