◄ نوشته: اسامه شحاده
◄ برگردان: علی رشیدی/
بدون شک، چاقی نشانۀ سلامتی نیست و یک نوع بیماری است. چاقی عبارت از تراکم چربی‌های اضافی بر بدن است که اثر منفی بر سلامت بدن دارد. به تعبیر دیگر، چاقی، نتیجۀ تجمع کالری‌های مازاد است. این کالری‌های مازاد هم نتیجۀ مصرف زیاد تولیدات عصر جهانی شدن و مدرنیته نظیر فست‌فودها، نوشابه‌های گازدار و شیرینی‌ها و کم‌بودن فعالیت‌های بدنی است که نتیجۀ بست نشستن در برابر تلویزیون است.
شبیه این چاقی جسمی، یک چاقی فکری هم داریم که بعضی آن‌گونه که می‌نمایانند، دچار تورم و نفخ فکری شده اند. این نفخ نیز مضر است و چربی‌های این افکار مازاد و اضافی، بر فرد و جامعه آثار سوء خواهد گذاشت.
علت این چاقی فکری هم مصادر و منابعی آلوده و مملو از اخبار و افکار و شایعات و اراجیف و اتهامات است. این وضعیت دقیقاً شبیه برگری است که با کاهو و گوجه و پنیرهای حرارت دیدۀ مذاب، جذاب شده است که ابتدا تصور گوشت می‌رود، اما در حقیقت، گوشت نیست، بلکه ترکیبی از موادی است که اگر با طعم دهنده‌ها و رنگ‌ها مخلوط نشده باشد، مزه‌یی ندارد.
همین رنگ‌های چشم‌نواز و بوهای محرک و تبلیغات وسوسه‌انگیزی که با آن برگرها را تزیین می‌کنند که سبب چاقی جسمی می‌شود، اخبار و مطالب را نیز تزیین می‌کنند که سبب چاقی فکری و عقلی، به ویژه برای انسان‌های ضعیفی می‌شود که به محض دیدن غذاهای خوشمزه یا خبرهای جنجالی و محرک، قادر به کنترل هوس و شهوت خود نیستند.
مشکل این‌جاست که همان‌گونه که اغلب چاقلوهای جسمی به مشکل خودشان پی برده اند و می‌دانند که مانند سیگاری‌ها در صورت دست نکشیدن از خوردن این نوع غذاها، خطراتی در انتظار آنان است، چاقلوهای فکری هم می‌دانند که لم دادن در برابر تلویزیون و گوش دادن به اکاذیب و خزعبلاتش برای آنان خطرناک است، اما جاذبۀ سحرآمیز تصاویر، چرب‌زبانی گوینده‌گان و وسوسۀ شیطان، توان مقاومت را از آنان گرفته و دایماً بر چاقی فکری و عقلی خود می‌افزایند. وقتی که اراجیف و شایعات و هزاران اخبار و تصاویرِ یک راست و صد دروغ بر افکار و اذهان آنان تلنبار شد، فکر و ذهن‌شان دچار تورم و نفخ شده، آن وقت آماده‌گی ابتلا به بیماری‌های عقلی و فکری نظیر تصورات نادرست، خلل در فهم و درک، علاقه به شایعه‌پراکنی و نپذیرفتن حقیقت در آن‌ها بیشتر می‌شود. مضاف بر این، به کج‌فهمی نیز عادت می‌کنند که خود سرمنشأ بسیاری از مصیبت‌هایی است که هر لحظه به وجود می‌آورند.
در حالی که با مطالعۀ بیشتر اراجیف، بر چاقی خود می‌افزایند، به دلیل فربهی و خِپلی، به راحت‌طلبی دچار شده و تنها به محکوم کردن، خودنمایی، نثار لعنت‌ها و اتهام‌ها و قدم زدن در جای خود بسنده می‌کنند. علاوه بر همۀ این موارد، همان‌گونه که چاقلوها با وجود وزن زیاد و بزرگی هیکل، از کم‌خونی رنج می‌برند، چاقلوهای فکری هم از فقر و ضعف در تحلیل درست و یافتن راه‌حل که در حقیقت، خود نتیجۀ تفکر و تعقل است، رنج می‌برند .
چقدر دردناک است وقتی با کسی وارد گفت‌وگو می‌شوید که تصور می‌کردید از درک و فهم و علم برخوردار است، اما ناگهان متوجه می‌شوید که در ارایۀ راه‌حل، فقیر و در تشخیص علایم مشکلات نیز به چاقی مبتلا شده است.
راست گفت متنبی آن‌جا که گفت:
اعیذها نظرات منک صادقه
ان تحسب الشحم فیمن شحمه ورم
(از خداوند می‌خواهم چشمانت را حفظ کند تا فریب ظاهر نخوری و مانند کسی نباشی که انسان چاق و فربه را قوی و قدرت‌مند می‌بیند.)
یا حریری آن‌جا که گفت: استسمنت ذَا ورم
(نفخ و پیه که منشأ آن بیمارى است را چاقی و فربهی تصور کردی.)
عرب می‌گوید: هر سفیدی پیه نیست و هر سیاهی، خرما نیست. مواظب باشید چاقلوی فکری نشوید.