گماشتن افراد غیر مسلکی در سمت‌های دولتی براساس روابط و پول، غصب ملکیت‌های دولتی و شخصی توسط زورمندان، فسادی است که خارجی‌ها هیچ نقشی در آن ندارند.
شماری از آگاهان با بیان این مطلب می‌گویند، رشوه گرفتن ۵۰ افغانی توسط یک مأمور دولتی فساد نیست؛ بل گماشتن یک فرد بی‌کفایت به عنوان وزیر به سفارش افراد زورمند و غصب زمین‌های ملکی و دولتی فساد است.
به باور آنان، بدون شک اطرافیان رییس‌جمهور کرزی این ذهنیت را به وی داده‌اند که تهمت به خارجی‌ها نسبت داده شود.
حامد کرزی رییس‌جمهوری کشور روز شنبه در همایشی به مناسبت روز جهانی مبارزه با فساد گفته بود که با خروج نیروهای خارجی‌ ریشه‌های اصلی فساد در افغانستان خشک خواهد شد.
رییس‌جمهورکرزی عامل افزایش فساد در دولت‌اش را قراردادهای میلیارد دالری خارجی‌ها خواند که به باور او، نهادهای بین‌المللی بدون مشورت با حکومت افغانستان با شرکت‌های مختلف عقد کرده‌اند
اما معین مرستیال عضو حزب حق و عدالت می‌گوید، در قدم نخست حکومت و بعد خارجی‌ها در فساد دخیل هستند و اگر خارجی‌ها به فساد عادت کرده‌اند، عامل آن حکومت و خود افغان‌ها اند، چه این فساد در قراردادها باشد، چه در نهادهای دولتی و یا هم در غصب ملکیت‌ها.
مرستیال تاکید کرد: رییس‌جمهور گفته در قراردادهایی‌که از سوی خارجی‌ها عقد می‌شود، فساد وجود دارد، اما باید به این نکته توجه داشت که این قراردادها با تاجر، کسبه‌کار و یا یک شهروند عادی عقد نمی‌شود؛ بل با مقامات بلند رتبه و یا اقارب آنان بسته می‌شود، پس در فساد هم خارجی‌‎ها و هم حکومت افغانستان شریک اند.
او توظیف افراد بی‌کفایت را در پست‌های مهم دولتی یک نوع فساد دانسته افزود، دو نکتۀ مهم در رابطه به فساد وجود دارد که خارجی‌ها در آن هیچ نقشی ندارند، اول اینکه توظیف افراد غیرمتخصص و بی‌کفایت براساس روابط و یا هم زور به عنوان وزیر یا والی، خود یک نوع فساد است.
این عضو حزب حق و عدالت اضافه کرد، نکته دوم غصب ملکلیت‌های شخصی و یا دولتی توسط زورمندان است که خارجی‌ها هیچ نقشی در آن ندارند.
به گفتۀ مرستیال، رشوه گرفتن پنجاه افغانی توسط یک مأمور دولتی فساد نیست، بل تقرر یک فرد بی‌کفایت به عنوان وزیر به سفارش افراد زورمند و غصب زمین‌های ملکی و دولتی فساد است.
وی همچنان گفت، اکثریت وزارت‌خانه‌های کشور به دلیل عدم ‌کفایت نتوانسته اند بودجۀ خود را مصرف کنند، اما متأسفانه رییس‌جمهور به این نکته که اصلی‌ترین منبع فساد است، هیچ نوع اشاره‌‎یی نکرد.
به باورمرستیال، هدف کرزی از این گفته که با خروج نیروهای خارجی، فساد در افغانستان پایان خواهد یافت، شاید این باشد که او می‌خواهد به مردم بگوید که مخالف حضور نیروهای خارجی در کشور است.
وی تصریح کرد: «عامل عمدۀ فساد اشخاصی هستند که در حکومت حضور دارند، نه خارجی‌ها و زمانی‌که قوت‌های خارجی افغانستان را ترک کنند، این اشخاص در کشور باقی خواهند ماند، پس فساد با خروج نیروهای خارجی پایان نخواهد یافت، اما به دلیل اینکه کمک‌های خارجی کاهش خواهند یافت، شاید فساد کم ‌شود.»
در همین حال، عزیز رفیعی رییس جامعه مدنی افغانستان می‌گوید، ریشه‌های عمیق فساد در خود افغانستان وجود دارد و زمینه‌ساز این فساد اراکین بلند پایۀ دولتی و نظام حاکم استند.
به باور رفیعی، سخنان حامد کرزی یک نوع اعتراف در مورد وجود فساد در نهادهای عدلی و قضایی و ناکارایی و ناتوانی نظام او در مبازره فساد بود.
وی افزود، در کلمات رییس‌جمهور اعتراف از فساد در دستگاه قضایی و پارلمان کشور به صورت واضح وجود داشت.
رییس جامعۀ مدنی گفت: «زمانی‌که خارجی‌ها در افغانستان حضور نداشته باشند، قراردادهای بزرگ را کی‌ها انجام خواهند داد، یقیناً کسانی این قراردادها را انجام خواهند داد که نظام اقتصادی افغانستان در دست آنان است و همۀ مردم آنان را می‌شناسند.»
رفیعی تاکید کرد، اگر خارجی‌ها نباشند، نظارتی هم وجود نداشته باشد و بدیل اقتصادی هم نداشته باشیم، کی‌ها کار خواهند کرد و سرمایه در دست کی‌ها خواهد بود، معلوم است که به دست چند وزیر، وابسته‌گان مقامات بلندپایۀ دولتی و پارلمان خواهد بود.
رییس جامعه مدنی تصریح کرد، پس بدون شک اطرافیان کرزی این ذهنیت را به وی داده‌اند که تهمت فساد به خارجی‌ها نسبت داده شود، زیرا فرصت‌های بعدی از آن ما است.
وی اضافه کرد، با توجه به پیام رییس‌جمهور، ما بعد از سال ۲۰۱۴ با مافیای بسیار بی‌رحم اقتصادی مواجه خواهیم بود.
حامد کرزی در حالی فساد گسترده را به خارجی‌ها نسبت می‌دهد که جامعه جهانی دولت افغانستان را متهم به کم کاری در امر مبارزه با فساد می‌کند.
براساس گزارش سازمان شفافیت بین‌المللی، افغانستان کماکان فاسدترین کشور جهان است.