اول جدی انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در تاریخ افغانستان

گزارشگر:شنبه 2 جدی 1396 - ۰۱ جدی ۱۳۹۶

جمعۀ گذشته (اول جدی ۱۳۹۶)، شانزدهمین سال روز انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در تاریخ سیاسی افغانستان بود. در تاریخ اول جدی سال ۱۳۸۰، قدرت به صورت صلح آمیز و با برگزاری مراسمی، از آقای ربانی رییس جمهور دولت اسلامی افغانستان به حامد کرزی رییس ادارۀ موقت افغانستان منتقل گردید. این نخستین انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در تاریخ سیاسی افغانستان بوده است. از آن روزگار تاکنون شانزده سال می‌گذرد اما هنوز رویای یک انتقال مسالمت آمیز قدرت به یک ابهام و نگرانی تبدیل شده است. آن زمانی که استاد ربانی، قدرت را به حامدکرزی دودسته تقدیم کره بود، گفته بود که بیش از هر وقت دیگری به آینده روشن کشورش امیدوار است. زیرا دوره‌های سخت مردمش، در حال سپری شدن است و ملت زجر دیده افغانستان با صلح، امنیت، آرامش و رفاه فاصله زیادی ندارند. اگرچه حالا با گذشت ۱۶سال، به صلح، امنیت، آرامش و رفاهی که آقای ربانی به آن امیدوار بود نرسیده ایم؛ اما این انتظار وجود دارد که سنت اتتقال قدرت، به گونۀ مسالمت‌آمیز دیگر تنها عنصر انتقال دهندۀ قدرت باشد.
بنابراین اول جدی در افغانستان یک روز فوق العاده مهم و یک رخداد مهم در تاریخ معاصر کشور مان است که باید از آن در سطح ملی به گونۀ شانداری تجلیل صورت گیرد. تجلیل و بزرگداشت از روز و یا هم لحظاتیکه هرگز از حافظۀ تاریخ این سرزمین حذف نخواهد شد دینی بر گردن دولت و مردم ماست. زیرا شانزده سال قبل در یک چنین روزی، برای نخستین‌بار قدرت سیاسی به صورت کاملاً مسالمت‌‎آمیز انتقال یافت و مردم رنجدیدۀ افغانستان برای نخستین بار جابجایی قدرت در کشور خویش را در یک فضای آگنده از تفاهم و دوراندیشی تجربه کرده‌اند. در حالی که در گذشته انتقال قدرت فقط با قتل‌ها، کودتاها، جنگ‌ها و خون ریزی‌ها صورت می‌گرفته است و یاهم لشکرکشی‌های خارجی واشغال کشور عنصر اصلی آن انتقال بوده است. اما شانزده سال قبل، قدرتی به حامدکرزی تسلیم داده شده‌ بود که به زور چنگ و دندان در برابر تجاوز سنگین پاکستان به افغانستان حفظ شده بود. اما پس از سرنگونی رژیم طالبان، در شهر بن آلمان، تصمیم گرفته شد تا افغانستان در چارچوب حمایت جهانی صفحۀ جدیدی را آغاز کند. آن انتقال قدرت چنان فرصتی را به درستی مساعد کرد و به همین دلیل باید به خاطر داشتن برای فردای روشن، از تجربۀ نخستین انتقال مسالمت‌آمیز قدرت به عنوان نقطۀ عزیمت به سمت مردم سالاری استفاده صورت گیرد. در همین اول جـدی است که یک صفحه مـاندگار و با افتخار در تاریخ سیاسـی افغانستان رقم می‌خورد و یک رسم تاریخی تعویض قـدرت و تداول سـلطه از راه غلبه و زور با سنت نیکوی انتقال مسالمت آمیز آن مبدل می‌شود. زیرا انتقال مسالمت‌آمیز قدرت یکی از ویژه‌گی‌‎های نظام‌های مردم سالار است که استاد ربانی آن را تحویل تاریخ داد تا فرصتی برای باهمی و همگرایی مساعد گردد.
اما متاسفانه، خلف استادربانی، آقای حامدکرزی، نتوانست آن متانت را در انتقال قدرت از خود نشان بدهد و سرانجام با تقلبی ساختن انتخابات و برهم زدن آن ورند ملی، انتقال قدرت با مشکل مواجه شد و با دخالت بیرونیان به شکل بسیار نادرست آن اما بدون خون ریزی صورت گرفت.
این تجربه نشان داد که انتقال قدرت می‌تواند با توجه به اندیشۀ حاکمان، بار دیگر از شکل صلح‌آمیز و دکراتیک به روش‌های بد و خونین غیر دمکراتیک انتقال کند. این ترس با قومی کردن سیاست و قدرت از طرف ارگ، هر روز بیشتر می‌شود.
اما این را میدانیم که هر انتقال قدرت سیاسی، طبیعتاً پیامدهای مثبتی دارد و همچنان می‌تواند زمینه ساز ایجاد فرصت‌های تازه برای رهبران و مدیران جدید باشد؛ چنانکه در شانزده سال گذشته با وجود مشکلاتی که وجود داشت، شاهد این تغییرات بودیم. اما تداوم این راه است که فرهنگ سیاسی تغییر و تحول مسالمت آمیز را بارور می‌سازد و اسباب پیشرفت و ترقی جامعه و مردم را فراهم می‌آورد. بنابراین مدیران امروز کشور این تنها سنت نیکو در تاریخ سیاسی کشور را سر مشق خویش قرار داده و از آن به هیچ دلیلی عدول نکنند.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.