احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:محمد مرادی/ چهار شنبه 6 جدی 1396 - ۰۵ جدی ۱۳۹۶
همانطور که میدانید دونالد ترامپ، رییسجمهوری امریکا بیتالمقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و خواستار انتقال سفارت امریکا از شهر «تلآویو» یا «تلأبیب» به این شهر شد. «قدس»، «بیتالمقدس» و «اورشلیم»، نام یک شهر در فلسطین یا فلسطین اشغالی است. در حال حاضر سازمان ملل، اتحادیۀ اروپا، امریکا و حتی کشورهایی که اسرائیل را به عنوان یک کشور به رسمیت شناختهاند، شهر قدس را تنها متعلق به اسرائیل یا فلسطینیان نمیدانند زیرا سالها است که بر سر مالکیت این شهر بین عربهای مسلمان که به «تشکیلات خودگردان» معروف است و صهیونیستها یا همان یهودیها و دولت اسرائیل اختلاف است. البته در حال حاضر سمت شرقی قدس در اختیار فلسطینیان و طرف غربی آن، در اختیار اسرائیلیها است، اما اسرائیل در مجموع به صورت غیر رسمی بر بخش شرقی و غربی شهر قدس حاکم است.
اعلام ترامپ برای انتقال سفارت امریکا از تلآویو به شهر قدس، به معنای واگذاری رسمی و کامل این شهر به اسرائیلیها است. این در حالی است که همه کشورهایی که اسرائیل را به رسمیت میشناسند، سفارت خود را در تلآویو مستقر کردهاند و حق مالکیت اسرائیل را به بر سراسر شهر قدس، به رسمیت نمیشناسند. به همین دلیل، سازمان ملل و سایر کشورهای جهان، حضور اسرائیل در بخش شرقی بیتالمقدس را اشغال میدانند و شهرکسازی اسرائیل در این بخش را ساختوساز غیرقانونی توصیف میکنند. اسرائیل از سالها پیش، سراسر شهر قدس را پایتختش اعلام کرده است و به همین دلیل ساختمانهای اصلی مثل ریاست دولت، نخستوزیری، پارلمان، وزارتخانهها و از جمله وزارت خارجۀ ارتش در این شهر و البته در بخش غربی آن مستقر است.
در این میان، سالها است که فلسطینیان نیز خواستار یک کشور مستقل فلسطینی با پایتخت سمت شرقی شهر قدساند. تشکیلات خودگردان فلسطین به ریاست «محمود عباس» همواره از مجامع بینالمللی خواسته است که بخش شرقی شهر قدس را به عنوان پایتخت آیندهاش، به رسمیت بشناسند که تاکنون پاسخ مثبتی دریافت نکرده است. جدای از این، در حال حاضر جمع کثیری از مسیحیان نیز در سمت شرقی شهر قدس زندهگی میکنند که تکلیف آنان هم هنوز مشخص نیست. البته تعدادی از افغانستانیها، روسها و ایرانیهای یهودی نیز در شهر قدس حضور دارند که در قسمت غربی این شهر زندهگی میکنند و تابعیت اسرائیلی دارند.
البته مشکل تنها بین تشکیلات خودگردان فلسطین و مسیحیان با اسرائیل نیست، بلکه گروه دیگری از فلسطینیان نیز در سرزمین فلسطین که اکنون بخش زیاد آن را اسرائیل تصرف کرده است، زندهگی میکنند. منطقۀ آنان، باریکه و نوار «غزه» نامیده میشود که یک منطقه جدا از بیتالمقدس است. غزه توسط گروه حماس به رهبری «اسماعیل هنیه»، اداره میشود. حماس علاوه بر اینکه با اسرائیل مشکل جدی دارد، با تشکیلات خودگردان فلسطین که به جنبش «فتح» معروف است نیز میانۀ خوبی ندارد. در حال حاضر، موضوع غزه تا حدودی فراموش شده است، مشکل اصلی بر سر تقسیم شهر قدس است. اسرائیلیها به ویژه جناح راست میگوید که کل شهر قدس متعلق به اسرائیل است و حاضر به تقسیم آن نیستند، اما این احتمال وجود دارد که جناح چپ اسرائیل به تقسیم شهر قدس میان فلسطینیها و اسرائیلیها راضی شود. با این حال، مسألۀ عدم تقسیم شهر قدس در حال تبدیل شدن به خط قرمز برای اسرائیل است که جناح چپ جرأت حرف زدن در این باره را ندارد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر فعلی اسرائیل متعلق به جناح راست یا رهبر حزب «لیکود» است. کسانی که اکنون در اسرائیل بر سر قدرت هستند، سیاست آشتیناپذیری با فلسطینیان دارند. ترامپ نیز با اقدام یکجانبه، جانبداریاش را از تندروهای یهودی چه در فلسطین و چه در امریکا اعلام کرد. کارشناسان به این باورند که اقدام ترامپ، شعلهور کردن آتش زیر خاکستر است؛ زیرا تا هنوز مشکل بین فلسطینیان و اسرائیل حل نشده است و هر گونه اقدام یکجانبه، به معنای ایجاد تنشهای جدید در فلسطین و منطقه است. با توجه به پیچیدهگیهای سیاسی، امنیتی و بافت نامتجانس فرهنگی و دینی در فلسطین، مشکل این سرزمین سالها، بلکه دهها سال دیگر طول خواهد کشید. در مطلب دیگری که چندی پیش تحت عنوان «پایان جنگ دوم جهانی و آغاز آوارگی یک ملت» گذاشتم، ریشهها و علل منازعه در فلسطین را توضیح دادم که آن را تداوم همان جنگ دوم جهانی عنوان کردم.
حالا که بحث خود را ناامیدانه به پایان میبریم، خالی از فایده نیست که چند جملۀ دیگر را نیز به عنوان اطلاعات عمومی به آن اضافه کنیم. محوطهیی که اکنون به بیتالمقدس و حرم شریف معروف است، در بخش شرقیِ شهر قدس واقع شده است. دو مکان تاریخی نزدیک هم دز نزدیکیهای آن وجود دارد. مکان اولی، مسجد هشتضلعی با گنبد طلایی است که «قبهالصخره نام» دارد. مکان دومی نیز «مسجدالاقصی» با گنبد سبز پُررنگ مایل به خاکستری است که قبلۀ اول مسلمانها به شمار میرود. متأسفانه در حال حاضر، قبهالصخره به صورت اشتباهی به مسجدالاقصی مشهور شده؛ در حالی که تصویر و گنبد مسجدالاقصی، کمتر در رسانهها نشان داده میشود. شهر قدس میزبان کلیساهای قدیمی و مهمی نیز است و به همین دلیل، این شهر برای مسیحیان نیز شهر مقدسی به شمار میرود. دیوار «ندبه» نیز در کنار مسجدالاقصی و مسجد قبهالصخره قرار دارد. به ادعای یهودیان، دیوار ندبه، تنها باقیماندۀ معبد بزرگ یهودیان یا معبد سلیمان است که بر آن، مسجدالاقصی ساخته شده است. این دیوار مقدسترین مکان یهودیان جهان است که معمولاً یهودیان در کنار آن به عبادت میپردازند.
Comments are closed.