صدها تن از باشنده‌گان ولایت‌های کندهار، ارزگان، نیمروز و هلمند از طرح «وفاق ملی» حمایت کردند.
باشنده‌گان این ولایت‌ها می‌گویند که عده‌یی از بلندپایه‌گان حکومت وحدت ملی «سازماندهی» شده در پی حذف و به حاشیه کشانیدن شخصیت‌های بانفوذ هستند.
به گفتۀ باشنده‌گان ولایت‌های جنوبی، این عده می‌خواهند با ابزار قرار دادن قوم و زبان، مردم را در برابر هم قرار داده و «ماهی مرادشان» را صید کنند.
وفاق ملی؛ آیینۀ تمام‌نمای اقوام
از سویی هم، احمدولی مسعود، رییس عمومی بنیاد شهید احمدشاه مسعود و طراح «طرح وفاق ملی» در نشستی که با بزرگان، سیاست‌مداران، فعالان مدنی و باشنده‌گان این ولایت‌ها داشت، گفت که نیاز است تا اقوام در چارچوب طرح وفاق ملی مشترکات خود را به هم پیوند بزنند.
آقای مسعود می‌افزاید که بربنیاد این طرح، اقوام بالای کارشیوۀ انتخابات توافق کرده، تفاوت‌ها را مدیریت نموده و با همدیگر بسیج می‌شوند. او هم‌چنان می‌گوید، افغانستان در صورتی صاحب یک حکومت مشروع می‌شود که آن حکومت، قانون‌مند و «آیینۀ تمام‌نمای» اقوام باشد. به گفتۀ آقای مسعود: «کسی در این گونه حکومت خود را بیگانه احساس نکند».
رییس عمومی بنیاد شهید احمدشاه مسعود، مهم‌ترین نکته در طرح وفاق ملی را ایجاد یک «نهاد مشروعیت‌بخش» می‌داند و تأکید دارد: «پیش از این‌که به سوی یک مسألۀ ملی برویم، باید مسوولان این نهادِ مشروعیت‌بخش در پیوند به آن رأی‌زنی کنند تا در آینده با مشکل روبه‌رو نشویم».
او با بیان این‌که افغانستان را تنها نسخۀ «وحدت» می‌تواند از منجلاب بدبختی نجات دهد، افزود: «مردم شاهد بودند و تاریخ هم گواه است که نسخۀ چپی، نسخۀ حکومت طالبانی، نسخۀ حکومت قومی و نسخۀ حکومت پیشنهاد شده توسط کشورهای خارجی این کشور را آباد نساخت؛ بناً نیاز است تا یک نسخۀ وحدت‌ساز از سوی خود مردم افغانستان ایجاد و تجویز شود تا به سوی توسعه و پیشرفت گذار کنیم».
انتخابات و طرح وفاق ملی
احمدولی مسعود به این باور است که انتخابات پیش‌رو بدون تفاهم قبلی و بدون حل بحران سیاسی، بی‌اعتمادی و بی‌ثباتی سیاسی را ده برابر افزایش می‌دهد.
آقای مسعود می‌گوید که برای برگزاری انتخابات نیاز است تا «مشترکات سنجیده» شود و یک «نسخۀ واحد» به میان آید تا به گفتۀ او، مردم برآیند انتخابات را بپذیرند.
او می‌گوید که نتیجۀ انتخابات باید به گونه‌یی باشد که مورد قبول مردم قرار گیرد. رییس عمومی بنیاد شهید احمدشاه مسعود تصریح کرد که هیچ گزینۀ دیگری به جز برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه و در نتیجۀ آن، یک نظام متعادل و کثیرالمحور، برای مردم افغانستان قابل قبول نخواهد بود؛ زیرا به گفتۀ آقای مسعود: «در نتیجۀ انتخابات پُر از تقلبِ سال ۱۳۹۳ بود که کشور درگیر بحران‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شد و این وضعیت، هر روز از مردم قربانی می‌گیرد».
مشکل اصلی ارگ و بلخ
احمدولی مسعود در بخش دیگری از سخنانش به تنش‌های پیش‌آمده میان ارگ و والی بلخ اشاره کرد و گفت که عده‌یی تلاش دارند این تنش را قومی بسازند.
آقای مسعود می‌افزاید: «مشکل اصلی این است که «هیچ یک» از مواد توافق‌نامۀ ایجاد حکومت وحدت ملی عملی نشد تا به این حکومت مشروعیت قانونی می‌داد و سران آن صلاحیت عزل و نصب آن‌هم از برجسته‌ترین شخصیت‌های تیم رقیب سیاسی‌اش را به دست می‌آورد. تکلیف سران حکومت با قانون تا هنوز هم روشن نسیست و به همین نسبت، میان ارگ و والی بلح تنش به میان آمده است».
او با ابراز امیدواری از این‌که این تنش‌ها بربنیاد قانون حل شود، تأکید دارد که اگر این تنش‌ها برمبنای قانون حل نشود و هم‌چنان ادامه پیدا کند، دامنۀ بحران بی‌اعتمادی را گسترده‌تر و بی‌ثباتی سیاسی را بیشتر می‌کند.
رییس عمومی بنیاد شهید مسعود می‌گوید که بحران بی‌اعتمادی و بی‌ثباتی سیاسی حکومت تنها میان ارگ و بلخ نسیت و این بی‌ثباتی سراسر افغانستان را فرا گفته است. به باور او: «چتری به‌نام حکومت ملی وجود ندارد؛ معاون رییس‌جمهور یک حرف می‌زند، رییس حکومت حرف دیگری می‌زند، رییس اجرایی یک چیز فکر می‌کند، رییس شورای امنیت چیز دیگری؛ همۀ این موارد نشان از یک بی‌ثباتی سیاسی است».
اعتراف به ناتوانی
او با اشاره به اعتراف سران حکومت وحدت ملی مبنی بر ناتوانی‌شان در تأمین امنیت کشور، می‌گوید که وقتی سران حکومت به ناتوانی‌شان در امر حکومت‌داری اعتراف می‌کنند، در چنین وضعیتی، بلند شدن صدای اعتراض مردم یک امر «طبیعی» است.
احمدولی مسعود به این باور است که حکومت وحدت ملی هم از نظر مشروعیت و هم از نظر سیاسی، در خلای قانونی به‌سر می‌برد و به همین دلیل کشور در حالت بحرانی قرار گرفته است.
او با اشاره به این‌که عدم توازن و تعادل در سیاست خارجی حکومت وحدت ملی و حکومت پیشین سبب شده که افغانستان در آتش جنگ‌های کشورهای منطقه و جهان بسوزد، گفت: «مجموعه‌یی در ارگ ریاست‌جمهوری گرد آمده و برای حذفِ جریان‌های سیاسی و چهره‌های با نفوذ کشور برنامه می‌ریزند؛ وقتی سران یک حکومت درگیر چنین مسایلی باشند، رشتۀ مسایل اصلی از دست‌شان رها خواهد شد».
همزمان بااین، سیداجان خاکریزوال، رییس شورای ولایتی کندهار ضمن اعلام پشتیبانی از طرح وفاق ملی، می‌گوید که حکومت طی سال‌های گذشته از در گفت‌وگو با طالبان پیش رفته و ناکام بوده است و حالا نیاز است تا این شیوه تغییر کند.
آقای خاکریزوال هم‌چنان گزینش اعضای کمیسیون انتخابات را «سلیقه‌یی» می‌داند و می‌گوید که این گزینش «ناعادلانه» و به دور از «شایسته‌سالاری» بوده است و در واقع این کمیسیون میان ارگ و ریاست اجرایی «تقسیم» شده است.
او می‌افزاید که در میان اعضای کمیسیون انتخابات و نیز در هنگام گزینش آنان کسی از میان اعضای جامعۀ مدنی و احزاب سیاسی حضور نداشته و به همین لحاظ، گزینش برای مردم افغانستان قابل قبول نیست.
در عین حال، فضل‌الرحمان اوریا، عضو آجندای ملی در این نشست گفت که سران حکومت وحدت ملی با برانگیختاندن احساسات قومی و زبانی اقوام، در تلاشِ بیشتر کردن عمر «حکومت ناکام»شان هستند.
آقای اوریا می‌افزاید که با طرح‌ریزی «طرح وفاق ملی»، در تلاش اند تا اقوام را در محور یک گفتمان ملی بسیج کرده و برای آیندۀ افغانستان برنامۀ همه‌شمول بریزند.
گفتنی است که اعضای دفتر آجندای ملی از چند ماه به این‌سو به پیریزی طرح وفاق ملی که در برگیرندۀ راهکاری برای برون شدن از وضعیت نابه‌سامان جاری در کشور است، با اقشار مختلف سیاسی، مدنی و ملی مشورت کرده و از بهر پیش‌کش کردن این طرح، به شماری از ولایت نیز سفرهایی داشته‌اند. آنان پیش از این به ولایات سمنگان، بلخ و هرات کرده‌اند.