روز یکشنبه، رییسان و نماینده‌گانِ احزاب و جریان‌های سیاسی کشور، به دعوت دفتر یوناما در کابل نشستی با رییس و اعضای ارشدِ کمیسیون‌های انتخاباتی داشتند تا در مورد انتخاباتِ پیشِ رو بحث و تبادل نظر کنند. نکته‌یی که در این مجلس قابل دریافت بود این‌که: همۀ جریان‌های سیاسی بر وقوعِ تقلبِ وحشتناک در انتخابات گذشته اتفاق نظر دارندـ حتا آن‌هایی که از متحدانِ آقای غنی بودند نیز از آن تجربۀ تلخ می‌نالند. نکته و برداشتِ دوم هم این بود که همۀ جریان‌های سیاسی در کشور به انتخاباتِ پیشِ‌رو کمتر باور دارند و دشواری‌های آن را بیشتر از گذشته پیش‌بینی می‌کنند. این بی‌اعتمادی اما نه از بابِ این‌ است که کمیسیون انتخابات نمی‌تواند انتخابات را به‌درسـتی برگزار کند، بل بیشتر از این ناحیه ‌است که حکومت اراده‌یی به برگزاری یک انتخاباتِ شفاف و سالم ندارد!
مسلماً کیفیتِ ارادۀ سیاسی برای برگزاری انتخابات در افغانستان بسیار مهم و سرنوشت‌ساز است؛ چرا که از گذشته تا کنون تقلبات انتخاباتی فقط توسط حکومت و به ارادۀ تیمِ حاکم انجام یافته است. چنا‌ن‌که اگر ارادۀ آقای غنی و حلقۀ ارگ به برگزاری یک انتخاباتِ سالم و شفاف باشد، می‌توان امیدوار به انتخاباتِ آینده و بهبود وضعیتِ سیاسی و اجتماعی در کشور بود. اما در صورتی که چنین اراده‌یی نباشد، هر نوع سیستم و ساختار انتخاباتی که در افغانستان روی کار بیاید، شکار تقلب می‌شود.
مسلماً ترس جریان‌های سیاسی و مردم افغانستان این نیست که در روز انتخابات، کسی در روستایی با داشتنِ چند برگۀ شناسایی و رای‌دهی بیاید و چند مرتبه رای ‌دهد. این نوع برخورد اگرچه تقلب شمرده می‌شود، اما دغدغۀ اصلیِ جریان‌های سیاسی و مردم افغانستان، بزرگ‌تر از این حرف‌هاست. نگرانی اصلی، تقلباتِ گسترده و سازمان‌یافته‌یی است که از درونِ حکومت آب می‌خورد؛ چیزی که در انتخابات‌های قبلی تجربه شد. چنان‌که رییس پیشینِ امنیت ملی افشا کرد که در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری، کارت‌های رای‌دهیِ تقلبی در وزیراکبرخان (منطقه‌یی نزدیک به ارگ ریاست‌جمهوری و تحت تدابیر ویژۀ امنیتی) چاپ و به نفعِ آقای غنی استفاده می‌شد.
افزون بر این‌ها، نگرانی مردم در انتخابات پیش‌رو، از بسترها و مقدماتی‌ست که وقوعِ تقلب‌های بزرگ‌تر و موجه‌تر از گذشته را مساعد می‌سازد؛ از جمله نفوس‌شماری هوایی که گویا از طریق ماهواره صورت گرفته و نفوذ باشنده‌گانِ برخی از قسمت‌های شرقی و جنوبی در افغانستان را بیشتر و برخی مناطقِ شمالی را کمتر نشان داده است. اتکا به این سرشماری‌ و همچنین رای‌گیری بر اساسِ شناس‌نامه‌های کاغذی، خود یک حرکتِ سیاسی به هدف غلبه برای آرای مردم در انتخابات است.
حکومت آقای غنی بر اساس قانون اساسی، ۴۳ روز دیگر به پایان می‌رسد و مشروعیتش را به‌صورتِ کامل از دست می‌دهد؛ اما چنین حکومتی برای بقای خود به دو نکته دل بسته است: یکی این‌که با حساس و اضطراری ساختن وضعیت، میعاد کاری‌اش تمدید گرددـ چیزی که به نظر زیاد هم غیرجدی نمی‌نماید. دوم این‌که با اتکا به نفوس‌شماری هوایی و توزیع شناس‌نامه‌های کاغذی در افغانستان و پاکستان، یک انتخاباتِ آلوده و پُرتقلب را برگزار کند.
با توجه به این دو مسأله، تنها راه باقی‌مانده برای جریان‌ها و احزابِ سیاسی و آنانی که خواهانِ شفافیت و سلامتِ انتخاباتِ پیش رو هستند، این است که از سازمان ملل و جامعۀ جهانی بخواهند که برگزاری انتخاباتِ سالم و مبتنی بر آرای مردم را در افغانستان خود برعهده بگیرند. به عبارت دیگر، مطمین‌ترین نسخه برای نجاتِ انتخاباتِ افغانستان از تقلب و افتضاحِ دوباره این است که: انتخابات تحت نظارت و مدیریتِ یک نهاد و سازمان بین‌المللی‌ برگزار ‌شود که می‌تواند سلامت و صلابتِ آن را تضمین و اجرایی سازد.