تازمانی‌که افغانستان نکات اساسی بحران میان افغانستان و پاکستان یعنی مساله خط دیورند، تجارت میان افغانستان و پاکستان و دست یافتن افغانستان به آب‌های گرم و دست یافتن پاکستان به بازار آسیای میانه را مطرح نکند، چنین نشست‌ها مانند جلسات گذشته فقظ ضیاع وقت خواهد بود و بس.
این واکنش‌ها در پی نشستی که قرار است میان عالمان دین پاکستان وافغانستان به هدف تشویق طالبان برای گفت‌وگو‌های صلح برگزار شود؛ ابراز می‌شود.
به نقل از روزنامۀ پاکستانی «دیلی‌تایمز» قرار است به زودی نشست میان عالمان دین پاکستان وافغانستان به هدف تشویق طالبان برای گفتگو‌های صلح برگزار شود؛ اما تاکنون زمان دقیق برگزاری این نشست، روشن نیست.
روزنامۀ پاکستانی «دیلی‌تایمز» گزارش داد که هدف ‌از گفت‌وگوهای عالمان دینی افغانستان و پاکستان، زمینه‌سازی برای آغاز گفتگوهای صلح کابل با گروه طالبان خواهد بود.
این در حالی‌ست که نزدیک به دوهفته پیش عالمان دینی افغانستان، پاکستان و اندونیزیا باهم دیدار کردند و خواهان آغاز گفتگوهای صلح میان کابل و گروه طالبان شدند.
این عالمان دینی، در یک اعلامیه، از تلاش‌ها برای تأمین صلح در افغانستان پشتیبانی و تأکید کردند که خشونت جایی در اسلام ندارد.
در این اعلامیه، از گروه طالبان نیز خواسته شد که به جنگ در افغانستان پایان دهد و به فراخوان صلح حکومت – که چندی پیش‌ از سوی غنی ارائه شد – پاسخ مثبت دهد.
و اما آیا چنین نشست‌های افغانستان را به صلح خواهد رسانید؟
برخی از تحلیل‌گران سیاسی این اقدام پاکستان را عوام فریبانه خوانده و تاکید دارند که طالبان آله دست پاکستانی‌هاست و پاکستان هیچ‌گاه خواهان صلح در افغانستان نبوده و نیستند.
به گفته این آگاهان تازمانی‌که طالبان از قید دستور و فرمان پاکستان بیرون نشوند، چنین گفته‌های بی‌نتیجه و ضیاع وقت خواهد بود و بس؛ زیرا ما بارها شاهد نشست عالمان دین در مورد تحریم حملات انتحاری و همچنان نشست‌های که به منظور به پای میز مذاکره کشانیدن طالبان بوده‌ایم؛ اما هیچ‌کدام تاکنون نتیجه نداشته و طالبان حاضر نشدند به ندای صلح حکومت افغانستان لبیک بگویند.
عزیز رفیعی رییس مجتمع جامعه مدنی افغانستان می‌گوید: تاکنون مفهوم دقیق صلح خواهی از جانب افغانستان مطرح نشده و هیچ‌گاه نه پاکستان و نه افغانستان مفهوم صلحی را که می‌خواند، نمی‌دانند.
رفیعی تاکید دارد: افغانستان نمی‌داند که آوردن صلح چه چیزی را به طرف مقابل می‌دهد و چه چیزی را به دولت افغانستان می‌دهد؛ بنابراین ما هیچگاه براساس فکتورها پیش نرفتیم.
به گفته او: مساله اساسی این است که صلح افغانستان نه از نقطه نظر منطقه‌ی ملی، نه از نقطه نظر داخلی و نه منطقه و جهان تشریح نشده است، هیچ روی این مساله بحث نکردیم که ریشه‌های اصلی جنگ افغانستان در کجاست؛ بنابراین زمانی‌که ریشه‌های اصلی را پیدا نکنیم، به نتیجه نخواهیم رسید.
او همچنان می‌گوید: اگر جنگ افغانستان براساس عدالت اجمتاعی‌ست، دلیل که این مساله ثبات کند، کدام است و یا اگر دلیل جنگ قومی‌ست، دلیل که این مساله را ثبات کند، کدام‌هاست و اگر دلایل جنگ افغانستان بحث فرهنگ و قوم‌ است، کدام‌هاست؟
وی افزود: تازمانی‌که افغانستان نکات اساسی بحران میان افغانستان و پاکستان یعنی مساله خط دیورند، تجارت میان افغانستان و پاکستان و دست یافتن افغانستان به آب‌های گرم و دست یافتن پاکستان به بازار آسیای میانه را مطرح نکند، چنین نشست‌ها مانند نشست‌های گذشته فقظ ضیاع وقت خواهد بود و بس.
رفیعی باور دارد: همه می‌دانیم تا زمانی‌که این نکات اساسی میان افغانستان وپاکستان حل نشود، هیچ نشستی نتیجه نخواهد داشت؛ اما هدف از این نشست‌ها سرگرم کردن مردم و فریباندن افکار عمومی خواهد بود