پنجشیر از شمار ولایت‌های نزدیک به کابل است که دارای زمینِ کم و کوهای زیاد می‌باشد. مردم ساکن این ولایت در کنار کارهای رسمی دولتی، به باغ‌داری، مالداری و کشاورزی نیز مشغول هستند. این ولایت در کنار فضای سالم، مکان خوبی برای صیاحت نیز است. برای رفتن به اصل موضوع، می‌پردازیم به مسایلی که در این نبشته به آن تمرکز شده است.

جنگل‌سازی و باغ‌داری
پنجشیر همانند سایر نقاط کشور در گذشته دارای جنگل‌های فراوان بود، اما در چهار دهۀ اخیر(تا سرنگونی رژیم طالبان) جنگل‌های آن همانند دیگر ولایات تخریب گردید و اکنون به پایین‌ترین سطح‌اش رسیده است. عوامل آن، مجبوریت مردم جهت استفادۀ منحیث چوب سوخت و جنگ‌های شوروی‌ها با مجاهدین و حکومت‌های دست نشانده آن می‌باشد.
بدبختانه در این چهار دهه توجه کم‌تری نسبت به مسایل زراعت و باغ‌داری در این ولایت صورت گرفته است. پس از سرنگونی حکومت طالبان و ساخت‌وساز حکومت نوین و آمدن تغییرات در عرصه‌های مختلف به زراعت نیز کم‌کم توجه صورت گرفت.
وقتی به کوهایس قشنگ، فضای پاک و محیط مناسب پنجشیر نگاه می‌شود، پرسش‌های زیادی در ذهن انسان خطور می‌کند که چرا به این دو عرصۀ مهم که عبارت از باغ‌داری و جنگل‌سازی است، توجه چندان صورت نگرفته است؟
کوهایی پنجشیر بستر مناسب برای باغ‌داری و جنگل‌داری می‌باشد. در صورت توجه به آن، در کنار دیگر خوبی‌ها، می‌توان اقتصاد ملی را نیز تقویه کرد. اقلیم مناسب، چشمه‌ها و دریاهای خروشان، خاک حاصل‌خیز، کوهایی مساعد، نیروی بشری کافی، نزدیکی به پایختت برای کار روی این دو عرصه را مساعد ساخته است. در صورت توجه به موارد ذیل، پنجشیر همان‌گونه‌یی که در دیگر عرصه‌ها پیشتاز است، در زراعت نیز پیشرفت‌های چشم‌گیری خواهد داشت.

اقلیم مناسب
هوای مناسب، زمین حاصل‌خیز و آب با کیفیت پنجشیر سبب شده است که فراورده‌های زراعتی و باغی آن با کیفیت بالا به دست آید. هوای معتدل و نیمه سرد در بعضی مناطق، حاصل اعلی می‌دهد. تا جایی که میوۀ‌ آن بی‌رقیب است. همین هوای مناسب و زمین پُر ارزش موجب بلند رفتن قیمت و کیفیت محصولات آن شده است.

کیفیت حاصلات
حاصلاتی که از زمین‌های پنجشیر به دست می‌آید، به مراتب کیفیت و لذت بیشتر دارد. در حال حاضر، محصولات این ولایت به قیمت خوب‌تر در بازار به فروش می‌رسد. به اصطلاح عام، مردم حاصلات زمین‌های زراعتی و باغی آن به دست بساری‌ها نمی‌رسد. اگر مثال بزنیم در زمان برداشتن میوه، یک سیر سیب این ولایت بیش از یک‌هزار افغانی در مارکیت کابل به فروش می‌رسد. اگر مسوولان حکومت محلی، سرمایه‌گذاران و مردم این ولایت به موارد ذیل توجه کنند، مطمیناً پنجشیر به یکی از ولایت‌های اقتصادی افغانستان تبدیل خواهد شد که هم به حکومت مرکزی و هم برای پنجشیریان منفعیت خیلی‌ها می‌رساند. برای این‌که در این عرصه‌ها توجه شود، موارد ذیل قابل پیشنهاد است.

احداث ذخیره‌گاهای آب
اکثر مناطق این ولایت در چهار فصل سال دارای آب می‌باشد. اگر خواسته باشیم از این آب به صورت درست آن استفاده کنیم، می‌شود در دامنه‌های تپه‌های آن ذخیره‌گاهای آبی بسازیم تا محلات پایین آن نهال‌ غرس گردد. کوهای خاکی این ولایت برای پرورش اکثر نهال‌های مثمر مساعد است. مصرف این کار نیز ناچیز است. چون اکثر مناطق پنجشیر سرک ساخته شده است و نیاز به مصارف گزاف ندارد. به گونۀ مثال، در بخش میوه، میوه‌های چون سیب، زردالو، ناک، بادام، انگورو… در این ولایت حاصل بسیار خوب می‌دهد.

اعمار شبکه‌های آبیاری
در صورت توجه به آن، می‌شود از سرچشمۀ دریا‌ها و چشمه‌های آن، شبکه‌های آب‌یاری بسازیم. کوهای پایین‌تر به صورت درست آن آبیاری می‌شوند. اگر باغ احداث شود یا هم انواع دیگر نباتات کاشت گردد، عاید خوبی نصیب دهقانان و مردم این ولایت خواهد داشت.

ساخت مکان‌های تفریحی
پنجشیر از امن‌ترین ولایات افغانستان است که مردم می‌توانند با فکر آرام، شب و روز در آن گشت و گزار کنند. در صورتی که ساحات تفریحی در این ولایت ساخته شود، مردم زیادی به این ولایت سرازیر می‌شوند که در کنار هدیه دادن خوشی برای مردم، منفعیت اقتصادی نیز به باشند‌ه‌گان این ولایت دارد.
در صورت توجه به موارد ذیل، پنجشیر به یکی از زیباترین مکان‌های سیاحتی دنیا تبدیل خواهد شد که علاقۀ گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب خواهد کرد.